MUA BHYT KHI THAY ĐỔI NƠI TẠM TRÚ

Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về mua BHYT khi thay đổi nơi tạm trú, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về mua BHYT khi thay đổi nơi tạm trú như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật bảo hiểm y tế sửa đổi bổ sung năm 2014;
• Luật cư trú sửa đổi năm 2013;
• Nghị định 146/2018/NĐ-CP;
• Quyết định 595/QĐ- BHXH năm 2017 quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp; quản lý sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế;

1. Mua BHYT khi thay đổi nơi tạm trú được hiểu như thế nào?

      Đăng ký tạm trú là việc công dân đăng ký nơi tạm trú của mình với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được cơ quan này làm thủ tục đăng ký tạm trú, cấp sổ tạm trú cho họ.

      Bảo hiểm y tế là một hình thức bảo hiểm theo đó người mua bảo hiểm sẽ được cơ quan bảo hiểm trả thay một phần hoặc toàn bộ chi phí khám chữa bệnh cũng như chi phí mua thuốc men khám chữa bệnh. Hiện nay bảo hiểm y tế được chia thành hai nhóm: bảo hiểm y tế tự nguyện và bảo hiểm y tế bắt buộc với những đối tượng tham gia khác nhau.

     Với những người không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc nhưng có nhu cầu tham gia bảo hiểm y tế để phục vụ mục đích khám, chữa bệnh thì có thể tham gia tự nguyện theo hình thức hộ gia đình tại nơi thường trú hoặc nơi tạm trú.

     Vậy quy định về mua bảo hiểm y tế tại nơi tạm trú hoặc khi thay đổi nơi tạm trú thì mua bảo hiểm y tế như thế nào?

2. Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế

Theo Nghị định Điều 12 Luật BHYT quy định gồm 06 nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế như sau:

• Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng
• Nhóm do cơ quan bảo hiểm xã hội đóng
• Nhóm do ngân sách nhà nước đóng
• Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng
• Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình
• Nhóm các đối tượng khác theo quy định 

     Tùy theo đối tượng tham gia bảo hiểm y tế mà người tham gia bảo hiểm y tế sẽ phải đóng với các mức khác nhau. Nếu bạn không thuộc các nhóm đối tượng khác theo quy định tại điều 12 Luật BHYT sửa đổi năm 2014 (nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng) thì bạn tham gia đóng bảo hiểm y tế theo hộ gia đình. Với nhóm đối tượng này bạn phải có sổ hộ khẩu, sổ tạm trú do cơ quan có thẩm quyền cấp, tất cả các thành viên trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú phải tham gia bảo hiểm y tế (nếu chưa có thẻ BHYT thuộc các đối tượng khác).

     Do đó, trường hợp của bạn cần xác định được khi tham gia bảo hiểm y tế cần xác định mình thuộc nhóm đối tượng nào để xác định mức đóng, nơi đóng BHYT. 

3. Mua BHYT khi thay đổi nơi tạm trú

       Theo thông tin bạn cung cấp, bạn làm lao động tự do và đăng ký tạm trú tạm vắng tại phường Phú Đô thì có thể tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện theo hộ gia đình tại quận Nam Từ Liêm.

3.1 Cách mua bảo hiểm y tế đối với người tạm trú

Bước 1: Đăng ký tạm trú

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ tham gia bảo hiểm y tế

Theo Công văn số 3170/BHXH-BT, người dân cần chuẩn bị hồ sơ gồm:

• Tờ khai tham gia bảo hiểm y tế;
• Sổ tạm trú;
• Chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ tùy thân khác có ảnh;
• Bản chính hoặc bản chụp thẻ bảo hiểm y tế của các thành viên khác trong gia đình đã có thẻ để xác định giảm trừ mức đóng.

Bước 3: Xác định trụ sở, đại lý thu bảo hiểm y tế

     Hiện nay, người tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình có thể đăng ký mua tại các đại lý thu bảo hiểm xã hội hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội xã, phường, thị trấn nơi cư trú.

Bước 4: Đến đại lý thu/cơ quan bảo hiểm xã hội làm thủ tục mua bảo hiểm y tế

    Người dân xuất trình các giấy tờ trong hồ sơ của mình và làm theo hướng dẫn của cán bộ tiếp nhận hồ sơ.

Bước 5: Đóng tiền tham gia bảo hiểm y tế

     Sau khi nộp hồ sơ, người dân đóng tiền tham gia bảo hiểm y tế theo đúng quy định và nhận giấy hẹn trả kết quả.

Bước 6: Nhận thẻ bảo hiểm y tế

      Căn cứ ngày ghi trên giấy hẹn, người dân đến đại lý thu hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội nơi đã nộp hồ sơ để nhận thẻ bảo hiểm y tế. 

3.2 Thay đổi nơi khám chữa bệnh ban đầu khi thay đổi nơi tạm trú

     Điều 26 Luật BHYT sửa đổi bổ sung năm 2014 quy định về đăng ký khám chữa bệnh bảo hiểm y tế như sau:

     Đối với trường hợp của bạn khi bạn đăng ký nơi khám chữa bệnh ban đầu là quận Nam Từ Liêm, nhưng trong quá trình chuyển chỗ ở đến quận khác thì không bắt buộc phải thay đổi nơi khám chữa bệnh, bạn vẫn được hưởng chế độ bảo hiểm y tế theo tuyến huyện tại nơi tạm trú khác. 

      Về vấn đề đóng BHYT khi thay đổi nơi tạm trú, bạn sẽ đóng bảo hiểm y tế theo đối tượng hộ gia đình và đóng BHYT tại nơi đang cư trú. 

     Nếu bạn muốn thuận tiện cho việc khám chữa bệnh tại nơi tạm trú mới thì bạn có thể làm thủ tục thay đổi nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu.

3.3 Thủ tục thay đổi nơi khám chữa bệnh ban đầu

     Căn cứ khoản 4 Điều 27 Quyết định 595/QĐ-BHXH, hồ sơ thay đổi nơi khám chữa bệnh ban đầu trực tiếp gồm:

• Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (đối với người tham gia bảo hiểm y tế)
• Bảng kê thông tin (đối với đơn vị).
• Ngoài ra, cần nộp thẻ bảo hiểm y tế cũ còn giá trị sử dụng.

      Đối với người tham gia bảo hiểm y tế do bảo hiểm xã hội cấp huyện thu thì nơi nộp hồ sơ là bảo hiểm xã hội cấp huyện. Người tham gia bảo hiểm y tế tại các đơn vị do bảo hiểm xã hội cấp tỉnh trực tiếp thu thì nộp hồ sơ tại bảo hiểm xã hội cấp tỉnh.

       Như vậy, đối với trường hợp của bạn khi tham gia bảo hiểm y tế tại quận Nam Từ Liêm, khi thay đổi nơi tạm trú bạn có thể thực hiện thủ tục thay đổi nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu để thuận tiện cho việc đi lại để khám chữa bệnh. Việc thay đổi nơi tam trú không ảnh hưởng đến việc đóng BHYT. Bạn có thể thay đổi nơi khám chữa bệnh ban đầu từ ngày 1 đến ngày mùng 10 đầu mỗi quý. 

4. Quyền lợi khi tham gia bảo hiểm y tế liên tục từ 5 năm

     Thẻ bảo hiểm y tế được coi là tham gia bảo hiểm y tế 5 năm liên tục theo Điều 12 Nghị định 146/2018/NĐ-CP như sau:

       Người tham gia bảo hiểm y tế được coi là tham gia bảo hiểm y tế 5 năm liên tục, gián đoạn không quá 03 tháng theo quy định thì trên thẻ BHYT sẽ xác định thời gian đủ 5 năm liên tục. 

       Cụ thể, khoản 1 Điều 3 Quyết định 1313/QĐ-BHXH nêu rõ, người tham gia BHYT 5 năm liên tục là người có dòng chữ “Thời điểm đủ 05 năm liên tục: Từ ngày ..../..../…..” được in phía cuối thẻ BHYT, giúp người tham gia BHYT và cơ sở y tế xác định được thời gian đóng BHYT

Mức hưởng bảo hiểm tế khi tham gia BHYT đủ 5 năm liên tục trở lên

Theo Điều 22 Luật BHYT sửa đổi năm 2014 quy định mức hưởng BHYT như sau:

Để được thanh toán 100% chi phí khám, chữa bệnh, người bệnh phải đáp ứng đủ 03 điều kiện"

• Tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên;
• Có số tiền cùng chi trả chi phí khám, chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở;
• Khám, chữa bệnh đúng tuyến.

Kết luận:

      Như vậy, khi thay đổi nơi tạm trú tại địa phương khác thì được khám bệnh, chữa bệnh ban đầu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phù hợp với tuyến chuyên môn kỹ thuật và nơi người đó đang làm việc lưu động, tạm trú theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế. Hoặc để phù hợp cho việc thuận tiện khám chữa bệnh người tham gia bảo hiểm y tế có thể thay đổi nơi khám chữa bệnh ban đầu. Việc thay đổi nơi ở không ảnh hưởng đến việc đóng BHYT, bạn sẽ đóng BHYT tại đại lý thu hoặc Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi người dân cư trú.

Thứ nhất, mua bảo hiểm y tế tự nguyện tại nơi tạm trú có được không?

Căn cứ Điều 5 Nghị định 146/2018/NĐ-CP quy định như sau:

     Như vậy, sau khi đã nghỉ việc ở công ty mà bạn không nhận bảo hiểm y tế thất nghiệp; cũng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc nào khác thì bạn có thể mua bảo hiểm y tế tự nguyện tại nơi bạn có sổ tạm trú.

Thứ hai, mức đóng bảo hiểm y tế tự nguyện

Căn cứ Điểm e Khoản 1 Điều 7 Nghị định 146/2018/NĐ-CP quy định như sau:

“Điều 7. Mức đóng và trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế

1. Mức đóng bảo hiểm y tế hằng tháng của các đối tượng được quy định như sau:

e) Mức đóng bảo hiểm y tế của đối tượng quy định tại Điều 5 Nghị định này như sau: Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.”

     Như vậy,  mức tiền đóng BHYT theo hộ gia đình căn cứ vào mức lương cơ sở tại thời điểm mà bạn tham gia.

     Theo quy định tại Nghị định 38/2019/NĐ-CP, mức lương cơ sở hiện nay đang là 1.490.000 đồng.

     Do chỉ có bạn tham gia nên mức đóng sẽ là mức 4,5% mức lương cơ sở; hiện nay tương đương 804.600 đồng. 

     Luật Toàn Quốc xin cảm ơn./.

Chuyên viên: Minh Huyền