HIỆU LỰC CỦA DI CHÚC CÓ ĐIỀU KIỆN

Câu hỏi của bạn:

     Anh chị cho em hỏi chút. Em có người Bác gái lấy chồng Trung Quốc được 18 năm nhưng là vợ 2 (Bà cả đã mất). Bác trai có 5 người con của bà cả và không có con chung. Giấy tờ tùy thân và Quốc tịch bác gái em đầy đủ bên đó. Ông chồng của bác gái già và bệnh ốm giờ viết di chúc nếu ông mất để lại ngôi nhà cho bà sử dụng nhưng chỉ được ở không được bán.

     Di chúc có 5 người con riêng của bác trai đồng ý và có chữ ký và dấu vân tay. Nhưng bác gái muốn sau khi bác trai mất và về già bác gái muốn về Việt Nam để sinh sống cùng 2 người con riêng của bác gái và bác gái muốn bán ngôi nhà đó có được không ạ. Vì bìa đỏ của ngôi nhà đứng tên hai người bác trai và bác gái.

Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho chúng tôi qua địa chỉ Email: lienhe@luattoanquoc.com. Với câu hỏi của bạn chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau:

Cơ sở pháp lý

• Luật đất đai 2013;
• Bộ luật dân sự 2015.

Nội dung tư vấn hiệu lực của di chúc có điều kiện

     1. Di chúc thừa kế quyền sử dụng đất có người làm chứng

     Thứ nhất, về người làm chứng của di chúc bằng văn bản theo quy định tại điều 632 Bộ luật dân sự 2015 quy định mọi người đều có thể làm chứng trừ đối tượng sau:

• Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc.
• Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc.
• Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

     Theo quy định trên, 5 người con riêng của Bác trai là những người thừa kế theo pháp luật của bác trai nên không thể làm chứng cho di chúc này. Như vậy, di chúc bằng văn bản có người làm chứng của bác trai không được công nhận. [caption id="attachment_84902" align="aligncenter" width="450"] Hiệu lực của di chúc có điều kiện[/caption]

     Thứ hai, về hình thức của di chúc thừa kế quyền sử dụng đất. Điểm c khoản 03 điều 167 Luật đất đai 2013 quy định: “c,Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự;”

     Đối với di sản thừa kế là quyền sử dụng đất thì di chúc được công nhận và có giá trị để thực hiện quyền thừa kế sử dụng đất phải được lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật. Như vậy, nếu không tuân thủ quy định về hình thức thì di chúc của Bác trai không có hiệu lực. Trong trường hợp đó, phải chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật.

     2. Hiệu lực của di chúc có điều kiện

     Bộ luật dân sự 2015 không quy định cụ thể về di chúc có điều kiện. Theo quy định tại điểm b khoản 1 điều 630 Bộ luật dân sự 2015, nội dung của di chúc chỉ cần không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật. Như vậy, bác trai có thể để lại di chúc có điều kiện là để lại ngôi nhà cho bác gái nhưng không được bán.

     Nếu không thực hiện nghĩa vụ này thì di chúc của bác trai có hiệu lực hay không? Điều kiện không được bán phát sinh sau khi thực hiện việc chuyển quyền sử dụng đất nên di chúc sẽ có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế tức là thời điểm Bác trai chết.

     Tuy nhiên, theo Luật đất đai 2013, việc chuyển quyền sử dụng đất là việc chuyển giao toàn bộ quyền chiếm hữu, sử dụng và định đoạt quyền sử dụng đất. Tức là khi bác gái đã làm thủ tục nhận di sản thừa kế là quyền sử dụng đất theo di chúc, đăng ký biến động trên giấy chứng nhận Bác gái là chủ sử dụng hợp pháp của ngôi nhà. Việc bán hay không là do bác gái không ai có quyền hạn chế quyền sử dụng đất của chủ sử dụng đất. Như vậy, điều kiện này của di chúc có thể nói là khó đáp ứng được.

     Một số bài viết có nội dung tham khảo:

• Phân chia tài sản khi di chúc có điều kiện
• Di chúc về thừa kế quyền sử dụng đất có người làm chứng

     Để được tư vấn chi tiết về hiệu lực của di chúc có điều kiện, quý khách vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn pháp luật dân sự 24/7: 19006500 để được luật sư tư vấn hoặc Gửi câu hỏi về địa chỉ Gmail:lienhe@luattoanquoc.com. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.        Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.