Ai được quyền nuôi con khi không đăng ký kết hôn

Câu hỏi của bạn:

     Em muốn tư vấn về việc em đã có con với bạn trai nhưng chưa cưới, hiện tại chúng em đang gặp trục trặc về nhiều thứ nên không đến được với nhau, em vẫn còn đang đi học và không đủ điều kiện nuôi con, nên đành để con cho bố cháu nuôi. Vậy cho em hỏi nếu sau này khoảng 2,3 năm sau em có điều kiện để nuôi con rồi thì em có giành lại con mình để nuôi được không? Em xin cảm ơn!

Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Phòng tư vấn luật qua email- Luật Toàn quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau: 

Căn cứ pháp lý:

• Luật hôn nhân và gia đình năm 2014

Nội dung tư vấn về ai được quyền nuôi con khi không đăng ký kết hôn

1. Quan hệ cha mẹ và con trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn

     Theo quy định tại Điều 15 Luật  hôn nhân và gia đình năm 2014, quyền và nghĩa vụ của cha mẹ và con trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn: "Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con."

     Khoản 2 Điều 68 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định: "Con sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của cha mẹ, đều có quyền và nghĩa vụ như nhau đối với cha mẹ của mình được quy định tại Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan."

     Như vậy theo quy định của pháp luật, đứa bé sinh ra không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của bạn và bố đứa bé, dù hai bạn chưa đăng ký kết hôn, đều có quyền và nghĩa vụ với đứa con được sinh ra và ngược lại. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con trong trường hợp này sẽ được Luật điều chỉnh như trường hợp ly hôn. [caption id="attachment_119827" align="aligncenter" width="420"] Ai được quyền nuôi con khi không đăng ký kết hôn[/caption]

2. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con trong trường hợp chưa đăng ký kết hôn

     Theo quy định tại Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014, việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau ly hôn như sau: 

     "1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

     2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

     3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con."

     Bạn và bố cháu bé có thể thỏa thuận về quyền nuôi con. Nếu không thể thỏa thuận có thể yêu cầu tòa án giải quyết việc giành quyền nuôi con. Con bạn sinh ra dưới 36 tháng tuổi sẽ do người mẹ trực tiếp nuôi để thuận lợi cho việc chăm con khi con mới sinh ra hoặc do người bố nuôi nếu người mẹ không đủ điều kiện theo quy định của luật. Tất cả sẽ vì đảm bảo lợi ích của đứa con được sinh ra. Tòa án sẽ xem xét các yếu tố để đưa ra quyết định con do ai nuôi dưỡng như điều kiện vật chất (thu nhập, tài sản, điều kiện sinh hoạt chỗ ăn, chỗ ở,…) và điều kiện tinh thần (tình cảm, thời gian chăm sóc con, môi trường giáo dục con, tính cách của cha, mẹ…).

     Tuy nhiên, tư vấn trong trường hợp của bạn, nếu bạn mong muốn gửi lại cháu bé cho bố nuôi khoảng 2, 3 năm rồi sau đó giành lại quyền nuôi con là rất khó nếu hai bạn không có sự thỏa thuận trước. Để giành được quyền nuôi con bạn phải chứng minh được bạn đáp ứng được cả điều kiện về vật chất và tinh thần tốt hơn bố cháu bé. Song 36 tháng đầu đời của một đứa trẻ là lúc nuôi nấng khó khăn nhất và rất cần có bàn tay chăm sóc của người mẹ, bạn lại không chăm sóc và tình cảm mẹ con là không có nhiều, mặc dù hàng tháng bạn có thể cấp dưỡng cho con. Trên đây là một trong số những bất lợi cho bạn trong quá trình yêu cầu Tòa án thay đổi quyền nuôi con được quy định tại Điều 84 Luật hôn nhân và gia đình:

     "1. Trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều này, Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.

     2. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau đây:

     a) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;

     b) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

     3. Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.

     4. Trong trường hợp xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ theo quy định của Bộ luật dân sự.

     5. Trong trường hợp có căn cứ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều này thì trên cơ sở lợi ích của con, cá nhân, cơ quan, tổ chức sau có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con:

a) Người thân thích;

b) Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;

c) Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;

d) Hội liên hiệp phụ nữ."

     Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết sau:

• Giành quyền nuôi con sau ly hôn theo quy định pháp luật hiện hành
• Trách nhiệm nuôi dưỡng con sau khi ly hôn theo quy định pháp luật hiện hành

     Để được tư vấn chi tiết về ai được quyền nuôi con khi không đăng ký kết hôn, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn hôn nhân 19006500 để được tư vấn chi tiết hoặc gửi câu hỏi về Email: [email protected]. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.