PHÂN CHIA ĐẤT CẤP CHO HỘ GIA ĐÌNH

Câu hỏi của bạn:

     Thưa Luật sư, tôi có câu hỏi về việc phân chia đất cấp cho hộ gia đình muốn nhờ Luật sư tư vấn giúp như sau: Gia đình tôi có 2 anh em. Sau khi dồn điền đổi thửa thì đất được chia theo hộ gia đình trong đó có gia đình tôi nhưng người đứng tên trên giấy tờ anh tôi. Bây giờ tôi muốn tách riêng theo khẩu của tôi nhưng anh tôi không trả đất mà muốn giữ lại thì tôi phải làm gì để đòi lại đất? Tôi xin cảm ơn!

Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn!      Trước tiên, xin trân trọng cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn  đến phòng tư vấn pháp luật qua email – Luật Toàn Quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau:

Cơ sở pháp lý:

• Luật đất đai 2013
• Bộ luật dân sự 2015

Nội dung tư vấn: Phân chia đất cấp cho hộ gia đình theo quy định pháp luật

     Như bạn đã trình bày, sau khi thực hiện việc dồn điền đổi thửa, gia đình bạn được cấp đất. Tuy nhiên, cần phải xác định chính xác đối tượng được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ghi trong Giấy chứng nhận là cá nhân hay hộ gia đình.

     Khoản 29 Điều 3 Luật đất đai 2013 có quy định hộ gia đình sử dụng đất: "Hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất."

     Trong trường hợp giấy chứng nhận là cấp cho hộ gia đình thì và có tên anh trai bạn, thì anh trai bạn là người đại diện các thành viên trong hộ gia đình để đứng tên trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Quyền đối với tài sản là mảnh đất này thuộc về tất cả các thành viên có đầy đủ năng lực hành vi dân sự trong hộ gia đình tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

     Sở hữu chung của các thành viên gia đình được quy định tại Khoản 1 Điều 212 BLDS 2015 như sau:

     "1. Tài sản của các thành viên gia đình cùng sống chung gồm tài sản do các thành viên gia đình cùng sống chung gồm tài sản do các thành viên đóng góp, cùng nhau tạo lập nên và những tài sản khác được xác lập quyền sở hữu theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan."

     Việc bạn muốn tách khẩu và phân chia đất cấp cho hộ gia đình theo phần mình được hưởng thì việc phân chia này được thực hiện căn cứ quy định tại Điều 219 BLDS 2015, cụ thể:

     "1. Trường hợp chủ sở hữu chung có thể phân chia thì mỗi chủ sở hữu chung đều có quyền yêu cầu chia tài sản chung; nếu tình trạng sở hữu chung phải được duy trì trong một thời hạn theo thỏa thuận của các chủ sở hữu chung hoặc theo quy định của luật thì mỗi chủ sở hữu chung chỉ có quyền yêu cầu chia tài sản chung khi hết thời hạn đó; khi tài sản chung không thể chia được bằng hiện vật thì chủ sở hữu chung có yêu cầu chia có quyền bán phần quyền sở hữu của mình, trừ trường hợp các chủ sở hữu chung có thỏa thuận khác.

     2. Trường hợp có người yêu cầu một người trong số các chủ sở hữu chung thực hiện nghĩa vụ thanh toán và chủ sở hữu chung đó không có tài sản riêng hoặc tài sản riêng không đủ để thanh toán thì người yêu cầu có quyền yêu cầu chia tài sản chung và tham gia vào việc chia tài sản chung, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

     Nếu không thể chia phần quyền sở hữu bằng hiện vật hoặc việc chia này bị các chủ sở hữu chung còn lại phản đối thì người có quyền có quyền yêu cầu người có nghĩa vụ bán phần quyền sở hữu của mình để thực hiện nghĩa vụ thanh toán."

     Như vậy, trong trường hợp này của bạn, sau khi xác định được bạn là người có quyền đối với mảnh đất này, bạn có quyền yêu cầu anh trai của mình thực hiện việc phân chia tài sản bằng hiện vật hoặc theo giá trị của tài sản.

     Nếu anh trai của bạn không muốn phân chia hoặc không công nhận quyền của bạn thì bạn có thể thực hiện thủ tục khởi kiện tại Tòa án. Bài viết tham khảo:

• Giải quyết tranh chấp sau khi dồn điền đổi thửa.
• Sang tên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi được hưởng thừa kế.