CƯỠNG CHẾ KHI THU HỒI ĐẤT

Câu hỏi của bạn về vấn đề cưỡng chế khi thu hồi đất:

     Thưa Luật sư, tôi có câu hỏi muốn nhờ Luật sư giải đáp giúp đó là: việc cưỡng chế khi thu hồi đất được quy định như thế nào? Rất mong được Luật sư giải đáp giúp! Tôi xin chân thành cảm ơn!

Câu trả lời của Luật sư về vấn đề cưỡng chế khi thu hồi đất:

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về vấn đề cưỡng chế khi thu hồi đất, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề cưỡng chế khi thu hồi đất như sau:

1. Cơ sở pháp lý về vấn đề cưỡng chế khi thu hồi đất:

• Luật đất đai 2013;
• Nghị định 43/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật đất đai;

2. Nội dung tư vấn về vấn đề cưỡng chế khi thu hồi đất:

     Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai. Trong trường hợp người sử dụng đất không tự giác chấp hành các Quyết định của cơ quan có thẩm quyền phục vụ công tác thu hồi đất thì sẽ bị cưỡng chế.

2.1 Thủ tục cưỡng chế quyết định kiểm đếm bắt buộc

Điều 70 Luật đất đai 2013 quy định về cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc như sau:

2.1.1 Nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc

     Khi thực hiện cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc phải tuân thủ các nguyên tắc sau đây:

• Việc cưỡng chế phải tiến hành công khai, dân chủ, khách quan, bảo đảm trật tự, an toàn, đúng quy định của pháp luật;
• Thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính.

2.1.2 Điều kiện cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc

     Cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:

• Người có đất thu hồi không chấp hành quyết định kiểm đếm bắt buộc sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục;
• Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, tại địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi;
• Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc đã có hiệu lực thi hành;
• Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế có hiệu lực thi hành.

     Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản.

2.1.3 Thẩm quyền cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc

     Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc và tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế.

2.1.4 Trình tự thực hiện cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc

     Việc thực hiện quyết định cưỡng chế kiểm đếm bắt buộc được tiến hành theo các bước sau:

• Tổ chức được giao thực hiện cưỡng chế vận động, thuyết phục, đối thoại với người bị cưỡng chế;
• Trường hợp người bị cưỡng chế chấp hành quyết định cưỡng chế thì tổ chức được giao thực hiện cưỡng chế lập biên bản ghi nhận sự chấp hành và thực hiện điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm.

     Trường hợp người bị cưỡng chế không chấp hành quyết định cưỡng chế thì tổ chức được giao thực hiện cưỡng chế thi hành quyết định cưỡng chế. [caption id="attachment_195990" align="aligncenter" width="450"] cưỡng chế khi thu hồi đất[/caption]

2.2 Thủ tục cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất

Điều 71 Luật đất đai 2013 quy định về cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất như sau:

2.2.1 Nguyên tắc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất

     Tương tự như khi cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc, khi cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất phải tân thủ các nguyên tắc sau đây:

• Việc cưỡng chế phải tiến hành công khai, dân chủ, khách quan, bảo đảm trật tự, an toàn, đúng quy định của pháp luật;
• Thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế được thực hiện trong giờ hành chính.

2.2.2 Điều kiện cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất

Cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:

• Người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng đã vận động, thuyết phục;
• Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi;
• Quyết định cưỡng chế  thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành;
• Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành.

     Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối không nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản.

2.2.3 Thẩm quyền cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất

     Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất và tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế.

2.2.4 Thủ tục thực hiện cưỡng chế thu hồi đất

Trình tự cưỡng chế thu hồi đất được thực hiện như sau:

• Trước khi tiến hành cưỡng chế, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thành lập Ban thực hiện cưỡng chế;
• Ban thực hiện cưỡng chế vận động, thuyết phục, đối thoại với người bị cưỡng chế; nếu người bị cưỡng chế chấp hành thì Ban thực hiện cưỡng chế lập biên bản ghi nhận sự chấp hành. Việc bàn giao đất được thực hiện chậm nhất sau 30 ngày kể từ ngày lập biên bản.

     Trường hợp người bị cưỡng chế không chấp hành quyết định cưỡng chế thì Ban thực hiện cưỡng chế tổ chức thực hiện cưỡng chế;

• Ban thực hiện cưỡng chế có quyền buộc người bị cưỡng chế và những người có liên quan phải ra khỏi khu đất cưỡng chế, tự chuyển tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế; nếu không thực hiện thì Ban thực hiện cưỡng chế có trách nhiệm di chuyển người bị cưỡng chế và người có liên quan cùng tài sản ra khỏi khu đất cưỡng chế.

     Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối nhận tài sản thì Ban thực hiện cưỡng chế phải lập biên bản, tổ chức thực hiện bảo quản tài sản theo quy định của pháp luật và thông báo cho người có tài sản nhận lại tài sản.

2.2.5 Thành phần ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất

Điều 17 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định:

Như vậy, theo quy định tại Khoản 3 nêu trên, thành phần ban cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất gồm có:

• Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện là trưởng ban;
• Các thành viên gồm đại diện các cơ quan tài chính, tài nguyên và môi trường, thanh tra, tư pháp, xây dựng cấp huyện; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã; tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường giải phóng mặt bằng, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất và một số thành viên khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định.

2.2.6 Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện quyết định cưỡng chế thu hồi đất

Tổ chức, cá nhân thực hiện quyết định cưỡng chế thu hồi đất có trách nhiệm sau đây:

• Ủy ban nhân dân cấp huyện chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện việc cưỡng chế, giải quyết khiếu nại liên quan đến việc cưỡng chế theo quy định của pháp luật về khiếu nại; thực hiện phương án tái định cư trước khi thực hiện cưỡng chế; bảo đảm điều kiện, phương tiện cần thiết phục vụ cho việc cưỡng chế; bố trí kinh phí cưỡng chế thu hồi đất;
• Ban thực hiện cưỡng chế có trách nhiệm chủ trì lập phương án cưỡng chế và dự toán kinh phí cho hoạt động cưỡng chế trình Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền phê duyệt; thực hiện cưỡng chế theo phương án đã được phê duyệt; bàn giao đất cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng;

     Trường hợp trên đất thu hồi có tài sản thì Ban thực hiện cưỡng chế phải bảo quản tài sản; chi phí bảo quản tài sản đó do chủ sở hữu chịu trách nhiệm thanh toán;

• Lực lượng Công an có trách nhiệm bảo vệ trật tự, an toàn trong quá trình tổ chức thi hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất;
• Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất thu hồi có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức thực hiện việc giao, niêm yết công khai quyết định cưỡng chế thu hồi đất; tham gia thực hiện cưỡng chế; phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng niêm phong, di chuyển tài sản của người bị cưỡng chế thu hồi đất;
• Cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan chịu trách nhiệm phối hợp với Ban thực hiện cưỡng chế thực hiện việc cưỡng chế thu hồi đất khi Ban thực hiện cưỡng chế có yêu cầu;

     Như vậy, việc cưỡng chế khi thu hồi đất bao gồm cưỡng chế thực hiện quyết định kiểm đếm bắt buộc và cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất. Thủ tục cưỡng chế khi thu hồi đất chỉ được thực hiện khi đáp ứng đủ điều kiện, theo nguyên tắc và trình tự luật định.

Bài viết tham khảo:

• Thủ tục thu hồi đất năm 2019 mới nhất;
• Trình tự, thủ tục thu hồi đất theo quy định pháp luật hiện hành;

     Để được tư vấn chi tiết về vấn đề cưỡng chế khi thu hồi đất quý khách vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn Luật đất đai: 19006500 để được luật sư tư vấn hoặc gửi câu hỏi về địa chỉ Gmail: [email protected]. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./. 

Chuyên viên: Quỳnh Mai