Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc xin cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về thay đổi nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về Quy định về thay đổi nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp như sau:

Cơ sở pháp lý:

• Luật việc làm năm 2013
• Nghị định 28/2020/NĐ-CP
• Nghị định 61/2020/NĐ-CP sửa đổi bổ sung nghị định 28/2015/NĐ-CP

1. Trợ cấp thất nghiệp và những quy định bắt buộc

     Theo quy định của Luật Việc làm, bảo hiểm thất nghiệp là chế độ nhằm bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, hỗ trợ người lao động học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm trên cơ sở đóng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.

     Trong đó, trợ cấp thất nghiệp là một trong các chế độ của bảo hiểm thất nghiệp mà người lao động được hưởng.

     Để được hưởng trợ cấp thất nghiệp, ngoài việc đáp ứng các điều kiện liên quan đến thời gian đóng bảo hiểm thì người lao động còn phải thực hiện khai báo tìm kiếm việc làm hàng tháng. Điều 52 và Điều 53 đều chỉ rõ nghĩa vụ khai báo tìm kiếm việc làm là nghĩa vụ bắt buộc, theo đó:

• Nếu tháng nào người lao động không thực hiện nghĩa vụ khai báo thì tháng đó sẽ bị tạm dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp, hay nói cách khác là không nhận được tiền trợ cấp trong tháng đó.
• Nếu 3 tháng liên tiếp người lao động không khai báo thì sẽ bị dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp.

     Hằng tháng, trung tâm dịch vụ việc làm sẽ hẹn người lao động một khoảng thời gian cố định để thực hiện việc khai báo, người lao động cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình này, đồng thời tự mình đến khai báo trừ một vài trường hợp đặc biệt.

     Tuy nhiên trên thực tế, pháp luật cũng hết sức tạo điều kiện cho người dân, trong trường hợp người dân phải chuyển nơi thường trú hoặc tạm trú thì có thể thay đổi nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp ban đầu để thuận tiện cho quá trình khai báo và nhận trợ cấp.

2. Điều kiện để thay đổi nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp

     Để có thể thay đổi nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp thì người lao động phải đáp ứng điều kiện theo quy định pháp luật. Khoản 1 Điều 22 Nghị định số 28/2015/NĐ-CP quy định về chuyển nơi hưởng bảo hiểm thất nghiệp như sau: 

          Người lao động đã hưởng ít nhất 01 tháng trợ cấp thất nghiệp theo quy định mà có nhu cầu chuyển nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp đến tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác thì phải làm đề nghị chuyển nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp theo mẫu do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định và gửi trung tâm dịch vụ việc làm nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.

     Như vậy, theo quy định trên thì điều kiện để người lao động thay đổi nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp là:

• Đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định
• Đã hưởng ít nhất 01 tháng trợ cấp thất nghiệp theo quy định
• Có nhu cầu chuyển địa điểm nhận bảo hiểm thất nghiệp đến tỉnh, thành phố khác.

     Việc nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp không phụ thuộc vào việc người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp ở đâu mà phụ thuộc vào việc người lao động muốn được nhận trợ cấp thất nghiệp ở đâu.

3. Thủ tục chuyển bảo hiểm thất nghiệp

     Để thực hiện thủ tục thay đổi nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động phải đảm bảo đúng quy trình theo pháp luật, Điều 22 Nghị định 28/NĐ-CP có quy định như sau về vấn đề này:

3.1. Hồ sơ cần chuẩn bị

     Trước tiên, người lao động sẽ cần chuẩn bị một bộ hồ sơ gồm những giấy tờ sau:

• Đề nghị chuyển nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp của người lao động;
• Giấy giới thiệu chuyển nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp;
• Bản chụp quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp;
• Bản chụp các quyết định hỗ trợ học nghề, quyết định tạm dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp, quyết định tiếp tục hưởng trợ cấp thất nghiệp (nếu có);
• Bản chụp thông báo về việc tìm kiếm việc làm hằng tháng (nếu có), các giấy tờ khác có trong hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp.

3.2. Trình tự thực hiện

     Theo quy định tại Điều 22 thì việc thay đổi nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp sẽ được thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1: Người lao động đưa ra yêu cầu chuyển nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp với trung tâm dịch vụ viêc làm. Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đề nghị của người lao động, trung tâm dịch vụ việc làm có trách nhiệm cung cấp hồ sơ chuyển nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người lao động và gửi giấy giới thiệu chuyển nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp cho trung tâm dịch vụ việc làm nơi người lao động chuyển đến theo mẫu do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định
• Bước 2: Sau khi nhận được hồ sơ, người lao động gửi trả thẻ bảo hiểm y tế cho cơ quan bảo hiểm xã hội
• Bước 3: Sau khi nhận được hồ sơ, trong thời gian 10 ngày người lao động phải nộp hồ sơ cho trung tâm dịch vụ việc làm nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp mới trừ các trường hợp bất khả kháng nhưng không quá 07 ngày.
• Bước 4: Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ chuyển nơi hưởng trợ cấp thất nghiệp do người lao động chuyển đến, trung tâm dịch vụ việc làm gửi văn bản đề nghị Bảo hiểm xã hội cấp tỉnh nơi chuyển đến để tiếp tục thực hiện việc chi trả trợ cấp thất nghiệp và cấp thẻ bảo hiểm y tế cho người lao động kèm theo bản chụp quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp của người lao động. Văn bản đề nghị Bảo hiểm xã hội cấp tỉnh theo mẫu do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định.

Trả lời:

     Theo quy định tại Điều 43 Luật Việc làm thì điều kiện để hưởng trợ cấp thất nghiệp bao gồm:

          Thứ nhất, chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ các trường hợp chấm dứt trái quy định pháp luật và trường hợp hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;

         Thứ hai, đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động;

          Thứ ba, đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm;

         Thứ tư, chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp, trừ các trường hợp sau đây:

• Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an;
• Đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên;
• Chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
• Bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù;
• Ra nước ngoài định cư; đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng;
• Chết.

     Như vậy, người lao động muốn hưởng bảo hiểm thất nghiệp thì phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên.

     Ngoài ra thì người lao động sẽ không được hưởng trợ cấp nếu việc chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật. Mà nghỉ ngang được xác định là trường hợp người lao động tự ý nghỉ việc mà không thực hiện nghĩa vụ báo trước theo đúng quy định với công ty, hay còn gọi là đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật. Do đó nếu nghỉ ngang thì người lao động sẽ không được nhận tiền trợ cấp thất nghiệp.

Trả lời:

     Theo quy định tại Luật Việc làm và Nghị định 28/2015/NĐ-CP thì pháp luật không có quy định cụ thể về nơi hưởng bảo hiểm thất nghiệp, người lao động không nhất định phải hưởng ở nơi đóng bảo hiểm hay nơi thường trú. Ngoài ra thì sau khi hưởng trợ cấp thất nghiệp được 01 tháng, người lao động hoàn toàn có quyền thay đổi nơi hưởng trợ cấp nhưng phải thực hiện thủ tục xin phép cơ quan nhà nước. 

Trả lời:

     Theo quy định tại khoản 1 Điều 50 Luật Việc làm thì mức hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính như sau:

     Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 06 tháng liền kề trước khi thất nghiệp nhưng tối đa không quá 05 lần mức lương cơ sở đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định hoặc không quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật lao động đối với người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.