HÀNG XÓM GÂY CẢN TRỞ VIỆC THỰC HIỆN QUYỀN CỦA NGƯỜI SỬ DỤNG ĐẤT PHẢI GIẢI QUYẾT THẾ NÀO?

Câu hỏi của bạn:

     Kính thưa các Luật sư.

     Tôi là DTS, 57 tuổi. Tôi có vấn đề muốn được luật sư tư vấn như sau.

     Gia đình tôi đã có sổ đỏ, theo bản đồ địa chính, ngõ có lối đi ra. Và từ trước tới nay vẫn đi lại bình thường. Nay gia đình tôi làm đường ống thoát nước thải sinh hoạt, và thải hố xí tự hoại, để đảm bảo môi trường, thì gia đình bên cạnh (phía Bắc) không cho làm, họ bảo đất của họ. Ở xã đã có nhiều cuộc họp, khi gia đình tôi làm, có các ban ngành của Xóm, Xã, Công an xã, nhưng gia đình đó vẫn quậy phá, có lúc doạ dẫm, ăn vạ, nên gia đình tôi mấy tháng nay vẫn không làm được.

     Gia đình Tôi kính mong Các Luật sư tư vấn giúp để gia đình tôi làm công trình được thuận lợi.

     Và Gia đình tôi hiện nay đang bị nhà hàng xóm khác (phía Nam), thải nước hố xí tự hoại, và nước thải sinh hoạt sang bên nhà tôi, không có cống rãnh gì, mặc dù nhà đó đã xây hàng rào rồi. Bố Mẹ tôi ở nhà đã già quá rồi, đề nghị Xã nhiều lần, Xã bắt nhà đó làm đường ống, nhưng nhà đó cũng không làm. Và tôi cũng gọi điện, gửi thư điện tử cho Phòng môi trường huyện, nhưng không giải quyết được. Nếu cứ để vậy sau này nó ngấm xuống đất ảnh hưởng nguồn nước, hôi thối thì làm sao mà ở được. Tất cả mọi người đều bảo gia đình tôi toàn ở cạnh hàng xóm oái oăm.

     Gia đình tôi tha thiết kính mong Các Luật Sư tư vấn giúp gIa đình tôi.

     Gia đình tôi vô cùng biết ơn, và xin trân trọng cảm ơn Các Luật sư

Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Phòng tư vấn luật qua email- Luật Toàn quốc. Với câu hỏi của bạn trong trường hợp hàng xóm gây cản trở việc thực hiện quyền của người sử dụng đất phải giải quyết thế nào, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau: 

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật dân sự 2015
• Luật đất đai 2013
• Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai
• Nghị định 01/2017/NĐ-CP sửa đổi nghị định hướng dẫn Luật đất đai- Luật Toàn Quốc

Nội dung tư vấn:

     Thứ nhất, thực hiện quyền của người sử dụng đất trong trường hợp xây dựng công trình phục vụ sinh hoạt

     Theo quy định của pháp luật hiện hành khoản 1 điều 170 luật đất đai: người sử dụng đất có nghĩa vụ sử dụng đất đúng mục đích, đúng ranh giới thửa đất, đúng quy định về sử dụng độ sâu trong lòng đất và chiều cao trên không, bảo vệ các công trình công cộng trong lòng đất và tuân theo các quy định khác của pháp luật có liên quan. Có quyền chung được sử dụng, xây dựng công trình xây dựng phục vụ sinh hoạt trong phạm vi phần diện tích được Nhà nước công nhận quyền sử dụng, không vi phạm các quy định về xây dựng.

     Hiện, theo thông tin mà bạn cung cấp thì gia đình bạn đã xây dựng làm đường ống thoát nước thải sinh hoạt, và thải hố xí tự hoại, để đảm bảo môi trường thì hàng xóm của bạn không đồng ý. Sự việc này, chúng tôi xin được phân tích và tư vấn như sau:

     Một là, Công trình xây dựng của gia đình bạn có đảm bảo là chỉ xây dựng trong phạm vi phần diện tích đất của gia đình được ghi nhận trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay không? có phù hợp với quy hoạch xây dựng tại địa phương hay chưa? Xây dựng đường ống thoát nước thải sinh hoạt có đảm bảo không được chảy tràn sang bất động sản liền kề, ra đường công cộng hoặc nơi sinh hoạt công cộng theo quy định tại điều 251 của bộ luật dân sự 2015 không? “Điều 251. Nghĩa vụ của chủ sở hữu trong việc thoát nước thải: Chủ sở hữu nhà, công trình xây dựng khác phải làm cống ngầm hoặc rãnh thoát nước để đưa nước thải ra nơi quy định, sao cho nước thải không chảy tràn sang bất động sản của chủ sở hữu bất động sản liền kề, ra đường công cộng hoặc nơi sinh hoạt công cộng.”

     => Nếu đã đáp ứng được các điều kiện trên thì không có lý do gì ngăn cản được gia đình bạn tiếp tục tiến hành xây dựng cả. Tuy nhiên, để được tiếp tục tiến hành xây dựng thì theo quy định của pháp luật gia đình bạn phải giải quyết xong các vấn đề tranh chấp trước, có quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có giá trị pháp lý buộc các bên phải thi hành.

     Hai là, gia đình bạn đã gửi đơn/ yêu cầu giải quyết tới cơ quan địa phương cấp xã với nội dung gì? Được giải quyết cụ thể như thế nào?

    Bởi theo quy định của luật đất đai 2013 trước hết giữa bạn và gia đình hàng xóm (phía Bắc) đang có tranh chấp phát sinh về quyền sử dụng đất khi bên kia cho rằng gia đình bạn đang lấn chiếm đất của họ- thì thủ tục giải quyết trước hết thuộc về Ủy ban nhân dân cấp xã. Tại đây chủ tịch Ủy ban nhân dân xã sẽ là trưởng ban hòa giải, tiến hành theo trình tự được quy định tại điều 202 luật đất đai, được hướng dẫn cụ thể tại điều 88 nghị định 43/2014/NĐ- CP và khoản 57 điều 2 (sửa đổi khoản 3 điều 88 nghị định 43/2014/NĐ- CP) nghị định 01/2017/NĐ- CP

     Bước 1: Tiếp nhận hồ sơ và các công việc phải thực hiện của Ủy ban nhân dân xã

     Khi nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai, Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thực hiện các công việc sau:

• Thẩm tra, xác minh tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tranh chấp, thu thập giấy tờ, tài liệu có liên quan do các bên cung cấp về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và hiện trạng sử dụng đất;
• Thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa giải. Thành phần Hội đồng gồm: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân là Chủ tịch Hội đồng; đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, phường, thị trấn; tổ trưởng tổ dân phố đối với khu vực đô thị; trưởng thôn, ấp đối với khu vực nông thôn; đại diện của một số hộ dân sinh sống lâu đời tại xã, phường, thị trấn biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất đó; cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp xã, phường, thị trấn. Tùy từng trường hợp cụ thể, có thể mời đại diện Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh;
• Tổ chức cuộc họp hòa giải có sự tham gia của các bên tranh chấp, thành viên Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

     Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Trường hợp một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là việc hòa giải không thành.

     Bước 2: Lập biên bản hòa giải khi giải quyết tranh chấp

     Kết quả hòa giải tranh chấp đất đai phải được lập thành biên bản, gồm có các nội dung: Thời gian và địa điểm tiến hành hòa giải; thành phần tham dự hòa giải; tóm tắt nội dung tranh chấp thể hiện rõ về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất đang tranh chấp, nguyên nhân phát sinh tranh chấp (theo kết quả xác minh, tìm hiểu); ý kiến của Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai; những nội dung đã được các bên tranh chấp thỏa thuận, không thỏa thuận.

     Biên bản hòa giải phải có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng, các bên tranh chấp có mặt tại buổi hòa giải, các thành viên tham gia hòa giải và phải đóng dấu của Ủy ban nhân dân cấp xã; đồng thời phải được gửi ngay cho các bên tranh chấp và lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã.

     Bước 3: Ủy ban nhân dân xã tiếp tục giải quyết trong trường hợp các bên/ một bên không đồng ý với biên bản hòa giải

      Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà các bên tranh chấp có ý kiến bằng văn bản khác với nội dung đã thống nhất trong biên bản hòa giải thành thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa giải để xem xét giải quyết đối với ý kiến bổ sung và phải lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành

     Bước 4: Giải quyết trong trường hợp hòa giải không thành

     Trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới sử dụng đất, chủ sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân cấp xã gửi biên bản hòa giải thành đến cơ quan có thẩm quyền để giải quyết theo quy định tại Khoản 5 Điều 202 của Luật Đất đai.

     Trường hợp hòa giải không thành hoặc sau khi hòa giải thành mà có ít nhất một trong các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản hòa giải không thành và hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo.

     => Đối chiếu quy trình các bước chúng tôi tư vấn ở trên, bạn có thể xem xét lại việc giải quyết của Ủy ban nhân dân cấp xã tới bước nào rồi. Nếu đã hoàn thiện tất cả quy trình hòa giải nêu trên mà bên hàng xóm phía bắc của gia đình vẫn không thực hiện; lúc này, để được tiếp tục xây dựng bạn cần gửi đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp phát sinh tới Ủy ban nhân dân huyện hoặc Tòa án nhân dân huyện để được giải quyết. Quyết định hoặc bản án của hai cơ quan này sẽ có giá trị pháp lý bắt buộc đối với các bên nếu không bị kháng cáo, kháng nghị, khiếu nại theo quy định pháp luật. [caption id="attachment_42648" align="aligncenter" width="307"] Thực hiện quyền của người sử dụng đất[/caption]

     Thứ hai, thực hiện quyền của người sử dụng đất khi hàng xóm có hành vi xả chất thải làm ảnh hưởng tới việc sử dụng đất và gây ảnh hưởng môi trường

     Một là, theo thông tin mà bạn cung cấp thì bên hàng xóm phía nam của gia đình bạn có hành vi xả trực tiếp nước thải sang nhà bạn mà không xây dựng đường ống thoát nước => Như vậy, trước hết hành vi này đã vi phạm pháp luật tại điều 251 bộ luật dân sự nêu trên. Lúc này, để được giải quyết triệt để gia đình bạn có thể lựa chọn gửi đơn lên Ủy ban nhân dân xã để yêu cầu xã xử lý vi phạm hành chính đối với trường hợp này vì đã có hành vi gây cản trở cho việc sử dụng đất của gia đình bạn. Hoặc gửi đơn trực tiếp tới Ủy ban nhân dân huyện yêu cầu giải quyết vụ việc nêu trên.

     Hai là, hiện tại, vì các quyết định hoặc các biện pháp của cơ quan chính quyền cấp xã giải quyết trường hợp của bạn chúng tôi chưa được tiếp cận chi tiết, chính vì vậy chưa thể đánh giá hiệu quả giải quyết của chính quyền địa phương tới mức độ nào được. Hoặc bạn có thể gửi đơn lên tòa án nhân dân huyện yêu cầu giải quyết tranh chấp nếu như bên hàng xóm của bạn không thực hiện theo quyết định, thông báo của ủy ban nhân dân xã.

     Một số bài viết cùng chuyên mục tham khảo:

•      Giải quyết tranh chấp về ngõ đi chung giữa các hộ
•      Thẩm quyền và thủ tục giải quyết khi hòa giải tranh chấp đất đai không thành