ĐẤT KHÔNG CÓ SỔ ĐỎ CÓ BÁN ĐƯỢC KHÔNG?

Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi yêu cầu tư vấn về đất không có sổ đỏ có bán được không, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về đất không có sổ đỏ có bán được không như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật đất đai 2013;

1. Sổ đỏ là gì? Đất không có sổ đỏ có bán được không được hiểu như thế nào?

     Theo quy định tại Luật đất đai 2013, sổ đỏ hay còn được gọi là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất.

     Do vậy, để được thực hiện các quyền của người sử dụng đất một cách đầy đủ nhất trong đó có các quyền mua bán, tặng cho... thì người sử dụng đất phải xin cấp sổ đỏ cho thửa đất đó.

2. Đất không có sổ đỏ có bán được không?

Tại Điều 188 Luật đất đai 2013 có quy định:

     Với việc quy định như trên, điều kiện để được thực hiện quyền của người sử dụng đất trong đó có quyền chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế, góp vốn... là:

• Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
• Đất không có tranh chấp;
• Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;
• Trong thời hạn sử dụng đất.

     Tóm lại, để thực hiện giao dịch mua bán đất đai cần điều kiện tiên quyết là đất đã được cấp sổ đỏ, khi đó việc mua bán được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật và quyền lợi của các bên sẽ được đảm bảo. Do vậy, đối với đất không có sổ đỏ có thể thực hiện thủ tục xin cấp sổ đỏ trước khi tiến hành chuyển nhượng.

TRÌNH TỰ CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT LẦN ĐẦU

Căn cứ pháp lý:

• Luật đất đai 2013;
• Nghị định 43/2014/NĐ-CP Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai;
• Thông tư 02/2015/TT- BTNMT Quy định chi tiết một số điều của Nghị định 43/2014/NĐ- CP và Nghị định 44/2014/NĐ- CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính Phủ.
• Thông tư 24/2014/TT- BTNMT Hồ sơ địa chính;

Nội dung tư vấn:

     Khoản 16, Điều 3 Luật đất đai quy định:

1. Hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu

• Hồ sơ nộp khi thực hiện thủ tục đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu được quy định tại điều 8, thông tư 24/2014/TT- BTNMT gồm có (trường hợp người sử dụng đất đồng thời là chủ sở hữu đối với tài sản gắn liền với đất)
  • Đơn đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo Mẫu số 04/ĐK;
  • Một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai và Điều 18 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai (sau đây gọi là Nghị định số 43/2014/NĐ-CP) đối với trường hợp đăng ký về quyền sử dụng đất;
  • Một trong các giấy tờ quy định tại các Điều 31, 32, 33 và 34 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP đối với trường hợp đăng ký về quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Trường hợp đăng ký về quyền sở hữu nhà ở hoặc công trình xây dựng thì phải có sơ đồ nhà ở, công trình xây dựng (trừ trường hợp trong giấy tờ về quyền sở hữu nhà ở, công trình xây dựng đã có sơ đồ phù hợp với hiện trạng nhà ở, công trình đã xây dựng);
  • Báo cáo kết quả rà soát hiện trạng sử dụng đất đối với trường hợp tổ chức trong nước, cơ sở tôn giáo đang sử dụng đất từ trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 theo Mẫu số 08/ĐK (ban hành kèm theo thông tư 24/2014/TT- BTNMT);
  • Chứng từ thực hiện nghĩa vụ tài chính; giấy tờ liên quan đến việc miễn, giảm nghĩa vụ tài chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất (nếu có);
  • Đối với đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân sử dụng đất vào mục đích quốc phòng, an ninh thì ngoài giấy tờ quy định tại các Điểm a, b và d Khoản này phải có quyết định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an về vị trí đóng quân hoặc địa điểm công trình; bản sao quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch sử dụng đất vào mục đích quốc phòng, an ninh trên địa bàn các quân khu, trên địa bàn các đơn vị thuộc Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương mà có tên đơn vị đề nghị cấp Giấy chứng nhận;
  • Trường hợp có đăng ký quyền sử dụng hạn chế đối với thửa đất liền kề phải có hợp đồng hoặc văn bản thỏa thuận hoặc quyết định của Tòa án nhân dân về việc xác lập quyền sử dụng hạn chế thửa đất liền kề, kèm theo sơ đồ thể hiện vị trí, kích thước phần diện tích thửa đất mà người sử dụng thửa đất liền kề được quyền sử dụng hạn chế.

• Hồ sơ nộp khi thực hiện thủ tục đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất lần đầu đối với tài sản gắn liền với đất mà chủ sở hữu không đồng thời là người sử dụng đất; đăng ký bổ sung đối với tài sản gắn liền với đất của người sử dụng đất đã được cấp Giấy chứng nhận gồm có:
  • Đơn đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo mẫu số 04/ĐK (ban hành kèm theo thông tư 24/2014/TT- BTNMT)
  • Một trong các giấy tờ quy định tại các Điều 31, 32, 33 và 34 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP;
  • Sơ đồ về tài sản gắn liền với đất (trừ trường hợp trong giấy tờ về quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã có sơ đồ tài sản phù hợp với hiện trạng);
  • Giấy chứng nhận đã cấp đối với trường hợp chứng nhận bổ sung quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;
  • Chứng từ thực hiện nghĩa vụ tài chính; giấy tờ liên quan đến việc miễn, giảm nghĩa vụ tài chính về tài sản gắn liền với đất (nếu có).
• Hồ sơ nộp khi thực hiện thủ tục đăng ký đất đai đối với trường hợp được Nhà nước giao đất để quản lý gồm có:
  • Đơn đăng ký theo Mẫu số 04/ĐK (ban hành kèm theo thông tư 24/2014/TT- BTNMT);
  • Văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc giao đất để quản lý (nếu có);
  • Sơ đồ hoặc trích đo địa chính thửa đất, khu đất được giao quản lý (nếu có). 

2. Trình tự cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu

Bước 1: Người sử dụng đất nộp hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu tại chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai thuộc phòng tài nguyên môi trường hoặc nộp tại UBND cấp xã ở bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính.

Bước 2: Ủy ban nhân dân xã tiến hành các công việc sau:

• Kiểm tra, đối chiếu hồ sơ quản lý đất đai, quy hoạch và quy định tại Quy định này để kiểm tra, xác nhận về nguồn gốc sử dụng đất; thời điểm bắt đầu sử dụng đất vào mục đích hiện nay; nguồn gốc tạo lập tài sản; thời điểm hình thành tài sản; tình trạng tranh chấp về đất đai, tài sản gắn liền với đất; sự phù hợp với quy hoạch; sự phù hợp quy định về hành lang bảo vệ an toàn các công trình công cộng; di tích lịch sử văn hoá, danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng (nếu có);
• Trích lục bản đồ thửa đất (đối với khu vực đã hoàn thành công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính); đối với khu vực chưa hoàn thành công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính hoặc trường hợp chưa có sơ đồ nhà ở, công trình xây dựng thì trước khi thực hiện, UBND cấp xã thông báo cho Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai và người đề nghị công nhận quyền sử dụng đất thực hiện trích đo địa chính thửa đất, sơ đồ nhà ở, công trình xây dựng hoặc kiểm tra bản trích đo địa chính thửa đất, sơ đồ nhà ở, công trình xây dựng do người sử dụng đất nộp (nếu có) - (thời gian trích đo hoặc kiểm tra bản trích đo không quá (10) ngày làm việc và không tính vào thời gian giải quyết thủ tục công nhận quyền sử dụng đất); đồng thời tiến hành xác nhận và đề nghị được ghi nợ tiền sử dụng đất, ghi nợ lệ phí trước bạ đối với các trường hợp có có đơn đề nghị được ghi nợ.
• Thông báo công khai kết quả kiểm tra tại trụ sở UBND cấp xã và tổ dân phố, khu dân cư nơi có thửa đất đối với trường hợp xét thấy đủ điều kiện để trình UBND cấp huyện cấp Quyết định công nhận quyền sử dụng đất trong thời gian 15 ngày; Lập biên bản kết thúc công khai; sau thời gian thông báo công khai nếu không phát sinh khiếu kiện thì lập Tờ trình kèm theo hồ sơ gửi UBND cấp huyện đề nghị công nhận quyền sử dụng đất
• Lưu ý: Trường hợp hồ sơ không đủ điều kiện hoặc cần giải trình, bổ sung hồ sơ thì trong thời gian (03) ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, UBND cấp xã ra thông báo bằng văn bản trong đó nêu rõ lý do cho người đề nghị công nhận quyền sử dụng đất biết.

Bước 3: Tại chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai thuộc phòng tài nguyên môi trường cấp huyện tiến hành các thủ tục sau:

• Nếu người sử dụng đất nộp hồ sơ tại chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai thì trong thời gian 01 ngày, chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm gửi hồ sơ đến UBND cấp xã (nơi có đất) để lấy ý kiến xác nhận và công khai kết quả theo quy định;
• Tiếp nhận hồ sơ từ UBND cấp xã và thực hiện các công việc sau:
  • Kiểm tra hồ sơ, xác minh thực địa trong trường hợp cần thiết; xác nhận đủ điều kiện hay không đủ điều kiện được công nhận quyền sử dụng đất. Trường hợp đủ điều kiện công nhận quyền sử dụng đất thì lập Tờ trình, dự thảo Quyết định của UBND cấp huyện, trình UBND cấp huyện ký Quyết định công nhận quyền sử dụng đất.
  • Trường hợp không đủ điều kiện công nhận quyền sử dụng đất làm thông báo gửi UBND cấp xã và người đề nghị công nhận quyền sử dụng đất biết. Trường hợp thuộc diện cho thuê đất hàng năm để sử dụng tạm thời theo hiện trạng thì hướng dẫn hộ gia đình, cá nhân làm thủ tục thuê đất theo quy định.

     Thời gian thực hiện các công việc tại Phòng Tài nguyên và Môi trường là không quá (07) ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ từ UBND cấp xã.

Bước 4: Tiếp theo hồ sơ sẽ được gửi đến Ủy ban nhân dân cấp quận, huyện. Tại đây.

• Trong thời hạn (03) ngày làm việc kể từ khi nhận được hồ sơ, Tờ trình của Phòng Tài nguyên và Môi trường, UBND cấp huyện có trách nhiệm xem xét, ký Quyết định công nhận quyền sử dụng đất.
• Phòng tài nguyên môi trường sau khi nhận được quyết định của Ủy ban nhân dân quận, huyện gửi số liệu địa chính sang chi cục thuế; chi cục thuế có trách nhiệm tính toán các nghĩa vụ tài chính và gửi lại cho bộ phận tiếp nhận hồ sơ để bên tiếp nhận gửi thông báo cho người sử dụng đất (toàn bộ quá trình này trong thời gian khoảng 7 ngày làm việc)

Bước 5: Người sử dụng đất hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo thông báo được nhận.

     Gửi xác minh đã hoàn thành nghĩa vụ tới bộ phận tiếp nhận văn phòng đăng ký đất đai thuộc phòng tài nguyên môi trường để nhận phiếu hẹn trả kết quả

Bước 6: Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả trao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người sử dụng theo thời gian ghi trong phiếu hẹn.

     Nếu người sử dụng đất nộp hồ sơ tại cơ quan cấp xã thì bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính có trách nhiệm nhận giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai sau khi đã hoàn thiện thủ tục và trao trả cho người nộp hồ sơ.

     Tổng thời gian được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu là trong khoảng 30 ngày (quy định tại điều 61, nghị định 43/2014/NĐ- CP).

Liên kết tham khảo:

• Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai;
• Tư vấn pháp luật đất đai;
• Tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai;
• Thủ tục cấp sổ đỏ;
• Hòa giải tranh chấp đất đai;
• Thu hồi đất đai theo quy định của pháp luật mới nhất;