PHÂN CHIA DI SẢN THỪA KẾ KHÔNG CÓ DI CHÚC

Câu hỏi của bạn:

     Nhà em có 1 thửa đất do ông bà để lại cho ông nội em và làm sổ đỏ đứng tên ông nội năm 1997. Theo như lời họp gia đình từ trước kia thì hết đời ông thì chuyển qua đời cha em đứng tên và chịu trách nhiệm thờ phụng ông bà. Nay chẳng may ông mất mà không để lại di chúc nên vấn đề sang tên gặp chút khó khăn.

    Nhờ luật sư tư vấn giúp ạ!

Câu trả lời của luật sư:

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho chúng tôi qua địa chỉ Email: lienhe@luattoanquoc.com. Với câu hỏi của bạn về phân chia di sản thừa kế không có di chúc chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật dân sự 2015 
• Luật đất đai 2013

Nội dung tư vấn:

     Từ thông tin mà bạn cung cấp, chúng tôi tạm thời nhận định quyền sử dụng đất chỉ thuộc về một mình ông bạn; nghĩa là ông bạn là người đứng tên duy nhất trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất mà không phải là tài sản chung của ông bà bạn hoặc tài sản của hộ gia đình do ông bạn làm chủ hộ tại thời điểm cấp.

     Do đó, trình tự, thủ tục để phân chia di sản mà ông bạn để lại được tiến hành như sau:

     Thứ nhất, xác định người được hưởng di sản thừa kế

     Theo thông tin mà bạn cung cấp, gia đình có tổ chức họp và thống nhất phần tài sản của ông sẽ được chuyển qua bố bạn, mục đích sử dụng là trước hết để phụng dưỡng, sau khi ông mất thì sẽ chuyển quyền sang cho bố bạn và dùng để thờ cúng. Tuy nhiên, mặc dù có thỏa thuận với nhau nhưng gia đình bạn lại không lập thành văn bản có công chứng hoặc chứng thực. Thêm nữa, quyền sử dụng đất được Nhà nước công nhận là của ông bạn, những người con của ông không có quyền định đoạt đối với phần đất đó.

     Vì vậy, hiện tại khi ông bạn mất mà không để lại di chúc, việc phân chia di sản thừa kế sẽ được tiến hành theo quy định của pháp luật dân sự về thừa kế. Cụ thể:

     Nguyên tắc phân chia di sản thừa kế theo pháp luật là: chia theo hàng thừa kế, hàng thừa kế thứ nhất sẽ được phân chia trước, nếu hàng thừa kế thứ nhất không còn ai hoặc những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất từ chối nhận di sản thừa kế thì mới phân chia sang hàng thừa kế thứ hai, thứ ba.. Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:

     Những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông bạn lúc này gồm có: bà bạn, các con của ông bạn. Nếu bố bạn muốn được quyền sử dụng đối với toàn bộ diện tích thửa đất mang tên ông bạn thì phải được những người thừa kế khác tặng cho, chuyển quyền hoặc từ chối nhận phần di sản thừa kế mà họ nhận được từ ông bạn để lại(riêng lưu ý việc từ chối nhận di sản thừa kế phải được lập thành văn bản và phải gửi tới người quản lý di sản và những người đồng thừa kế trước khi phân chia di sản theo quy định tại điều 620 Bộ luật dân sự 2015). [caption id="attachment_29261" align="aligncenter" width="256"] Phân chia di sản thừa kế không có di chúc[/caption]

     Thứ hai, trình tự, thủ tục chuyển quyền sử dụng đất từ ông bạn sang cho bố bạn

Như chúng tôi đã tư vấn ở trên, bố bạn muốn nhận được toàn quyền đối với thửa đất mà ông bạn để lại khi ông mất không có di chúc thì bắt buộc phải có sự đồng ý của những người đồng thừa kế khác. Nếu họ không đồng ý thì việc phân chia di sản sẽ được tiến hành bình thường, theo nguyên tắc chia đều cho những người được hưởng thừa kế theo quy định pháp luật. Cụ thể các bước như sau:

     Bước 1: Lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản tại văn phòng công chứng.

     Điều 57, Luật công chứng 2014 quy định: “Điều 57. Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản

     1. Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.

     Trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản, người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần di sản mà mình được hưởng cho người thừa kế khác.

     2. Trường hợp di sản là quyền sử dụng đất hoặc tài sản pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản đó.

     Trường hợp thừa kế theo pháp luật, thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế. Trường hợp thừa kế theo di chúc, trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có bản sao di chúc.

     3. Công chứng viên phải kiểm tra để xác định người để lại di sản đúng là người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản và những người yêu cầu công chứng đúng là người được hưởng di sản; nếu thấy chưa rõ hoặc có căn cứ cho rằng việc để lại di sản và hưởng di sản là không đúng pháp luật thì từ chối yêu cầu công chứng hoặc theo đề nghị của người yêu cầu công chứng, công chứng viên tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định.

     Tổ chức hành nghề công chứng có trách nhiệm niêm yết việc thụ lý công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản trước khi thực hiện việc công chứng.

     4. Văn bản thỏa thuận phân chia di sản đã được công chứng là một trong các căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản.”

     Lưu ý: các thành viên trong gia đình bạn phải mang theo chứng minh thư nhân dân, sổ hộ khẩu, giấy khai sinh, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bản gốc) và các giấy tờ khác chứng minh quan hệ mẹ con, anh chị em ruột (nếu có) tới văn phòng công chứng để tiến hành thủ tục công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.

     Trong trường hợp những người đồng thừa kế với bố bạn muốn tặng cho, chuyển nhượng lại phần di sản của họ được hưởng sang cho bố bạn thì cũng phải được ghi nhận trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế này.

     Bước 2: Tiến hành thủ tục sang tên quyền sử dụng đất

     Bạn mang văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế và các giấy tờ được ghi nhận tại văn phòng công chứng lên chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai (Phòng tài nguyên môi trường cấp huyện) để tiến hành thủ tục sang tên như bình thường.

     Bạn có thể tham khảo được một số bài viết cùng chuyên mục của chúng tôi tại:

     Thủ tục sang tên quyền sử dụng đất được hưởng thừa kế theo pháp luật

     Tranh chấp về quyền sử dụng đất là di sản thừa kế không có di chúc

     Trên đây là quan điểm tư vấn của chúng tôi về vấn phân chia di sản thừa kế không có di chúc của bạn. Nếu còn bất cứ vướng mắc gì bạn vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn luật đất đai miễn phí 24/7: 19006500 hoặc Gửi nội dung tư vấn qua email: lienhe@luattoanquoc.com để gặp luật sư tư vấn trực tiếp và yêu cầu cung cấp dịch vụ. Chúng tôi mong rằng sẽ nhận được ý kiến đóng của quý khách hàng để chúng tôi ngày một hoàn thiện hơn.

     Xin chân thành cảm ơn sự đồng hành của quý khách hàng!

     Trân trọng.                                        

     Liên kết tham khảo:

• Tư vấn pháp luật đất đai
• Tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai
• Thủ tục cấp giấy chứng nhận QSDĐ mới nhất 2017
• Tư vấn thủ tục thu hồi đất mới nhất 2017
• Tải Luật đất đai 2013 và hướng dẫn áp dụng
• Tải Luật đất đai mới nhất 2016 và hướng dẫn áp dụng
• Tải Luật thừa kế đất đai và hướng dẫn áp dụng