Câu trả lời của Luật sư:

       Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về phụ cấp thâm niên nhà giáo, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề này như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Tải nghị định số 54/2011/NĐ-CP về chế phụ cấp thâm niên đối với nhà giáo
• Nghị định 77/2021/NĐ-CP quy định chế độ phụ cấp thâm niên nhà giáo

1.Phụ cấp thâm niên nhà giáo là gì?

       Hiện nay, pháp luật vẫn chưa có nội dung quy định định nghĩa thế nào là thâm niên. Tuy nhiên, thâm niên có thể được hiểu là khoảng thời gian (được tính theo đơn vị năm) làm việc liên tục trong một cơ quan nhà nước hay trong một ngành, nghề, doanh nghiệp nào đó.

      Thâm niên được sử dụng làm căn cứ tính phụ cấp cho người lao động thường là áp dụng trong khối cơ quan nhà nước, lực lượng vũ trang. Tuy nhiên, ngoài khối nhà nước, một số doanh nghiệp cũng sử dụng thâm niên để tính phụ cấp cho người lao động của đơn vị mình (nhưng không nhiều) và phụ thuộc hoàn toàn vào chế độ phúc lợi của từng doanh nghiệp.

      Do đó, có thể hiểu phụ cấp thâm niên là khoản phụ cấp lương được trả thêm hàng tháng cho người lao động có thời gian làm việc gắn bó lâu dài với cơ quan, đơn vị nhằm khuyến khích và tạo thêm động lực cho người lao động làm việc, cống hiến hiệu quả hơn.

2.Đối tượng hưởng phụ cấp thâm niên nhà giáo là những ai?

      Đối tượng được hưởng phụ cấp thâm niên nhà giáo theo quy định tại Nghị định 77/2021/NĐ-CP bao gồm:

• Nhà giáo gồm viên chức chuyên ngành giáo dục, đào tạo (mang mã số có các ký tự đầu là V.07) và viên chức chuyên ngành giáo dục nghề nghiệp (mang mã số có các ký tự đầu là V.09) thuộc danh sách trả lương được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đang giảng dạy, giáo dục trong các cơ sở giáo dục công lập được Nhà nước cấp kinh phí hoạt động (bao gồm nguồn thu từ ngân sách nhà nước cấp và các nguồn thu sự nghiệp theo quy định của pháp luật).
• Nhà giáo thuộc danh sách trả lương được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đang giảng dạy, hướng dẫn thực hành, thí nghiệm tại các tàu huấn luyện, xưởng trường, trạm, trại, trung tâm thực hành, phòng thí nghiệm, phòng bộ môn của cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục thường xuyên, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục đại học công lập.
• Các đối tượng không thuộc quy định tại hai trường hợp trên mà giữ mã số có các ký tự đầu là V.07 và V.09 không thuộc đối tượng được hưởng phụ cấp thâm niên nhà giáo.

3.Cách tính thời gian hưởng phụ cấp thâm niên nhà giáo

      Trước đây, nghị định 54/2011/NĐ-CP quy định thời gian tính hưởng phụ cấp thâm niên gồm thời gian giảng dạy, giáo dục trong cơ sở giáo dục; thời gian hưởng phụ cấp thâm niên ở các ngành, nghề khác được cộng dồn với thời gian trên.

      Tuy nhiên, theo quy định mới hiện nay, thời gian tính hưởng phụ cấp thâm niên được xác định bằng tổng các thời gian sau:

• Thời gian giảng dạy, giáo dục có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trong các cơ sở giáo dục công lập.
• Thời gian giảng dạy, giáo dục có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trong các cơ sở giáo dục ngoài công lập (đối với nhà giáo đang giảng dạy, giáo dục trong các cơ sở giáo dục công lập mà trước đây đã giảng dạy, giáo dục ở các cơ sở giáo dục ngoài công lập).
• Thời gian làm việc được tính hưởng phụ cấp thâm niên, gồm: thời gian làm việc được xếp lương theo một trong các ngạch hoặc chức danh của các chuyên ngành hải quan, tòa án, kiểm sát, kiểm toán, thanh tra, thi hành án dân sự, kiểm lâm, dự trữ quốc gia, kiểm tra đảng; thời gian làm việc được tính hưởng phụ cấp thâm niên trong quân đội, công an, cơ yếu và thời gian làm việc được tính hưởng thâm niên ở ngành, nghề khác (nếu có).
• Thời gian đi nghĩa vụ quân sự theo luật định mà trước khi đi nghĩa vụ quân sự đang được tính hưởng phụ cấp thâm niên nghề.

4.Thời gian không tính hưởng phụ cấp thâm niên nhà giáo

        So với quy định tại khoản 3 Điều 2 Nghị định 54/2011/NĐ-CP thì khoản 2 Điều 3 Nghị định 77/2021/NĐ-CP quy định các khoảng thời gian không tính hưởng phụ cấp thâm niên gồm những khoảng thời gian sau đây:

• Thời gian tập sự.
• Thời gian nghỉ việc riêng không hưởng lương liên tục từ 01 tháng trở lên.
• Thời gian nghỉ ốm đau, thai sản vượt quá thời hạn theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
• Thời gian đi làm chuyên gia, đi học, thực tập, công tác, khảo sát ở trong nước và ở nước ngoài vượt quá thời hạn do cơ quan có thẩm quyền quyết định.
• Thời gian bị tạm đình chỉ công tác hoặc bị tạm giữ, tạm giam để phục vụ cho công tác điều tra, truy tố, xét xử.
• Thời gian không làm việc khác.

5.Cách tính mức hưởng phụ cấp thâm niên hàng tháng

       Hiện nay, mức hưởng phụ cấp thâm niên nhà giáo được quy định như sau: Nhà giáo tham gia giảng dạy, giáo dục có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đủ 5 năm (60 tháng) được tính hưởng phụ cấp thâm niên bằng 5% mức lương hiện hưởng cộng phụ cấp chức vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có). Từ năm thứ sáu trở đi, mỗi năm (đủ 12 tháng) được tính thêm 1%.

      Như vậy, mức tiền hưởng phụ cấp thâm niên sẽ được tính theo công thức:

      Phụ cấp thâm niên được tính trả cùng kỳ lương hàng tháng và được dùng để tính đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

         Hiện nay, pháp luật vẫn chưa có quy định định nghĩa thế nào là phụ cấp. Tuy nhiên có thể hiểu đây là phần phụ cấp lương mà cơ quan, doanh nghiệp tri trả cho người lao động ngoài phần lương hàng tháng mà người lao động nhận được dựa trên số năm làm việc, chức vụ công tác, điều kiện làm việc của người lao động,... 

        Thâm niên được sử dụng làm căn cứ tính phụ cấp cho người lao động thường là áp dụng trong khối cơ quan nhà nước, lực lượng vũ trang. Tuy nhiên, ngoài khối nhà nước, một số doanh nghiệp cũng sử dụng thâm niên để tính phụ cấp cho người lao động của đơn vị mình (nhưng không nhiều) và phụ thuộc hoàn toàn vào chế độ phúc lợi của từng doanh nghiệp.

        Do đó, có thể hiểu phụ cấp thâm niên là khoản tiền mà doanh nghiệp hay các doanh nghiệp trả cho người lao động căn cứ trên số năm đóng góp cho công việc nhằm khuyến khích tinh thần cho người lao động trong quá trình làm việc.

       Để được tính hưởng phụ cấp thâm niên nhà giáo, giáo viên phải thuộc đối tượng được hưởng phụ cấp thâm niên và có tham gia giảng dạy, giáo dục có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đủ 5 năm (60 tháng), được tính hưởng phụ cấp thâm niên bằng 5% mức lương hiện hưởng cộng phụ cấp chức vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có). Từ năm thứ sáu trở đi, mỗi năm (đủ 12 tháng) được tính thêm 1%.

      Đối với những giáo viên được hưởng phụ cấp thâm niên thì thời điểm tri trả phụ cấp thâm niên cho nhà giáo sẽ được trả là cùng kỳ lương hàng tháng và được dùng để tính đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

       Theo tinh thần của Nghị quyết 27 của Bộ Chính trị, khi thực hiện cải cách tiền lương thì sẽ bỏ phụ cấp thâm niên vượt khung của nhà giáo. Đây cũng là quy định tại Luật Giáo dục năm 2019.

       Hiện nay, do tình hình dịch bệnh diễn ra phức tạp nên thời điểm cải cách tiền lương đã được dời đến 01/7/2022. Đồng thời, phụ cấp thâm niên nhà giáo cũng không bị cắt theo quy định của Luật Giáo dục mà vẫn tiếp tục được áp dụng theo Công văn số 460/BGDDT-NGCBQLGD.

       Do đó, hiện nay, phụ cấp thâm niên của giáo viên vẫn đang được áp dụng. Tại khoản 2 Điều 6 Nghị định 77/NĐ-CP quy định: Chế độ phụ cấp thâm niên nhà giáo quy định tại Nghị định này được áp dụng từ ngày 01/7/2020 cho đến khi thực hiện chính sách tiền lương mới theo quy định của Chính phủ

       Đồng thời, các địa phương, cơ sở giáo dục công lập đã chi trả chế độ phụ cấp thâm niên nhà giáo từ 01/7/2020 đến nay thì tiếp tục thực hiện theo Nghị định này và giải quyết truy lĩnh, chi trả phụ cấp này cho các đối tượng hưởng kể từ 01/7/2020.

Luật Toàn Quốc, xin cảm ơn./.

Chuyên viên: Nguyễn Kiều