CHIA NHÀ XÂY TRÊN ĐẤT NHÀ NỘI KHI LY HÔN NHƯ THẾ NÀO? 

Câu hỏi của bạn:

     Xin chào Luật sư

     Em tên là Ph nhà ở BH-ĐN, có một số điều muốn hỏi như sau: Vợ chồng em đã xây nhà và nhà trọ trên đất của nhà nội, nhà nội cho nhưng chưa sang tên giờ em li hôn thì em có thể lấy lại được tiền xây dựng không ? Và một điều nữa là: chồng em đã bán một chiếc xe tải do em đứng tên mà khộng qua em ký, vậy giờ em có kiện đòi được không ?

     Em cám ơn.

Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn!

     Trước tiên, xin trân trọng cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn  đến phòng tư vấn pháp luật qua email – Luật Toàn Quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau:

Cơ sở pháp lý:

• Luật Hôn nhân và gia đình 2014
• Bộ Luật Dân sự 2015

Nội dung tư vấn về chia nhà xây trên đất nhà nội khi ly hôn

1. Về việc chia nhà xây trên đất nhà nội khi ly hôn

     Trước hết ta cần phải xác định rằng, đất vẫn đứng tên bố mẹ chồng nhưng ngôi nhà thì các bạn xây dựng nên, bạn có nói vợ chồng bạn cùng nhau xây dựng ngôi nhà và nhà trọ trên đất đó. Do đó có thể thấy rằng ngôi nhà và nhà trọ đó là tài sản chung của hai vợ chồng bạn. Theo Khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có quy định về tài sản chung của vợ chồng như sau: “Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung. Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.”

     Hiện tại, mảnh đất các bạn xây nhà và nhà trọ trên đó chưa sang tên cho vợ chồng các bạn tức là bố mẹ chồng bạn vẫn đang là người đứng tên trên sổ đỏ. Vì vậy, theo quy định trên thì bố mẹ chồng bạn là chủ sử dụng hợp pháp phần diện tích đất mà bố/mẹ chồng bạn/cả hai người họ đang đứng tên. Tuy nhiên, ngôi nhà là tài sản chung của vợ chồng bạn. Để chứng minh đây không phải tài sản đứng tên bố mẹ bạn, hai bạn cần phải đăng ký quyền sở hữu nhà. Đương nhiên khi đăng ký quyền sở hữu ngôi nhà, bạn phải có văn bản đồng ý của bố mẹ về việc cho bạn được xây dựng ngôi nhà trên thửa đất của bố mẹ. Như thế, nếu bố mẹ chồng đòi lại miếng đất đó, thì quyền sở hữu nhà vẫn thuộc về vợ chồng bạn, vợ chồng bạn có quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt ngôi nhà đó.

     Sau khi xác định được tài sản chung của vợ chồng thì việc chia nhà xây trên đất nhà nội khi ly hôn được tiến hành theo Điều 59 Luật hôn nhân gia đình 2014, cụ thể tại Khoản 2, Khoản 3 quy định như sau:

 “2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

3. Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.”

     Như vậy việc chia nhà xây trên đất nhà nội khi ly hôn được giải quyết theo nguyên tắc: tài sản chung là ngôi nhà và nhà trọ sẽ được chia đôi, tuy nhiên Tòa có thể dựa vào các yếu tố khác như công sức đóng góp của ai nhiều hơn hay hoàn cảnh của vợ, chồng như thế nào để giải quyết chia tài sản ly hôn này cho phù hợp. Tài sản chung của vợ chồng sẽ được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị hoặc bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch ấy. Do đó trong trường hợp của bạn hỏi về chia nhà xây trên đất nhà nội khi ly hôn thì bạn hoàn toàn có thể lấy lại được tiền đã xây dựng ngôi nhà và nhà trọ đó.

     Tuy nhiên nếu trong trường hợp mà khi ly hôn, bố mẹ chồng và chồng bạn lại kiên quyết cho rằng ngôi nhà và nhà trọ không phải là tài sản chung của hai vợ chồng vì không muốn chia tài sản cho bạn thì bạn cần phải thu thập đầy đủ các tài liệu, chứng cứ chứng minh trong quá trình tạo lập nên ngôi nhà và nhà trọ đó có công sức đóng góp của bạn. Cụ thể bạn có thể cung cấp một số chứng cứ sau: giấy phép xây dựng, lời khai của chủ xây dựng, các hóa đơn, chứng từ mua bán nguyên vật liệu,.... 2. Về việc kiện đòi tài sản khi vợ đứng tên mà chồng mang bán không lấy chữ ký của vợ

     Trong trường hợp của bạn, bạn không hề nói rõ chiếc xe tải đó là của bạn hay là tài sản chung của hai vợ chồng, do đó chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn theo hai hướng như sau:

     Thứ nhất, chiếc xe tải đó là tài sản riêng của bạn, tức thuộc sở hữu của bạn thì việc sử dụng, mua bán, định đoạt chiếc xe tải đó là quyền của bạn. Khi đó việc mua bán chiếc xe tải này với người khác cần có chữ ký của bạn trong hợp đồng mua bán, do đó trong trường hợp chồng bạn đem bán chiếc xe tải mà không có chữ ký của bạn là không được. Tuy nhiên nếu chồng bạn được bạn ủy quyền định đoạt tài sản hoặc do pháp luật quy định thì chồng bạn vẫn được quyền định đoạt chiếc xe tải đó theo quy định tại Điều 195 Bộ Luật Dân sự 2015: “Người không phải là chủ sở hữu tài sản chỉ có quyền định đoạt tài sản theo ủy quyền của chủ sở hữu hoặc theo quy định của luật.” Còn một khi bạn không hề ủy quyền cho chồng quyền định đoạt đó thì chồng bạn sẽ không được định đoạt đối với tài sản thuộc sở hữu của bạn. Khi đó hợp đồng mua bán giữa chồng bạn và bên thứ ba sẽ vô hiệu. Và khi đó bạn hoàn toàn có quyền đòi lại tài sản là chiếc xe tải của bạn từ người chiếm hữu tài sản không có căn cứ pháp luật là chồng bạn theo quy định tại Khoản 1 Điều 166 Bộ Luật Dân sự 2015: “Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản có quyền đòi lại tài sản từ người chiếm hữu, người sử dụng tài sản, người được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật.”

     Thứ hai, chiếc xe tải đó là tài sản chung của hai vợ chồng và việc đăng ký xe ô tô chỉ đứng tên bạn. Khi đó mặc dù chiếc xe tải chỉ ghi tên bạn trong giấy đăng ký xe, nhưng đó là tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân (tài sản chung vợ chồng) thì nhất thiết phải cả hai vợ chồng cùng ký hợp đồng hoặc một trong hai người ký hợp đồng nếu có giấy/hợp đồng ủy quyền hợp lệ của người kia. Trong trường hợp chồng bạn tự mình bán chiếc xe máy với người thứ ba chưa được sự đồng ý, ký tên, ủy quyền của bạn thì giao dịch đó vô hiệu. Trong trường hợp này bạn hoàn toàn có quyền kiện đòi tài sản.

     Luật Toàn Quốc hy vọng những gì chúng tôi cung cấp nêu trên sẽ giúp cho quý khách hiểu được phần nào quy định của pháp luật về chia nhà xây trên đất nhà nội khi ly hôn. Còn bất cứ vướng mắc gì quý khách vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn luật hôn nhân miễn phí 24/7: 1900 6178  để gặp Luật sư tư vấn trực tiếp và yêu cầu cung cấp dịch vụ hoặc gửi thư về Email: lienhe@luattoanquoc.com.

     Xin chân thành cảm ơn sự đồng hành của quý khách. 

     Trân trọng /./.               

     Liên kết tham khảo:

• Thủ tục li dị cần những giấy tờ gì
• Thủ tục ly hôn theo luật ly hôn 2016
• Thủ tục thuận tình ly hôn
• Tải mẫu đơn thuận tình ly hôn hướng dẫn kê khai
• Tư vấn tâm lý hôn nhân và gia đình
• Tải mẫu đơn thuận tình ly hôn hướng dẫn kê khai
• Hướng dẫn kê khai mẫu xin ly hôn
• Quy định luật Hôn nhân và gia đình mới nhất 2016