Câu trả lời của Luật sư:

1. Luật sư nghiên cứu hồ sơ vụ án có vai trò như thế nào?

     Nghiên cứu hồ sơ vụ án là một công việc giữ vai trò rất quan trọng trong hoạt động bào chữa. Nó đòi hỏi Luật sư phải có khả năng bao quát, đánh giá toàn diện và nắm vững từng chứng cứ, từng sự kiện vụ án. Khi nghiên cứu hồ sơ vụ án, Luật sư phải nắm được những vấn đề cơ bản của vụ án như: Hành vi của bị can có cấu thành tội phạm không, các chứng cứ nào có thể sử dụng để gỡ tội hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho bị can...

      Việc nghiên cứu hồ sơ giúp Luật sư lên phương án bào chữa phù hợp, có căn cứ để trao đổi, làm việc với người bị buộc tội, đương sự hoặc để đề xuất, kiến nghị với cơ quan THTT những giải pháp để xác minh, thu thập tài liệu, chứng cứ; tổ chức đối chất hoặc thực hiện một số hoạt động điều tra khác nhằm làm sáng tỏ sự thật vụ án.

      Việc nghiên cứu hồ sơ vụ án cũng tùy thuộc vào phương pháp của mỗi Luật sư, có thể nghiên cứu từ các tài liệu tố tụng rồi đến các tài liệu là chứng cứ hoặc ngược lại. Tuy nhiên, do mới lần đầu tiếp xúc với hồ sơ nên cần phải bắt đầu từ bản kết luận điều tra để có cái nhìn bao quát về toàn bộ vụ án, nắm được những nội dung cốt lõi của vụ án như bị can bị khởi tố về tội gì, bị đề nghị truy tố hoặc truy tố về tội gì; những chứng cứ nào được sử dụng để buộc tội; bị can nhận tội không?... Trên cơ sở đó sẽ đi sâu nghiên cứu, tìm những chứng cứ gỡ tội hoặc tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự để lên phương án bào chữa.

2. Khi nghiên cứu hồ sơ, Luật sư cần lưu ý những vấn đề gì?

- Rà soát các quyết định tố tụng để xác định việc khởi tố, bắt, tạm giữ, tạm giam, khám xét... có tuân thủ đúng thủ tục và thời hạn luật định không?

- Kiểm tra, đối chiếu lại nội dung giữa Cáo trạng và Bản kết luận điều tra, Kết luận điều tra bổ sung phát hiện những thiếu sót của việc điều tra (nếu có);việc định tội, các hành vi bị khởi tố hoặc truy tố, điều luật áp dụng, khung hình phạt được đề nghị áp dụng có phù hợp không?...

- Nghiên cứu các văn bản trao đổi giữa CQĐT và VKS, giữa các cơ quan THTT với các cơ quan khác; các kết luận giám định thương tật, tài liệu, chữ ký, giám định kế toán tài chính,... các biên bản khám nghiệm hiện trường, nhận dạng, đối chất, thực nghiệm điều tra... nghiên cứu lời khai của bị can mà mình bào chữa và các bị can khác, người làm chứng, bị hại, đương sự khác để chuẩn bị củng cố phương án bào chữa, bảo vệ.

- Nghiên cứu các tài liệu thể hiện các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự; trích lục tiền án, tiền sự của người được bào chữa. Đối với các bị can đã có tiền án, tiền sự thì cần xem xét, xác định xem bị can đó đã được xóa án tích chưa? Tiền sự đã hết thời hiệu chưa?

- Khi nghiên cứu hồ sơ, để dễ trích dẫn khi viết luận cứ hoặc tranh luận tại phiên tòa, Luật sư cần ghi chép tóm tắt những lời khai của bị can, bị hại, người làm chứng, kết quả các hoạt động điều tra, những thông tin đó được thể hiện tại bút lục bao nhiêu? Có những ai cũng khai về thông tin đó? Những thông tin do nhiều người cùng khai thì có mâu thuẫn với nhau không? Mâu thuẫn ở những tình tiết nào?. Đối với những nội dung, tình tiết hoặc vấn đề liên quan đến quy định của pháp luật thì cần tra cứu và ghi chú ngay tên văn bản pháp luật liên quan vào bên cạnh thông tin đó. Đối với lời khai bị can hoặc các tình tiết khác liên quan đến vụ án có thể ghi tóm tắt nội dung hoặc trích ghi nguyên văn lời khai của bị can, nguyên văn nội dung ghi trong tài liệu.

- Khi nghiên cứu hồ sơ, Luật sư cần lưu ý bảo đảm bảo mật những thông tin về bí mật điều tra, thông tin về vụ án; không được cung cấp những tài liệu sao chụp từ hồ sơ vụ án cho khách hàng, tìm phương thức phù hợp để trao đổi thông tin với khách hàng nhưng vẫn không vi phạm yêu cầu bảo mật.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Minh Huyền