1. Thế nào là người Việt Nam định cư ở nước ngoài?

   Theo khoản 3, khoản 4 Điều 3 Luật quốc tịch Việt Nam năm 2008 thì người Việt Nam định cư ở nước ngoài bao gồm: công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài.

     Trong đó, công dân Việt Nam cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài là người có quốc tịch Việt Nam và hiện đang sinh sống, học tập, làm việc lâu dài tại nước ngoài.

     Còn người gốc Việt Nam cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài là người đã từng có quốc tịch Việt Nam mà khi sinh ra quốc tịch của họ được xác định theo nguyên tắc huyết thống và con, cháu của họ đang cư trú, sinh sống lâu dài ở nước ngoài. Như vậy, Luật Đất đai năm 2024 đã quy định cụ thể về “người Việt Nam định cư ở nước ngoài” bao gồm hai đối tượng là công dân Việt Nam cư trú ở nước ngoài và người gốc Việt Nam sinh sống, cư trú ở nước ngoài.

2. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài được tự do mua đất tại Việt Nam

     Quy định về người Việt Nam định cư ở nước ngoài được tự do mua đất tại Việt Nam là một trong những quy định mới của Luật đất đai 2024 so với quy định tại Luật đất đai 2013.

     Quy định này áp dụng đối với đối tượng người có quốc tịch Việt Nam và hiện tại đang cư trú, sinh sống lâu dài tại nước ngoài.

     Cụ thể, tại Điều 5 Luật đất đai 2024 về người sử dụng đất có quy định 7 nhóm đối tượng, trong đó khoản 3 quy định đối tượng là: cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam (sau đây gọi là cá nhân) và đối tượng người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.

     Như vậy, theo Luật đất đai 2024, đã có sự phân định cụ thể giữ người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài. Với đối tượng người Việt Nam định cư ở nước ngoài cùng với cá nhân trong nước đều được gọi chung là cá nhân và về địa vị pháp lý của hai đối tượng này khi tham gia vào các quan hệ pháp lý về đất đai là như nhau, không có sự khác biệt.

     Do đó, kể từ ngày 01/8/2024 khi Luật đất đai 2024 có hiệu lực, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam (vẫn còn mang quốc tịch Việt Nam) sẽ không bị hạn chế quyền nhận quyền sử dụng đất tại Việt Nam. Cá nhân nói chung bao gồm cá nhân trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam có thể nhận quyền sử dụng đất thông qua các hình thức sau đây:

• Nhận chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp;
• Nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất;
• Nhận tặng cho quyền sử dụng đất;
• Nhận thừa kế quyền sử dụng đất;
• Nhận quyền sử dụng đất do được Nhà nước giao đất;
• Nhận quyền sử dụng đất do được Nhà nước cho thuê đất;
• Được nhà nước công nhận quyền sử dụng đất đối với đất sử dụng ổn định;
• Nhận quyền sử dụng đất theo kết quả hòa giải thành về tranh chấp đất đai được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền công nhận; thỏa thuận trong hợp đồng thế chấp để xử lý nợ; quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo về đất đai, bản án, quyết định của Tòa án, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án đã được thi hành; quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài thương mại Việt Nam; văn bản công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất phù hợp với pháp luật; văn bản về việc chia, tách quyền sử dụng đất phù hợp với pháp luật đối với nhóm người sử dụng đất mà có chung quyền sử dụng đất; 

     Có thể thấy, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam được nhận quyền sử dụng đất theo nhiều hình thức khác nhau mà không bị hạn chế gì. Luật đất đai 2024 chỉ hạn chế nhận quyền sử dụng đất đối với đối tượng là người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.

3. Người ngốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được nhận quyền sử dụng đất theo hình thức nào?

     Như đã phân tích ở trên, theo Luật đất đai 2024, với đối tượng người Việt Nam định cư ở nước ngoài nay đã không còn quốc tịch Việt Nam được xác định là người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài và việc nhận quyền sử dụng đất của người gốc Việt Nam định cư tại nước ngoài sẽ bị hạn chế hơn so với người Việt Nam định cư ở nước ngoài vẫn còn mang quốc tịch Việt Nam.

     Cụ thể, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam được nhận quyền sử dụng theo các hình thức sau đây:

• Được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao;
• Được mua, thuê mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở, nhận quyền sử dụng đất ở trong dự án phát triển nhà ở; nhận thừa kế quyền sử dụng đất ở và các loại đất khác trong cùng thửa đất có nhà ở theo quy định của pháp luật về dân sự; nhận tặng cho nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở từ những người thuộc hàng thừa kế theo quy định của pháp luật về dân sự;
• Nhận quyền sử dụng đất do được Nhà nước giao đất;
• Nhận quyền sử dụng đất do được Nhà nước cho thuê đất;
• Nhận quyền sử dụng đất theo kết quả hòa giải thành về tranh chấp đất đai được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền công nhận; thỏa thuận trong hợp đồng thế chấp để xử lý nợ; quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo về đất đai, bản án, quyết định của Tòa án, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án đã được thi hành; quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài thương mại Việt Nam; văn bản công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất phù hợp với pháp luật; văn bản về việc chia, tách quyền sử dụng đất phù hợp với pháp luật đối với nhóm người sử dụng đất mà có chung quyền sử dụng đất; 

4. Chuyên mục hỏi đáp:

     Theo quy định tại Điều 26 Luật Đất đai hiện hành, người Việt Nam định cư ở nước ngoài nếu đủ điều kiện được bồi thường về đất sẽ được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất

     Theo quy định tại Điều 44 Luật Đất đai hiện hành, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài không được phép nhập cảnh vào Việt Nam sẽ không được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.

     Bài viết cùng chuyên mục:

• Điểm mới về cưỡng chế thu hồi đất theo Luật Đất đai năm 2024
• Điều kiện được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất 2024 có gì mới?