Chấm dứt hợp đồng học việc có phải bồi thường không?

Câu hỏi của bạn:

      Chào luật sư! Tôi có câu hỏi muốn nhờ luật sư tư vấn về chấm dứt hợp đồng học việc có phải bồi thường: Em có học nghề than nhưng trong thời gian thực tập em tự ý bỏ học vì thấy sức khỏe không đảm bảo. Em học theo yêu cầu của công ty được bao cấp toàn bộ. Nếu phải bồi thường mà em không có tiền để bồi thường thì xử lý thế nao?  
Cảm ơn các anh chị!

Câu trả lời của luật sư:

   Chào bạn, Luật Toàn Quốc xin cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi chấm dứt hợp đồng học việc có phải bồi thường tới Phòng tư vấn pháp luật qua Email – Luật Toàn Quốc với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật bảo hiểm xã hội 2014
• Bộ luật lao động 2012

Nội dung tư vấn về chấm dứt hợp đồng học việc có phải bồi thường

     1. Chấm dứt hợp đồng học việc có phải bồi thường không?

      Khoản 1 Điều 62 bộ luật lao động 2012 quy định:

     “Hai bên phải ký kết hợp đồng đào tạo nghề trong trường hợp người lao động được đào tạo, nâng cao trình độ, kỹ năng nghề, đào tạo lại ở trong nước hoặc nước ngoài từ kinh phí của người sử dụng lao động, kể cả kinh phí do đối tác tài trợ cho người sử dụng lao động.

      Hợp đồng đào tạo nghề phải làm thành 02 bản, mỗi bên giữ 01 bản.”

     Theo quy định pháp luật, người lao động có thể ký kết hợp đồng đào tạo kinh phí do người sử dụng lao động tài trợ. Trong hợp đồng đào tạo, hai bên thỏa thuận với nhau về nghề đào tạo, chi phí đào tạo, thời gian cam kết làm việc tại công ty, trách nhiệm bồi thường thiệt hại,...

     Như thông tin bạn trình bày, bạn được công ty cho học nghề than. Tuy nhiên bạn không nói rõ hợp đồng mà bạn ký với công ty dưới hình thức hợp đồng học việc hay hợp đồng lao động, và trong hợp đồng có quy định rõ thời gian đào tạo, phí đào tạo hay thời gian cam kết làm việc tại công ty hay không. Do vậy, trong trường hợp của bạn có hai trường hợp như sau:

     Trường hợp thứ nhất: Hợp đồng mà bạn giao kết với công ty là hợp đồng học việc. Theo quy định pháp luật khi giao kết hợp đồng học việc phải bao gồm những điều khoản về chi phí đào tạo, trách nhiệm bồi thường chi phí đào tạo, thời gian cam kết làm việc cho công ty,.... Như vậy, trong trường hợp này, để biết được bạn có phải bồi thường cho công ty khi tự ý nghỉ ngang hay không thì phải căn cứ vào những điều khoản bạn đã giao kết trong hợp đồng.

     Trường hợp thứ hai: Hợp đồng mà bạn giao kết với công ty là hợp đồng lao động trong đó có điều khoản về đào tạo thì khi bạn muốn chấm dứt hợp đồng lao động với công ty thì bạn phải thực hiện nghĩa vụ báo trước khi đơn phương chấm dứt hợp đồng và được công ty đồng ý. Trường hợp bạn đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật thì bạn phải có nghĩa vụ bồi thường cho công ty. [caption id="attachment_52282" align="aligncenter" width="444"] Chấm dứt hợp đồng học việc có phải bồi thường[/caption]

    2. Chấm dứt hợp đồng lao động có phải bồi thường không?

     Điểm d Khoản 1 Điều 37 Bộ luật lao động 2012 quy định:

     “Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn trong trường hợp:

     d) Bản thân hoặc gia đình có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động”

     Theo khoản 2 điều 11 Nghị định 05/2015/NĐ-CP về hướng dẫn thi hành một số nội dung của bộ luật lao động:

     “Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động tại Điểm d Khoản 1 Điều 37 của Bộ luật Lao động trong các trường hợp sau đây:

     a) Phải nghỉ việc để chăm sóc vợ hoặc chồng, bố đẻ, mẹ đẻ, bố vợ, mẹ vợ hoặc bố chồng, mẹ chồng, con đẻ, con nuôi bị ốm đau, tai nạn

     b) Khi ra nước ngoài sinh sống hoặc làm việc;

    c) Gia đình gặp khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, địch họa, dịch bệnh hoặc chuyển chỗ ở mà người lao động đã tìm mọi biện pháp nhưng không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động”.

     Điều 43 Bộ luật lao động 2014 quy định:

     “Nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật:

     1. Không được trợ cấp thôi việc và phải bồi thường cho người sử dụng lao động nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động.

     2. Nếu vi phạm quy định về thời hạn báo trước thì phải bồi thường cho người sử dụng lao động một khoản tiền tương ứng với tiền lương của người lao động trong những ngày không báo trước.

     3. Phải hoàn trả chi phí đào tạo cho người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này"

     Theo quy định pháp luật, trong thời gian giao kết hợp đồng lao động người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong các trường hợp: gia đình khó khăn không thể tiếp tục được nữa, ra nước ngoài làm việc, không được bố trí công việc đúng như giao kết, không được trả lương đầy đủ,... Như vậy, nếu người lao động chấm dứt hợp đồng lao động với công ty vì những lý do trên thì không phải bồi thường.

     Như thông tin bạn trình bày, bạn học nghề than nhưng vì lý do công việc không đảm bảo sức khỏe nên bạn đã tự ý chấm dứt hợp đồng lao động với công ty. Trong trường hợp bạn giao kết hợp đồng lao động với công ty mà bạn tự nghỉ việc với lý do công việc không đảm bảo sức khỏe không thuộc những trường hợp được đơn phương chấm dứt hợp đồng. Do vậy, viêc bạn tự ý nghỉ học phải được sự đồng ý của công ty và phải thực hiện theo đúng hợp đồng đã giao kết. Trường hợp công ty không đồng ý cho bạn nghỉ việc mà bạn tự ý nghỉ thì bạn phải bồi thường cho công ty nửa tháng tiền lương, tiền lương của những ngày vi phạm quy định về thời hạn báo trước để chấm dứt hợp đồng và chi phí đào tạo.

     Như vậy, trong trường hợp bạn đơn phương chấm dứt hợp đồng với công ty, thì bạn có nghĩa vụ bồi thường, hoàn trả theo như hợp đồng đào tạo hoặc hợp đồng lao động đã giao kết.

     Ngoài ra bạn có thể tham khảo:

• Ký hợp đồng rồi nghỉ việc thì có phải bồi thường không?
• Xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại khi làm việc theo hợp đồng lao động    

     Để được tư vấn về Chấm dứt hợp đồng học việc có phải bồi thường không, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn pháp luật lao động 24/7: 1900 6178 để được luật sư tư vấn hoặc gửi câu hỏi về địa chỉ Gmail: [email protected]. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.