CHIA DI SẢN THỪA KẾ LÀ ĐẤT ĐAI

Câu hỏi của bạn:

     Thưa Luật sư, tôi có câu hỏi muốn nhờ Luật sư tư vấn giúp như sau: nhà tôi có một mảnh đất gần 1000m2, khi còn sống bố tôi đã chia thành 3 phần cho anh cả tôi 1 phần; chị gái của bố tôi 1 phần (tất cả đều đã được cấp sổ đỏ). Nhà tôi có 5 anh em, 3 người anh đã được bố mẹ mua đất cho ở riêng, còn tôi là con út lên sống cùng với bố mẹ và bố mẹ sẽ chuyển quyền sở hữu đất cho vợ chồng tôi. Nhưng chưa kịp sang tên cho tôi thì bố tôi lâm bệnh và đã mất. Hiện tại, mẹ tôi còn khỏe và bà định chuyển quyền sử dụng cho tôi nhưng anh cả tôi không đồng ý, đòi thêm đất mặc dù anh đã được bố tôi cho 1 mảnh (đã được cấp sổ đỏ). Vậy nhờ luật sư tư vấn giúp tôi và mẹ tôi làm thủ tục như thế nào để tôi đứng tên chủ sổ được.

     Hiện nay, bố tôi vẫn đứng tên vậy mẹ tôi có quyền để chuyển sang cho tôi không? và người anh cả của tôi có quyền gì để đòi đất hay không? (3 người anh khác đều muốn mẹ chuyển sang cho tôi), tôi đã xây nhà cho bố mẹ tôi sống trên phần đất này được 3 năm thì bố tôi chết. Xin luật sư giúp gia đình tôi. Tôi xin trân trọng cảm ơn.

Câu trả lời của luật sư:

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho chúng tôi qua địa chỉ Email: lienhe@luattoanquoc.com. Với câu hỏi của bạn về vấn đề chia di sản thừa kế là đất đai chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau:

Cơ sở pháp lý:

• Luật đất đai 2013;
• Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật đất đai 2013;
• Bộ luật dân sự năm 2015

Nội dung tư vấn về vấn đề chia di sản thừa kế là đất đai:

1. Xác định di sản thừa kế và người được hưởng thừa kế

1.1. Xác định di sản thừa kế

     Thừa kế được hiểu là việc chuyển dịch tài sản của người đã chết cho người còn sống. Tài sản của người chết để lại được gọi là di sản. "Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác" - Điều 612 Bộ luật dân sự 2015. Như vậy, đối với trường hợp này của bạn thì di sản thừa kế là đất ở của bố bạn.

1.2. Xác định người thừa kế

     Theo quy định của pháp luật thì "người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế"

     Khi di sản để lại không có di chúc thì sẽ được chia theo pháp luật là chia theo hàng thừa kế; những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau, những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

     "Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết; Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại; Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại."  - Điều 651 Luật dân sự năm 2015. [caption id="attachment_63428" align="aligncenter" width="450"] chia di sản thừa kế là đất đai[/caption]

2. Chia di sản thừa kế là đất đai đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

     Theo trường hợp của bạn thì đây là việc chia di sản thừa kế là đất đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nếu giấy chứng nhận mang tên bố bạn thì cần phải xem xét thời gian được cấp giấy chứng nhận đó có được cấp trong thời kỳ hôn của bố mẹ bạn không? Có các giấy tờ gì chứng minh được đó là tài sản riêng của bố bạn không? Nếu đất được cấp trước khi bố mẹ bạn lấy nhau hoặc được cấp trong thời kỳ hôn nhân nhưng có giấy tờ chứng minh đất đó là tài sản riêng của bố bạn và bố bạn đã mất thì đây được coi là di sản thừa kế.

     Nếu đất được cấp trong thời kỳ hôn nhân của bố mẹ bạn và không có giấy tờ chứng minh là tài sản của bố bạn thì lúc này diện tích đất này được coi là tài sản chung của bố mẹ bạn, như vậy di sản của bố bạn chỉ là 1/2 diện tích đất đó, 1/2 diện tích đất còn lại là thuộc quyền sở hữu của mẹ bạn. Bố bạn mất không để lại di chúc thì lúc này sẽ được chia di sản theo pháp luật.

     Như vậy, anh cả bạn có quyền được đòi phần thừa kế đối với phần di sản của bố bạn, mà gia đình bạn có 5 anh em và mẹ thì mảnh đất này sẽ được chia làm 6 phần bằng nhau và người anh cả của anh chỉ được hưởng 1/6 diện tích đất là di sản của bố bạn mà thôi.

     Sau khi hoàn tất việc chia di sản thừa kế là đất đó thì ba người anh đồng ý cho anh làm giấy chứng nhận và mẹ của anh viết hợp đồng tặng cho anh những phần diện tích đất của họ (có công chứng hoặc chứng thực). Còn đối với 1/6 diện tích đất mà đã chia cho người anh cả của anh thì anh có thể mua lại phần diện tích đất đó để chuyển đổi sang tên anh toàn bộ diện tích đất đó. Còn nếu không mua lại thì anh có thể làm thủ tục tách thửa đối với diện tích đã được mẹ và các anh trai của anh đã tặng cho đó (trường hợp này bạn cần lưu ý đến diện tích tối thiểu được tách thửa theo quy định tại tỉnh thành mà bạn đang sinh sống).

Bài viết có nội dung tham khảo:

• Phân chia di sản thừa kế không có di chúc
• Thỏa thuận phân chia di sản thừa kế là quyền sử dụng đất

     Để được tư vấn chi tiết về vấn đề chia di sản thừa kế là đất đai đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quý khách vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn Luật miễn phí 24/7: 1900.6178 để để được luật sư tư vấn hoặc gửi câu hỏi về địa chỉ Gmail:  lienhe@luattoanquoc.com. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất!

     Xin chân thành cảm ơn!