Hình phạt liên quan đến dịch bệnh Covid-19

Câu hỏi của bạn về hình phạt liên quan đến dịch bệnh Covid-19

     Chào luật sư, hiện nay tình hình dịch bên Covid-19 diễn biến rất phức tạp và để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Vậy cho tôi hỏi theo công văn số 45/TANDTC-PC về bệnh dịch Covid-19 thì tội phạm liên quan đến bệnh dịch Covid-19 sẽ bị phạt như thế nào?

       Xin trân thành cảm ơn luật sư!

Câu trả lời của luật sư về hình phạt liên quan đến dịch bệnh Covid-19

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc xin cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về hình phạt liên quan đến dịch bệnh Covid-19, với câu hỏi trên chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về như sau:

1. Cơ sở pháp lý về hình phạt liên quan đến dịch bệnh Covid-19

• Bộ Luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 
• Bộ luật tố tụng hình sự 2015
• Công văn 45/TANDTC-PC về xét xử tội phạm liên quan covid-19

2. Nội dung tư vấn về hình phạt liên quan đến dịch bệnh Covid-19

    Tình hình dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến rất phức tạp trên toàn thế giới nói chung và Việt Nam nới riêng. Trong khi cả nước ta đang chống dịch Covid-19, một vài cá nhân lại thiếu ý thức, trách nhiệm trong khai báo y tế đã gây ra hậu quả nghiêm trọng. Để tăng hiệu quả phòng chống dịch Covid-19, Hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao đã ra Công văn số 45/TANDTC-PC về xét xử tội phạm liên quan Covid-19. Nhằm quy định cụ thể cách xác định tôi danh vi phạm các quy định về phòng chống dịch nói chung và dịch Covid-19 nói riêng; hướng dẫn áp dụng hình phạt, biện pháp tư pháp và tổ chức xét xử với các tội danh trên.

    Theo yêu cầu tư vấn của bạn, bạn cần chúng tôi tư vấn về hình phạt liên quan đến dịch bệnh Covid-19. Đối với câu hỏi của bạn , chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau:

2.1. Tội phạm liên quan đến dịch bệnh Covid-19

Theo mục 1 công văn hướng dẫn số 45/TANDTC-PC, đã liệt kê các tội danh liên quan đến tội phạm vi phạm các quy định về phòng chống dịch Covid-19 được quy định trong Bộ Luật Hình sư năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Cụ thể:

1. Tội làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người

     Người mắc bệnh, nghi ngờ  mắc bệnh hoặc về từ vùng dịch được thông báo cách ly, nhưng: trốn khỏi nơi cách ly; không tuân thủ quy định về nơi cách ly; từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối thì bị coi là trường hợp thực hiện “hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người” quy định tại điểm c khoản 1 Điều 240 và bị xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người. 

     Dấu hiệu cơ bản về hậu quả của tội danh này là làm lây lan dịch bệnh mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu chưa gây ra hậu quả thì bị xử phạt vi phạm hành chính.

2. Tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người: Có 2 đối tượng bị xử lý nếu vi phạm

• Người chưa bị xác định là nhiễm Covid-19 nhưng sống trong khu vực đã có quyết định cách ly, phong tỏa nhưng: Trốn khỏi khu vực cách ly, phong tỏa; không tuân thủ quy định cách ly; từ chối, trốn trách việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly; không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.
• Chủ cơ sở kinh doanh, người quản lý cơ sở kinh doanh dịch vụ thực hiện hoạt động kinh doanh khi đã có quyết định tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh của cơ quan, người có thẩm quyền.

     Dấu hiệu cơ bản về thiệt hại của loại tội phạm này: Các hành vi trên phải gây thiệt hại từ 100.000 triệu đồng trở lên do phát sinh chi phí phòng, chống dịch Covid-19 thì bị xử lý về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người theo quy định tại Điều 295

3. Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông

      Người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh Covid-19, gây dư luận xấu thì bị xử lý về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định tại Điều 288.

4. Tội làm nhục người khác

     Người có hành vi đưa trái phép thông tin cá nhân, bí mật đời tư xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của nhân viên y tế, người tham gia phòng, chống dịch bệnh Covid-19, người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155.

5. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

      Người có hành vi lợi dụng dịch bệnh Covid-19 đưa ra thông tin không đúng sự thật về công dụng của thuốc, vật tư y tế về phòng, chống dịch bệnh nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác thì bị xử lý về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 174.

6. Tội Buôn lậu

     Người có hành vi đã, đang hoặc nhằm đưa trái phép thuốc, vật tư y tế dùng vào việc phòng, chống dịch bệnh Covid-19 ra khỏi biên giới nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhằm thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội buôn lậu theo quy định tại Điều 188.

7. Tội đầu cơ

     Người có hành vi lợi dụng sự khan hiếm hoặc tạo sự khan hiếm giả tạo trong tình hình dịch bệnh Covid-19 để mua vét hàng hóa đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố là mặt hàng bình ổn giá hoặc hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thì bị xử lý về tội đầu cơ theo quy định tại Điều 196.

8. Tội chống người thi hành công vụ

     Người có hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở người thi hành công vụ trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 thì bị xử lý về tội chống người thi hành công vụ theo quy định tại Điều 330.

9. Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng

     Người có trách nhiệm trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 nhưng không triển khai hoặc triển khai không kịp thời, không đầy đủ các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định tại Điều 360.

    Như vậy nếu người dân vi phạm vào các tội danh đã nêu tên thì sẽ phải chấp hành hình phạt theo quy định tại mục 2 Công văn số 45/TANDTC-PC của Hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao quy định về hình phạt áp dụng liên quan đến bệnh dịch Covid-19. [caption id="attachment_193722" align="aligncenter" width="407"] Hình phạt liên quan đến dịch bệnh Covid-19[/caption]

2.2. Hình phạt áp dụng liên quan đến bệnh dịch Covid-19

      Căn cứ theo mục 2 quy định tại Công văn số 45/TANDTC-PC của Hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao quy định về hình phạt áp dụng liên quan đến bệnh dịch Covid-19 như sau:

2.2.1. Áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với trường hợp phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng

     Các hành vi "trốn khai báo" hoặc "trốn cách ly"… gây lây truyền bệnh có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về "tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người" theo điều 240 Bộ luật hình sự 2015.

     Theo đó, người nào thực hiện một trong các hành vi như: làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người thì bị phạt tiền từ 50 triệu đến 200 triệu đồng hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm. Người vi phạm sẽ bị phạt tù đến 10 năm nếu từ cá nhân đó gây ra việc dẫn đến phải công bố dịch (thuộc thẩm quyền của chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc bộ trưởng Bộ Y tế); làm chết người. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 10 năm đến 12 năm: dẫn đến phải công bố dịch thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ, làm chết 2 người trở lên.

2.2.2. Áp dụng hình phạt chính là hình phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù nhưng cho hưởng án treo theo đúng quy định của pháp luật

2.3. Ngoài việc áp dụng hình phạt chính, Tòa án xem xét áp dụng hình phạt bổ sung và biện pháp tư pháp theo quy định của Bộ luật Hình sự

Một số hình phạt bổ sung như cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 - 05 năm.   Như vậy, đối với mỗi loại tội danh thì ứng với các hình phạt theo quy định, tùy theo mức độ vi phạm mà cá nhân, tổ chức phải chịu hình phạt cảnh cáo là nhẹ nhất, xử phạt vi phạm hành chính đến 200 triệu đồng và nặng nhất có thể bị xử lý hình sự phạt tù với mức cao nhất là 12 năm.

2.4. Xử lý hành chính

     Nếu hành vi chưa đến mức xử lý trách nhiệm hình sự, người vi phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế theo điều 10 của nghị định 176/2013/NĐ-CP. Mức phạt tiền từ 5 triệu đến 10 triệu đồng đối với một trong các hành vi: không tổ chức thực hiện việc cách ly y tế đối với người mắc bệnh truyền nhiễm…; từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với người mắc bệnh truyền nhiễm; buộc thực hiện việc cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế. 

     Phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng.người nào cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân.

     Kết luận, mỗi người dân hãy luôn tự ý thức và tỏ rõ trách nhiệm trong cuộc chiến chống dịch bệnh Covid-19, cùng chung tay, đoàn kết góp phần chặn đứng, sớm đẩy lùi dịch bệnh. Cần nhận thức được hành vi nào vi phạm quy định về phòng chống dịch bệnh đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội danh có liên quan.

Bài viết tham khảo:

• Dịch vụ tư vấn miễn, giảm tiền vi phạm hợp đồng do Covid-19 mới
• Doanh nghiệp được gia hạn và miễn tiền chậm nộp thuế do covid-19

     Để được tư vấn chi tiết về hình phạt liên quan đến dịch bệnh Covid-19, quý khách vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn pháp luật hình sự 19006500 để được tư vấn chi tiết hoặc gửi câu hỏi về  Email:[email protected] . Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Ngọc Ánh