Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp khi đang giãn cách xã hội, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề này như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật việc làm năm 2013
• Nghị định 28/2015/NĐ-CP Hướng dẫn luật việc làm về bảo hiểm thất nghiệp
• Thông tư 28/2015/TT-BLĐTBXH hướng dẫn luật việc làm Nghị định 28/2015/NĐ-CP bảo hiểm thất nghiệp
• Tải nghị quyết 42/NQ-CP
• Nghị định 61/2020/NĐ-CP sửa đổi bổ sung nghị định 28/2015/NĐ-CP

1. Điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đang giãn cách xã hội

    Theo quy định hiện hành, không phải cứ nghỉ việc thì được hưởng trợ cấp thất nghiệp mà người lao động muốn hưởng trợ cấp thất nghiệp phải đảm bảo có đủ các điều kiện được quy định tại Điều 49 Luật Việc làm năm 2013, bao gồm:

• Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ trường hợp người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật, hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hàng tháng.
• Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động.
• Đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm trong thời hạn 03 tháng, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động.
• Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ trừ các trường hợp như thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an, bị tạm giam, chết…

2. Nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đang giãn cách xã hội bằng cách nào?

    Người lao động khi đáp ứng đủ kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp như trên cần nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp đến trung tâm dịch vụ việc làm trong vòng 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động.

2.1. Nộp hồ hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đang giãn xã hội thế nào?

   Căn cứ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 17 Nghị định 28/2015/NĐ-CP, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 61/2020/NĐ-CP, người lao động được nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp theo các cách sau:

Cách 1: Nộp trực tiếp.

Cách 2: Ủy quyền cho người khác nộp hồ sơ hoặc gửi hồ sơ qua bưu điện nếu thuộc trường hợp:

• Ốm đau, thai sản có xác nhận của cơ sở y tế có thẩm quyền.
• Bị tai nạn có xác nhận của cảnh sát giao thông hoặc cơ sở y tế có thẩm quyền.
• Hỏa hoạn, lũ lụt, động đất, sóng thần, địch họa, dịch bệnh có xác nhận của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn.

      Như vậy, trong thời gian giãn cách xã hội, người lao động muốn hưởng trợ cấp thất nghiệp mà không thể đi nộp trực tiếp tại Trung tâm dịch vụ việc làm thì hoàn toàn có thể nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp thông qua bưu điện. Vì vậy, bạn có thể gửi hồ sơ đến Trung tâm dịch vụ việc làm nơi bạn muốn được hưởng trợ cấp thất nghiệp thông qua đường bưu điện.

2.2. Hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp

      Người lao động đủ điểu kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp câng chuẩn bị một bộ hồ sơ gồm:

• Đơn đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp theo mẫu số 03 (Thông tư 28/2015/TT-BLĐTBXH)
• Bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao kèm theo bản chính để đối chiếu của một trong các giấy tờ xác nhận về việc chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc như:

     + Hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc đã hết hạn hoặc đã hoàn thành công việc theo hợp đồng;

     + Quyết định thôi việc;

     + Quyết định sa thải;

     + Quyết định kỷ luật buộc thôi việc;

     + Thông báo hoặc thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc…

     + Xác nhận của người sử dụng lao động có nội dung cụ thể về thông tin của người lao động; loại hợp đồng lao động đã ký; lý do, thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động;

• Sổ bảo hiểm xã hội.

Lưu ý:

• Khi nộp hồ sơ qua bưu điện, người lao động cần chuẩn bị thêm 01 bản photo chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân.
• Ngày nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính là ngày ghi trên dấu bưu điện. 

3. Đang giãn cách xã hội, có cần thông báo tìm kiếm việc làm hành tháng không?

    Theo quy định tại khoản 1 Điều 10 Thông tư 28/2015/TT-BLĐTBXH hướng dẫn Điều 52 Luật Việc làm 2013:     Trong thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp, hằng tháng người lao động phải trực tiếp thông báo về việc tìm kiếm việc làm với trung tâm dịch vụ việc làm nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp theo Mẫu số 16 ban hành kèm theo Thông tư này, trừ trường hợp quy định tại Khoản 2 và Khoản 3 Điều này trừ một số trường hợp như: Người lao động bị bệnh phải điều trị dài ngày, nghỉ hưởng chế độ thai sản, thực hiện hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng,…các trường hợp còn lại muốn nhận trợ cấp thất nghiệp đều phải thực hiện thông báo việc tìm kiếm việc làm hằng tháng tới Trung tâm dịch vụ việc làm nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.     Tuy nhiên, tại khoản 3 Điều 10 Thông tư 28/2015/TT-BLĐTBXH, trường hợp đang trong thời gian dịch bệnh, người lao động không phải trực tiếp thông báo hằng tháng về việc tìm kiếm việc làm nhưng phải nộp thư đảm bảo hoặc ủy quyền cho người khác nộp bản chính hoặc bản sao có chứng thực của giấy xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã về việc xảy ra dịch bệnh trên địa bàn (có thể gửi qua bưu điện).      Thời gian chậm nhất phải nộp là 03 ngày làm việc kể từ ngày cuối cùng của thời hạn thông báo hằng tháng về việc tìm kiếm việc làm.      Ngoài ra, thay vì phải xin xác nhận của Uỷ ban nhân dân cấp xã về việc xảy ra dịch bệnh, Nghị Quyết 42/NQ-CP năm 2020 đã cho phép người lao động có thể thông báo về việc tìm kiếm việc làm hàng tháng được thực hiện dưới hình thức gián tiếp cho đến khi công bố hết dịch. Theo đó, người lao động có thể thông báo về việc tìm kiếm việc làm hàng tháng bằng các hình thức sau:

• Gửi thư điện tử (email);
• Fax;
• Qua đường bưu điện;
• Zalo…

     Như vậy, người lao động hoàn toàn có thể thông báo tình hình tìm kiếm việc làm theo nhiều cách, đơn giản và tiện nhất có thể kể đến email, zalo. Người lao động chỉ cần kê khai đầy đủ nội dung phiếu thông báo tình trạng tìm kiếm việc làm, gửi bản chụp vào hòm thư điện tử hoặc số zalo do Trung tâm dịch vụ việc làm cung cấp.

4. Hỏi đáp về nộp hồ sơ hưởng bao hiểm thất nghiệp khi đang giãn cách xã hội:

Câu hỏi 1: Thời gian, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp.

     Điều 50 Luật việc làm 2013 quy định về thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp như sau:

• Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 06 tháng liền kề trước khi thất nghiệp nhưng tối đa không quá 05 lần mức lương cơ sở đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định hoặc không quá 05 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật lao động đối với người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định tại thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc.
• Thời gian hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính theo số tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp, cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 03 tháng trợ cấp thất nghiệp, sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 01 tháng trợ cấp thất nghiệp nhưng tối đa không quá 12 tháng.
• Thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp được tính từ ngày thứ 16, kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định tại khoản 1 Điều 46 của Luật này.

Câu hỏi 2: Có thể nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp tại nơi mình đang sống hay không?

     Theo quy định hiện nay, người lao động hoàn toàn có thể nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp tại bất kỳ Trung tâm dịch vụ việc làm nào nơi mà người lao động muốn nộp. Ví dụ, người lao động làm việc tại Bình Dương nhưng hiện nay đang nghỉ việc và ở tại Đồng Nai thì hoàn toàn có thể làm và nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại các trung tâm dịch vụ việc làm tại Đồng Nai. 

Câu hỏi 3: Đang giãn cách xã hội, không thực hiện khai báo tìm kiếm việc làm hàng tháng được không?

      Thông báo tìm kiếm việc làm hàng tháng đến trung tâm dịch vụ việc làm là nghĩa vụ bắt buộc đối với người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp. Theo quy định của pháp luật, người lao động phải trực tiếp đến trung tâm dịch vụ việc làm nơi mình đang hưởng trợ cấp thất nghiệp để thông báo về tình trạng việc làm trừ một số trường hợp. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh phức tạp đang phải giãn cách xã hội nên hiện nay người lao động có thể thực hiện nghĩa vụ này bằng các hình thức gián tiếp như gửi email, tin nhắn qua Zalo,... 

Luật Toàn Quốc, xin cảm ơn./.

Chuyên viên: Nguyễn Kiều