Tích tụ đất nông nghiệp là một trong những điều luật mới được quy định tại Luật đất đai 2024 mà chưa từng được quy định tại các văn bản Luật đất đai trước đây. Đây là chính sách góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp và nâng cao hiệu quả ứng dụng khoa học-công nghệ trong sử dụng đất nông nghiệp. Vậy tích tụ đất nông nghiệp là gì? Tích tụ đất nông nghiệp được thực hiện theo các hình thức nào?

1. Tích tụ đất nông nghiệp là gì?

     Theo quy định tại Khoản 1 Điều 193 Luật đất đai 2024, tích tụ đất nông nghiệp là việc tăng diện tích đất nông nghiệp của người sử dụng đất để tổ chức sản xuất thông qua các phương thức theo quy định của Luật đất đai.

     Đây cũng là một trong những điểm mới nổi bật của Luật đất đai 2024 so với các văn bản luật trước đây khi đã có quy định cụ thể về chế độ tích tụ đất nông nghiệp. Đồng thời cũng thông qua đó Nhà nước có chính sách khuyến khích tổ chức, cá nhân ứng dụng khoa học, công nghệ để sử dụng tiết kiệm, hiệu quả quỹ đất đã tích tụ.

2. Phương thức tích tụ đất nông nghiệp

     Tổ chức, cá nhân được thực hiện tích tụ đất nông nghiệp theo các phương thức được quy định tại Khoản 1 Điều 193 Luật đất đai 2024 sau đây:

• Nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp;
• Nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất nông nghiệp.

3. Nguyên tắc thực hiện tích tụ đất nông nghiệp

     Việc tích tụ đất nông nghiệp cũng không thể được thực hiện một cách tự do, tùy tiện mà phải tuân theo các nguyên tắc được quy định tại Khoản 2 Điều 193 Luật đất đai 2024 sau đây:

• Bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, người sử dụng đất và của các tổ chức, cá nhân có liên quan; không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh;
• Tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai, pháp luật về dân sự và pháp luật có liên quan; sử dụng đúng mục đích, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt;
• Phù hợp với đặc điểm về đất đai, địa hình, khí hậu, văn hóa, quá trình chuyển dịch lao động, chuyển đổi nghề, việc làm ở nông thôn của từng vùng, từng khu vực, từng địa phương và phù hợp với nhu cầu của thị trường.

4. Quy định về xử lý các trường hợp sử dụng đất khi thực hiện tích tụ đất nông nghiệp

4.1 Tổ chức kinh tế thực hiện tích tụ đất nông nghiệp phải có phương án sử dụng đất được Ủy ban nhân dân cấp huyện chấp thuận theo quy định tại khoản 6 Điều 45 Luật đất đai 2024. Phương án sử dụng đất phải có các nội dung chính:

• Địa điểm, diện tích, mục đích sử dụng đất;
• Kế hoạch sản xuất, kinh doanh nông nghiệp;
• Vốn đầu tư;
• Thời hạn sử dụng đất;
• Tiến độ sử dụng đất

4.2 Cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp thực hiện tích tục đất nông nghiệp thông qua nhận quyền sử dụng đất trồng lúa quá hạn mức thì phải thành lập tổ chức kinh tế và có phương án sử dụng đất theo các nội dung nêu tại mục 4.1

4.3 Ủy ban nhân dân cấp huyện chỉ đạo cơ quan chuyên môn thẩm định phương án sử dụng đất của tổ chức kinh tế thực hiện tích tụ đất nông nghiệp

     Trong thời hạn 25 ngày kể từ ngày nhận được phương án sử dụng đất nông nghiệp của tổ chức kinh tế, Ủy ban nhân dân cấp huyện phải có văn bản chấp thuận, trường hợp không có văn bản chấp thuận thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

     Trường hợp thời hạn sử dụng đất của thửa đất nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn ít hơn thời hạn sử dụng đất của phương án sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền điều chỉnh thời hạn sử dụng đất chi phù hợp với thời hạn của phương án theo đề nghị của tổ chức, cá nhân thực hiện tích tụ đất nông nghiệp.Tổ chức, cá nhân thực hiện tích tụ đất nông nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định đối với thời hạn sử dụng đất được điều chỉnh.

     Khi thực hiện tích tụ đất nông nghiệp, đối với trường hợp phải đăng ký đất đai thì tổ chức, cá nhân thực hiện tích tụ đất nông nghiệp phải đăng ký theo quy định.

     Khi thực hiện thủ tục tích tụ đất nông nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với trường hợp