THẨM QUYỀN KHỞI TỐ VỤ ÁN HÌNH SỰ CỦA VIỆN KIỂM SÁT THEO BLTTHS 2015

Câu hỏi của bạn: 

     Luật sư cho tôi hỏi thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự của Viện kiểm sát theo BLTTHS 2015.

 Câu trả lời:

     Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Phòng tư vấn luật qua email- Luật Toàn quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau: 

     Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật tố tụng hình sự 2015

Nội dung tư vấn: Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự của Viện kiểm sát

BLTTHS 2015 quy định về thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự của Viện kiểm sát như sau:

     Điều 153. Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự

    " 1. Cơ quan điều tra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với tất cả vụ việc có dấu hiệu tội phạm, trừ những vụ việc do cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Hội đồng xét xử đang thụ lý, giải quyết quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều này.

     2. Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp quy định tại Điều 164 của Bộ luật này.

     3. Viện kiểm sát ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp:

a) Viện kiểm sát hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;

b) Viện kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;

c) Viện kiểm sát trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc theo yêu cầu khởi tố của Hội đồng xét xử.

     4. Hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố hoặc yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố vụ án hình sự nếu qua việc xét xử tại phiên tòa mà phát hiện có việc bỏ lọt tội phạm."

     1. Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự là gì?

     Khởi tố vụ án hình sự là giai đoạn đầu tiên của tố tụng hình sự bắt đầu từ khi cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận được thông tin về tội phạm; hoặc phát hiện hành vi có dấu hiệu của tội phạm và kết thúc bằng quyết định khởi tố vụ án hình sự; không khởi tố vụ án; hoặc quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố của cơ quan có thẩm quyền. Nắm giữ vị trí đầu tiên của tố tụng hình sự; đồng nghĩa với khởi tố vụ án là giai đoạn tiền đề, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động tố tụng tiếp theo; và bảo đảm cho việc phát hiện nhanh chóng mọi hành vi phạm tội.

     Như vậy thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự là việc pháp luật quy định cho cơ quan nhất định sẽ có quyền ra quyết định khởi tố vụ án hình sự; không khởi tố vụ án hình sự; hoặc quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác; tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Theo quy định của Điều 153 về Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự; thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự thuộc về các cơ quan sau:

     + Cơ quan điều tra

     + Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra

     + Viện kiểm sát

     + Hội đồng xét xử. [caption id="attachment_44560" align="aligncenter" width="522"] Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự[/caption]

     2. Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự của Viện Kiểm sát

     Theo quy định của BLTTHS 2015; thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự của Viện Kiểm sát được thực hiện trong ba trường hợp sau:

     Thứ nhất; Viện kiểm sát hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra; cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra có thể kể đến là Các cơ quan của Bộ đội biên phòng; Các cơ quan của Hải quan; Các cơ quan của Kiểm lâm; Các cơ quan của lực lượng Cảnh sát biển; Các cơ quan của Kiểm ngư; Các cơ quan của Công an nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; Các cơ quan khác trong Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

      Trong tố tụng hình sự; khi cơ quan có thẩm quyền ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự thì quyết định này phải gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định. Khi thấy quyết định của Cơ quan điều tra; hoặc cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra là không có căn cứ thì Viện kiểm sát sẽ hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra và ra quyết định khởi tố vụ án hình sự.

     Thứ hai, Viện kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác; tin báo về tội phạm; kiến nghị khởi tố.

     Đây là quy định mới của BLTTHS 2015 khi quy định Viện Kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác; tin báo về tội phạm; kiến nghị khởi tố. Theo quy định của BLTTHS 2003, về tố giác, tin báo của tội phạm; Viện Kiểm sát chỉ có quyền tiếp nhận và kiểm sát việc giải quyết quyết tố giác; tin báo về tội phạm; kiến nghị khởi tố.

     Tuy nhiên BLTTHS 2015 đã quy định Viện Kiểm sát có quyền trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Cụ thể: “ Viện kiểm sát giải quyết tố giác; tin báo về tội phạm; kiến nghị khởi tố trong trường hợp phát hiện Cơ quan điều tra; cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong hoạt động kiểm tra; xác minh tố giác; tin báo về tội phạm; kiến nghị khởi tố hoặc có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm mà Viện kiểm sát đã yêu cầu bằng văn bản nhưng không được khắc phục.” (Điểm c, Khoản 3, Điều 145, BLTTHS).

     Thứ ba, Viện kiểm sát trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc theo yêu cầu khởi tố của Hội đồng xét xử.

     Trường hợp này quy định thẩm quyền khởi tố vụ án của Viện kiểm sát trong trường hợp phát hiện ra dấu hiệu tội phạm hoặc trong quá trình xét xử; Hội đồng xét xử qua việc xét xử tại phiên tòa mà phát hiện có việc bỏ lọt tội phạm và yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố vụ án.

     Bỏ lọt tội phạm ở đây có thể hiểu là tội phạm mới không liên quan đến vụ án đang xét xử; có thể tách ra để giải quyết độc lập. Bởi lẽ nếu là tội phạm tội phạm mới có liên quan đến vụ án đang xét xử không thể tách ra thành vụ án độc lập mà phải giải quyết trong cùng một vụ án để đảm bảo sự thật khách quan; toàn diện; đầy đủ thì HĐXX ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung theo căn cứ tại điểm b; Điều 280 BLTTHS.

     Trên đây là ý kiến tư vấn pháp luật của chúng tôi. Nếu còn bất cứ vướng mắc nào, bạn vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn luật hình sự miễn phí 24/7 : 19006500 để gặp trực tiếp luật sư tư vấn và  để  yêu cầu  cung cấp dịch vụ. Hoặc Gửi nội dung tư vấn qua email: [email protected]. Chúng tôi rất mong nhận được các ý kiến đóng góp của bạn.Chúng tôi luôn mong nhận được ý kiến đóng góp của mọi người để chúng tôi ngày càng trở nên chuyên nghiệp hơn.

      Xin chân thành cảm ơn sự đồng hành của mọi người.

     Trân trọng ./.

     Liên kết ngoài tham khảo:

• Tư vấn pháp luật hình sự 24/7: 1900.6178
• Thủ tục kháng cáo 
• Thủ tục kháng nghị
• Thủ tục xét xử sơ thẩm
• Thủ tục xét xử phúc thẩm
• Luật sư  bào chữa vụ án hình sự      
• Luật sư tư vấn luật hình sự