Thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con

Câu hỏi của bạn về thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con: 

     Chào luật sư. Xin phép luật sư cho em hỏi: Nhiều năm về trước bố và mẹ em có quan hệ tình cảm và sinh ra em. Nhưng ông này không nhận con và cũng không có đăng kí kết hôn với mẹ em. Vì vậy, khi đăng kí khai sinh người nhà mẹ em đã không khai sinh phần họ tên người cha và để em theo họ của mẹ với lí do em là con ngoài giá thú. Đến nay em đã 23 tuổi nhưng không nhận được bất cứ sự trợ cấp, giúp đỡ nào từ người phía người cha. Sự tồn tại của em người này cùng họ hàng, gia đình, người thân đều biết rõ.

      Người này hiện còn sống khỏe mạnh, đã có vợ và 2 con riêng. Đang sinh sống trong cùng một huyện với gia đình em. Hiện nay, em có yêu cầu được thừa nhận quyền cha con hợp pháp, cải chính lại lí lịch và các giấy tờ tùy thân khác có liên quan đến người cha và sửa lại họ tên theo họ cha đẻ. Em đã liên hệ họ hàng, người thân bên họ nội và nhận được sự đồng thuận, ủng hộ nhưng người này trước sau vẫn kiên quyết không chịu thừa nhận quyền cha con hợp pháp với em mặc dù ông này biết rõ có quan hệ huyết thống là cha - con với em.

      Xin hỏi luật sư, em muốn gửi đơn lên Tòa án yêu cầu ông này phải có nghĩa vụ thừa nhận quyền và quan hệ cha - con hợp pháp đối với em căn cứ vào xét nghiệm ADN, để đòi lại danh dự, nhân phẩm mà đáng lẽ ra em phải được hưởng ngay từ khi mới sinh ra, đồng thời cải chính lại lí lịch, các giấy tờ cá nhân khác có họ và tên cha; thay đổi họ sang họ cha theo nguyện vọng có được hay không. Pháp luật có quy định nào bảo vệ danh dự, nhân phẩm của những người sinh ra là con ngoài giá thú như em hay không. Nếu có thì trình tự, thủ tục thực hiện việc đó như thế nào? Em xin chân thành cảm ơn!

Câu trả lời của luật sư về thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con:

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con như sau:

1. Cơ sở pháp lý về thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con

• Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015
• Luật Hôn nhân gia đình năm 2014
• Luật hộ tịch năm 2014

2. Nội dung tư vấn về thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con

    Quan hệ cha-mẹ-con là một trong những quan hệ rất thiêng liêng và được giữ gìn. Tuy nhiên, nhiều trường hợp, vì nhiều lí do khác nhau mà quan hệ này bị xâm phạm bởi chính những người trong cuộc. Như trường hợp con không muốn nhận cha, cha mẹ không muốn nhận con. Khi tình huống này xảy ra cần phải làm gì để có thể đảm bảo quyền và lợi ích của các bên? Làm sao để có thể thừa nhận quan hệ cha-mẹ-con về mặt pháp lý? Luật Toàn Quốc xin hướng dẫn thực hiện thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con để giúp bạn giải đáp các thắc mắc trên.

2.1. Thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con

    Theo quy định của pháp luật, trong trường hợp không có tranh chấp về việc xác định cha, mẹ, con thì cơ quan hộ tịch sẽ có thẩm quyền xác định cha, mẹ, con khi có yêu cầu. Thủ tục này được tiến hành khá dễ dàng. Tuy nhiên, với trường hợp có tranh chấp về việc xác định cha, mẹ, con( như trường hợp của bạn) thì thủ tục này sẽ phức tạp hơn và được tiến hành theo thủ tục tố tụng dân sự. Để yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con, kèm theo đơn xin xác nhận quan hệ cha con bạn phải đưa ra được chứng cứ chứng minh quan hệ cha con, cụ thể Điều 11 Thông tư 15/2015/TT-BTP có quy định chứng cứ để chứng minh quan hệ cha, mẹ, con gồm một trong các giấy tờ, tài liệu sau:

• Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.
• Trường hợp không có văn bản theo quy định nêu trên thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.

     Sau khi nhận được hồ sơ, tài liệu, Tòa án sẽ căn cứ các chứng cứ, chứng minh đã được cung cấp và trên cơ sở điều tra để đưa ra quyết định công nhận quan hệ cha con của bạn và cha bạn.

     Sau khi có quyết định của tòa án, bạn sẽ mang quyết định này ra ủy ban nhân dân cấp xã nơi bạn hoặc cha của bạn cư trú, cán bộ xã sẽ làm thủ tục đăng ký xác nhận quan hệ cha con cho bạn.  [caption id="attachment_146357" align="aligncenter" width="304"] Thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con[/caption]

2.2. Thủ tục thay đổi, cải chính hộ tịch

     Cải chính hộ tịch theo quy định của Luật Hộ tịch là việc chỉnh sửa thông tin cá nhân trong Sổ hộ tịch hoặc trong bản chính giấy tờ hộ tịch và chỉ được thực hiện khi có đủ căn cứ để xác định có sai sót do lỗi của công chức làm công tác hộ tịch hoặc của người yêu cầu đăng ký hộ tịch.

     Theo quy định tại Điều 27 Bộ luật dân sự 2015, cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại. Như vậy, bạn hoàn toàn có quyền thay đổi họ tên của mình.

     Để thay đổi họ tên, bạn cần thực hiện theo thủ tục sau:

     Bước 1: Nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân xã nơi bạn cư trú.

     Hồ sơ gồm:

• Tờ khai theo mẫu quy định
• Bản chính giấy khai sinh của người cần thay đổi, cải chính hộ tịch;
• Các giấy tờ liên quan để làm căn cứ cho việc thay đổi, cải chính hộ tịch.

     Bước 2: Tiếp nhận và giải quyết hồ sơ

    Trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày nhận đủ giấy tờ hợp lệ, nếu việc thay đổi, cải chính hộ tịch có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật, thì cán bộ Tư pháp của Phòng Tư pháp ghi vào sổ đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch và quyết định cho phép thay đổi, cải chính hộ tịch. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ký và cấp cho đương sự một bản chính Quyết định cho phép thay đổi, cải chính hộ tịch, xác định lại dân tộc, xác định lại giới tính. 

    Trường hợp cần phải xác minh, thì thời hạn nói trên được kéo dài thêm không quá 5 ngày.

    Sau khi được cải chính lại hộ tịch, bạn có thể tiến hành thủ tục thay đổi thay đổi thông tin trong các giấy tờ khác như chứng minh thư, hộ khẩu, giấy tờ bằng cấp...

2.3. Vấn đề bảo vệ danh dự, nhân phẩm cho con ngoài giá thú

     Hiện nay, pháp luật không có quy định cụ thể về vấn đề bảo vệ danh dự, nhân phẩm cho con ngoài giá thú mà chỉ quy định chung về quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín. Bởi dù là con ngoài giá thú hay bất kì cá nhân nào cũng có những quyền ngang nhau, được pháp luật bảo vệ như nhau và đều được hưởng những quyền con người cơ bản. Điều 34 Bộ luật dân sự 2015 đã ghi rõ:

     Nếu một người có hành vi xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác thì sẽ bị xử lí theo quy định của pháp luật, ngược lại, một người nếu bị xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm thì hoàn toàn có quyền yêu cầu pháp luật bảo vệ cho mình. 

      Quyền được nhận cha, mẹ là một trong những quyền cơ bản của con người. Về mặt pháp lý, nếu người cha không đồng ý nhận con thì người con có thể yêu cầu Tòa án giải quyết. Tuy nhiên, về mặt tình cảm, không một biện pháp cưỡng chế nào có thể bắt buộc một người nhận hoặc không nhận con của mình nếu người đó không muốn. Vì vậy, cùng với việc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xác nhận quan hệ cha con trên giấy tờ, cần có những biện pháp để hai bên có thể giải quyết khúc mắc và chấp nhận quan hệ ruột thịt một cách tự nhiên nhất có thể, tránh xảy ra tình trạng xung đột, tranh chấp sau này.

     Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết sau:

• Thủ tục thay đổi tên 2019 và đăng ký thay đổi hộ tịch
• Đơn giản hóa thủ tục hành chính trong lĩnh vực hộ tịch
• Thủ tục ủy quyền đăng ký hộ tịch 2019 – Luật Toàn Quốc

     Để được tư vấn vấn chi tiết về Thủ tục yêu cầu Tòa án xác nhận quan hệ cha con, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn pháp luật dân sự 24/7: 19006500 để được tư vấn chi tiết hoặc gửi câu hỏi về địa chỉ Email: [email protected]. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.

      Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./      Chuyên viên: Lê Thu