Quyền kiện đòi lại di sản thừa kế

Câu hỏi của bạn:

     Nhà mẹ em có 4 chị em gồm mẹ em, cậu 3, dì, và cậu út. Ông bà ngoại em mất không để lại di chúc. Đến nay đã quá thời hạn phân chia di sản thừa kế. Hiện nay cậu 3 đang sống trên miếng đất hơn 2 hecta mà nguồn gốc đất do ông bà ngoại em để lại. Mẹ, dì và cậu út ở riêng. Sau khi ông bà em mất, trong ngày giỗ ông bà cậu 3 có nói sẽ chia đất cho chị em. Tuy nhiên, cậu 3 em nói chỉ để cho chị em chờ cậu 3 chia đất, trong thời gian đó cậu 3 lại làm giấy tờ cho các người con của cậu 3. Mấy năm nay, mọi người có nhắc đến vấn đề chia đất; thì cả nhà cậu 3 lại nói không chia cho ai một mét đất nào cả. Vậy giờ người nhà em phải làm như thế nào ạ, để được 1 phần tài sản chung. Mong luật sư tư vấn giúp. 

     Em chân thành cảm ơn!

Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Phòng tư vấn luật qua email- Luật Toàn quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau: 

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật dân sự năm 2015

Nội dung tư vấn về quyền kiện đòi lại di sản thừa kế

1. Thừa kế là căn cứ xác lập quyền sở hữu

      Thừa kế là việc thực thi chuyển giao tài sản, lợi ích, các quyền và nghĩa vụ từ một người đã chết sang một cá nhân còn sống. Hay nói cách khác thừa kế là việc chuyển quyền sở hữu tài sản từ người đã chết sang cho một hoặc nhiều cá nhân còn sống. 

     Theo quy định tại khoản 5 Điều 221 và Điều 234 Bộ luật dân sự 2015, thừa kế là một trong những căn cứ xác lập quyền sở hữu tài sản:

     "Điều 221. Căn cứ xác lập quyền sở hữu

     Quyền sở hữu được xác lập đối với tài sản trong trường hợp sau đây: 

     ...

     5. Được thừa kế." 

     "Điều 234. Xác lập quyền sở hữu do được thừa kế 

     Người thừa kế được xác lập quyền sở hữu đối với tài sản thừa kế theo quy định tại Phần thứ tư của Bộ luật này."

     Trong trường hợp của gia đình bạn, sau khi ông bà ngoại của bạn mất để lại di sản là mảnh đất hơn 2 hecta và không có di chúc thì di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật (Điều 650 BLDS). Khi đó, những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông bà ngoại bạn sẽ là các con của hai cụ gồm 4 người: mẹ bạn, hai người cậu và dì. Họ sẽ là đồng chủ sở hữu mảnh đất này hoặc sở hữu riêng từng phần khi có nhu cầu tách thửa và đảm bảo điều kiện theo quy định của Luật đất đai.  [caption id="attachment_99441" align="aligncenter" width="407"] Quyền kiện đòi lại di sản thừa kế[/caption]

2. Bảo vệ quyền sở hữu

     Bảo vệ quyền sở hữu là việc Nhà nước và chủ sở hữu sử dụng những phương thức pháp lý để bảo vệ quyền của chủ sở hữu đối với tài sản của mình khi quyền này bị xâm phạm. Thông qua những quy định của pháp luật, Nhà nước ghi nhận những hình thức sở hữu, từ đó xác định các phương thức pháp lý để thực hiện quyền sở hữu dưới các góc độ khác nhau.

     Theo Điều 164 Bộ luật dân sự 2015 quy định về biện pháp bảo vệ quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản như sau:

     "1. Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản có quyền tự bảo vệ, ngăn chặn bất kỳ người nào có hành vi xâm phạm quyền của mình bằng những biện pháp không trái với quy định của pháp luật.

     2. Chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác buộc người có hành vi xâm phạm quyền phải trả lại tài sản, chấm dứt hành vi cản trở trái pháp luật việc thực hiện quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại."

     Trong trường hợp của bạn, vì mẹ bạn, dì và cậu út là những người thuộc diện được hưởng di sản thừa kế nên có quyền bảo vệ quyền sở hữu của mình bằng những biện pháp không trái với quy định của pháp luật hoặc có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác buộc người có hành vi xâm phạm quyền phải trả lại tài sản. Theo đó, nếu các bên không thể tự tiến hành thỏa thuận phân chia di sản đồng thời thời hiệu yêu cầu phân chia di sản đã hết thì mẹ bạn, dì bạn, cậu bạn có thể khởi kiện yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền sở hữu của mình đối với phần di sản của ông bà bạn để lại.

Bài viết tham khảo:

• Quyền và nghĩa vụ của người quản lý di sản thừa kế
• Khai nhận di sản thừa kế có bắt buộc phải có mặt tất cả những người thừa kế?

     Để được tư vấn chi tiết về quyền kiện đòi lại di sản thừa kế, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn pháp luật dân sự 24/7: 1900 6178 để được luật sư tư vấn hoặc gửi câu hỏi về địa chỉ Gmail: lienhe@luattoanquoc.com. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.       Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.