QUYỀN THỪA KẾ CỦA CON DÂU  

Câu hỏi của bạn:    

     Cha tôi mất năm 2005 để lại miếng đất và căn nhà 102m2 do ông đứng tên đến nay. Cha tôi mất không có di chúc, gia đình tôi có 3 anh em và mẹ. Năm 2017, em trai tôi mất. Hỏi theo luật thừa kế, mẹ tôi muốn bán căn nhà trên thì vợ và các con (đang đi học) của em tôi có phải ký vào hồ sơ mua bán không? Vì em dâu không cho bán.

Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Phòng tư vấn luật qua email- Luật Toàn quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau: 

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật dân sự năm 2015

Nội dung tư vấn về quyền thừa kế của con dâu

     1. Quyền thừa kế khi người chết không để lại di chúc

     Theo như thông tin bạn cung cấp, căn nhà và miếng đất mà bạn đề cập đến hiện đang đứng tên cha bạn; tuy nhiên, việc đứng tên một người không khẳng định được tài sản đó có phải là tài sản riêng của họ hay không mà còn có thể là tài sản chung của họ với người khác. Do đó, trong trường hợp này cần xác định miếng đất và căn nhà mà mẹ bạn muốn bán là tài sản riêng của cha bạn hay tài sản chung của cha mẹ bạn hay cũng có thể là tài sản chung của hộ gia đình, để từ đó xác định ai là người có quyền định đoạt mảnh đất. Nhưng dù trong trường hợp nào thì cha bạn cũng có một phần quyền định đoạt đối với khối tài sản này.

     Khi bố bạn mất không để lại di chúc, di sản sẽ được phân chia theo quy định pháp luật, theo hàng thừa kế (điểm a khoản 1 Điều 650 BLDS). Khi mẹ bạn muốn bán toàn bộ miếng đất cùng căn nhà thì mẹ bạn cần được sự đồng ý của những người thuộc diện thừa kế di sản mà cha bạn để lại. Khoản 1 Điều 651 BLDS quy định về người thừa kế theo pháp luật theo thứ tự sau đây:

• Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
• Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
• Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

     Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản. Khi đó, hàng thừa kế thứ nhất hưởng di sản mà cha bạn để lại bao gồm: mẹ bạn, các người con và ông bà nội của bạn (nếu còn sống). Trường hợp ông bà nội của bạn mất trước cha bạn thì những người thuộc diện hưởng di sản thừa kế chỉ còn mẹ bạn và 3 anh em bạn. Trường hợp người con nào nằm trong diện được hưởng thừa kế nhưng không muốn nhận thì có thể từ chối nhận di sản thừa kế theo Điều 620 BLDS. [caption id="attachment_99419" align="aligncenter" width="400"] Quyền thừa kế của con dâu[/caption]

     2. Quyền thừa kế của con dâu

     Như vậy, pháp luật chỉ quy định con đẻ, con nuôi được thừa kế di sản của cha mẹ để lại chứ không hề đề cập đến con dâu, con rể. Do đó, người được thừa kế trong trường hợp này là em trai của bạn, em dâu của bạn không được trực tiếp hưởng thừa kế từ cha bạn. Tuy nhiên, đến năm 2017, em trai bạn mất, theo thông tin bạn cung cấp thì cũng không thấy nhắc đến di chúc; do vậy quyền thừa kế di sản mà em trai bạn để lại cũng như những di sản được hưởng từ người cha lại tiếp tục phát sinh tương tự như trường hợp của cha bạn. Hàng thừa kế thứ nhất được hưởng di sản của em trai bạn bao gồm: mẹ bạn, vợ của em trai bạn và các con của em trai bạn. Vì các con của em bạn vẫn đang đi học, là người chưa thành niên (chưa đủ 18 tuổi) nên em dâu bạn sẽ là người đại diện theo pháp luật của các cháu theo quy định tại khoản 1 Điều 136 BLDS, sẽ là người giúp các cháu thực hiện các giao dịch dân sự liên quan đến phần di sản thừa kế mà em bạn để lại.

     Tóm lại, em trai của bạn là người thuộc diện được hưởng di sản thừa kế mà cha bạn để lại. Khi em trai bạn mất đi thì em dâu bạn sẽ có quyền hưởng một phần di sản thừa kế mà em trai bạn được hưởng từ cha bạn. Khi em dâu bạn không đồng ý thực hiện các giao dịch dân sự liên quan đến phần di sản này thì mẹ bạn không thể thực hiện được việc bán di sản thừa kế.

Bài viết tham khảo:

• Phân chia tài sản khi bố mẹ mất không để lại di chúc
• Chồng chết vợ muốn bán đất có được không?

     Để được tư vấn chi tiết về quyền thừa kế của con dâu, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn pháp luật dân sự 24/7: 1900 6178 để được luật sư tư vấn hoặc gửi câu hỏi về địa chỉ Gmail: [email protected]. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.       Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.