THỦ TỤC NHẬN THỪA KẾ XE MÁY

Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc xin cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về thủ tục nhận thừa kế xe máy, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về thủ tục nhận thừa kế xe máy như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Thông tư 58/2020/TT-BCA quy định về quy trình cấp, thu hồi đăng ký, biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ do Bộ trưởng Bộ Công an ban hành;
• BỘ LUẬT DÂN SỰ 2015;

1. Thủ tục nhận thừa kế xe máy được hiểu như thế nào?

     Xe máy là một trong những phương tiện hữu ích và được người Việt Nam sử dụng nhiều nhất hiện nay. Tuy nhiên, để đảm bảo tính an toàn cho người sử dụng xe cũng như tính trật tự, ổn định trong môi trường giao thông thì các quy định về việc đăng ký xe hay sang tên xe ngày càng được pháp luật quy định chặt chẽ hơn. Việc sang tên xe máy phải đảm bảo trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật.

     Thủ tục nhận thừa kế xe máy được hiểu là việc người còn sống thừa hưởng tài sản mà người chết để lại, tài sản đó là chiếc xe máy thuộc sở hữu hợp pháp của người đã chết.

2. Tặng cho xe máy bằng miệng có giá trị pháp lý không?

Điều 457 Bộ luật dân sự 2015 quy định về hợp đồng tặng cho tài sản như sau:

    Việc tặng cho tài sản là xe máy ngoài việc đáp ứng các điều kiện về hợp đồng tặng cho tài sản còn phải đảm bảo các quy định riêng về tặng cho xe máy. Các giấy tờ của xe trong trường hợp chuyển quyền sở hữu xe được quy định tại Điều 8 Thông tư 58/2020/TT-BCA, cụ thể Khoản 2 quy định:

     Như vậy, căn cứ quy định trên của pháp luật, trường hợp muốn chuyển quyền sở hữu xe nói chung và xe máy nói riêng thì việc chuyển quyền đó phải được lập thành văn bản. Cụ thể trong trường hợp này nếu bố vợ bạn muốn tặng xe cho vợ chồng bạn thì phải có giấy tặng cho và giấy đó phải được công chứng hoặc chứng thực. Do vậy, khi còn sống bố vợ bạn tặng xe cho vợ chồng bạn nhưng chỉ nói miệng thì việc tặng cho đó không có giá trị pháp lý. Nay bạn muốn được nhận chiếc xe đó thì phải làm thủ tục nhận thừa kế và chiếc xe máy được xác định là di sản thừa kế do bố bạn để lại.  

3. Thủ tục nhận thừa kế xe máy

     Theo quy định của pháp luật hiện hành, có hai cách thức để thực hiện phân chia thừa kế là: thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật. Do thông tin bạn cung cấp chưa đầy đủ, do vậy, chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn trong trường hợp bố bạn mất không để lại di chúc và việc phân chia thừa kế là thừa kế theo pháp luật.

3.1 Xác định người thừa kế

Điều 651 BLDS 2015 quy định:

     Theo đó, đối với di sản thừa kế là chiếc xe do bố bạn để lại thì những người có quyền hưởng thừa kế bao gồm: cha, mẹ đẻ của bố vợ bạn (tức ông, bà nội của vợ  bạn) nếu còn sống; mẹ vợ bạn và tất cả các con đẻ, con nuôi hợp pháp của bố vợ bạn. Mỗi người sẽ có quyền được hưởng một phần thừa kế bằng nhau đối với chiếc xe này. Riêng bạn là con rể nên không thuộc diện được hưởng di sản của bố vợ bạn để lại, chỉ có vợ bạn là người có quyền được hưởng thừa kế. Nếu vợ bạn muốn sang tên chiếc xe đó thì phải được sự đồng ý của tất cả những người này.

3.2 Thủ tục nhận thừa kế xe máy

     Sau khi xác định được các đồng thừa kế, những người này phải họp mặt và thỏa thuận với nhau về việc đồng ý cho vợ bạn được thừa hưởng toàn bộ di sản thừa kế là chiếc xe máy hoặc các đồng thừa kế còn lại từ chối nhận di sản thừa kế.

     Khi đã đạt được thỏa thuận, vợ bạn cần thực hiện theo hai bước như sau:

Bước 1: Làm văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế chiếc xe/ khai nhận di sản thừa kế (công chứng/ chứng thực) tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc UBND cấp xã.
 
Bước 2:  Làm thủ tục đăng ký sang tên xe và cấp đăng ký mới mang tên vợ bạn tại cơ quan công an.

Thủ tục sang tên xe máy tại cơ quan công an bạn tham khảo nội dung dưới đây.

     Kết luận: Như vậy đối với trường hợp của bạn thì xe máy của bố bạn chính là di sản thừa kế. Muốn sang tên xe trước hết bạn phải làm thủ tục thỏa thuận phân chia di sản thừa kế hoặc khai nhận di sản thừa kế. Sau khi có văn bản đó bạn mới có thể thực hiện làm thủ tục sang tên xe máy cho mình. Việc thực hiện thỉ tục sang tên xe máy là khác nhau đối với sang tên cùng tỉnh và sang tên khác tỉnh.

Thủ tục sang tên xe máy theo quy định mới nhất

     Sang tên xe thực chất là chuyển tên từ người này sang người khác trong giấy chứng nhận đăng kí xe khi thực hiện các giao dịch mua bán, tặng cho... làm thay đổi chủ sở hữu xe.

     Thủ tục này vừa giúp đảm bảo quyền lợi của người mua, người nhận tặng cho xe cũ và cũng để tránh việc bị cơ quan có thẩm quyền xử phạt khi sử dụng xe không chính chủ.

     Tại Khoản 2 Điều 10 Thông tư 58/2020/TT-BCA  quy định về việc đăng ký sang tên như sau:

      Có thể thấy, pháp luật có quy định khác nhau về thủ tục sang tên xe cùng tỉnh và sang tên xe khác tỉnh. Do đó, bạn cần xác định xem trường hợp của mình là sang tên xe cùng tỉnh hay khác tỉnh và đối chiếu với các quy định tại Thông tư 58/2020/TT- BCA để có thể chuẩn bị hồ sơ và thực hiện thủ tục sang tên một cách đầy đủ và chính xác.

1. Thủ tục sang tên xe khác tỉnh

     Sang tên xe khác tỉnh được hiểu là sang tên di chuyển xe ra khỏi phạm vi địa giới hành chính cấp tỉnh với cơ quan quản lý hồ sơ đăng kí xe ban đầu.

Thủ tục sang tên xe khác tỉnh được thực hiện như sau:

Bước 1: Lập giấy chuyển quyền sở hữu xe

     Giấy tờ chuyển quyền sở hữu xe được lập theo quy định tại Khoản 2 Điều 8 Thông tư 58/2020/TT-BCA.

Bước 2: Chủ xe nộp lại Giấy chứng nhận đăng kí xe và biển số xe

Theo Điểm a Khoản 3 Điều 6 quy định:

     Như vậy, trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày lập giấy chuyển quyền sở hữu xe, chủ xe phải trực tiếp hoặc ủy quyền cho cá nhân, tổ chức nộp lại giấy chứng nhận đăng kí xe, biển số xe cho cơ quan đăng kí xe; nhận giấy chứng nhận thu hồi đăng kí xe, biển số xe; và bàn giao cho người được sang tên.

Bước 3: Thực hiện kê khai và nộp lệ phí trước bạ xe tại Cơ quan thuế cấp huyện nơi có hộ khẩu thường trú;

Bước 4: Nộp hồ sơ sang tên xe tại cơ quan đăng kí xe cấp huyện nơi có hộ khẩu thường trú;

Hồ sơ gồm có:

• Giấy đăng kí xe (theo mẫu);
• Giấy chứng nhận thu hồi đăng kí xe;
• Hợp đồng chuyển quyền sở hữu xe đã lập theo quy định;
• Biên lai nộp lệ phí trước bạ;
• Giấy tờ tùy thân của chủ xe: chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu;

Bước 5: Cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ đăng kí xe có trách nhiệm:

• Kiểm tra hồ sơ và thực tế xe đầy đủ đúng quy định;
• Hướng dẫn chủ xe bấm chọn biển số trên hệ thống đăng ký xe;
• Hoàn thiện hồ sơ và cấp giấy chứng nhận đăng ký xe theo quy định;

Bước 6: Chủ xe nộp lệ phí đăng kí xe; nhận biển số và nhận giấy hẹn trả giấy chứng nhận đăng kí xe.

2. Thủ tục sang tên xe cùng tỉnh

     Sang tên xe cùng tỉnh được hiểu là sang tên xe khi cơ quan quản lý hồ sơ đăng kí xe hiện tại và cơ quan cấp giấy chứng nhận đăng kí xe sau khi sang tên thuộc cùng một địa giới hành chính cấp tỉnh.

     Thủ tục sang tên xe cùng tỉnh được thực hiện như sau:

Bước 1: Lập giấy tờ chuyển quyền sở hữu

Giấy chuyển quyền sở hữu xe trong trường hợp sang tên xe cùng tỉnh được lập tương tự đối với trường hợp sang tên xe khác tỉnh.

Bước 2: Chủ xe nộp lại giấy chứng nhận đăng kí xe cho cơ quan đăng kí xe và nhận giấy chứng nhận thu hồi đăng kí xe theo quy định tại Điểm b Khoản 3 Điều 6 Thông tư 58/2020/TT-BCA:

     Tuy nhiên, theo quy định trên, bước này không bắt buộc phải thực hiện nếu người được tặng, cho thực hiện thủ tục sang tên ngay thì có thể bỏ qua bước này, chuyển sang bước số 3.

Bước 3: Thực hiện kê khai và nộp lệ phí trước bạ xe tại Cơ quan thuế cấp huyện nơi có hộ khẩu thường trú;

Bước 4: Nộp hồ sơ sang tên xe tại cơ quan đăng kí xe cấp huyện nơi có hộ khẩu thường trú;

Hồ sơ có sự khác biệt đối với hồ sơ sang tên xe khác tỉnh, bao gồm:

• Giấy đăng kí xe (theo mẫu);
• Giấy chứng nhận đăng kí xe bản gốc hoặc giấy chứng nhận thu hồi đăng kí xe trong trường hợp đã nộp lại đăng kí xe cho cơ quan đăng kí xe;
• Hợp đồng chuyển quyền sở hữu xe đã lập theo quy định;
• Biên lai nộp lệ phí trước bạ;
• Giấy tờ tùy thân của chủ xe: chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu;

Bước 5: Cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ đăng kí xe có trách nhiệm:

• Kiểm tra hồ sơ và thực tế xe đầy đủ đúng quy định;
• Trả giấy hẹn cho người đăng kí xe;

Bước 6: Người đi đăng kí nộp lệ phí đăng kí xe và nhận giấy hẹn nhận giấy chứng nhận đăng kí xe.  

3. Cơ quan đăng kí xe là cơ quan nào?

     Tại các Khoản 3, 4 và 5 Điều 3 Thông tư 58/2020/TT-BCA quy định cơ quan có thẩm quyền đăng kí xe như sau:

     Theo đó, cơ quan có thẩm quyền đăng kí xe máy là:

• Phòng cảnh sát giao thông Công an cấp tỉnh đối với xe thuộc sở hữu của cơ quan, tổ chức, cá nhân người nước ngoài, của dự án, tổ chức kinh tế liên doanh với nước ngoài tại địa phương và tổ chức, cá nhân có trụ sở hoặc cư trú tại quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh nơi Phòng Cảnh sát giao thông đặt trụ sở;
• Công an cấp huyện đối với xe thuộc sở hữu của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân trong nước có trụ sở hoặc cư trú tại địa phương mình, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền của Phòng cảnh sát giao thông Công an cấp tỉnh.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn.!

Chuyên viên: Quỳnh Mai