LẬP DI CHÚC CÓ CẦN CÔNG KHAI VỚI THÀNH VIÊN GIA ĐÌNH?

Câu hỏi của bạn:

     Xin tư vấn giúp gia đình tôi việc lập di chúc như sau:

    Gia đình tôi có bố, mẹ và 13 anh chị em. Bố tôi đã mất. 10 anh chị em đang ở Việt Nam; 03 người còn lại ở nước ngoài. Bố mẹ tôi có 2 căn nhà, đứng tên chủ quyền là tên bố và mẹ. Khi mất bố tôi chưa làm di chúc. Nay mẹ tôi muốn làm di chúc phần tài sản của bà (tức là 1/2 của mỗi căn nhà) cho người con út, vì người này đang phụng dưỡng mẹ tôi. Người con út đang ở Việt Nam. Phần tài sản của bố tôi (tức là 1/2 của mỗi căn nhà) sẽ chia đều cho mọi người trong gia đình theo đúng Luật thừa kế hiện hành. Vì một số lý do tế nhị, mẹ tôi không muốn công khai việc làm di chúc cho mọi người trong gia đình biết. Vậy xin quý công ty tư vấn giúp gia đình tôi cách làm như thế nào cho đúng luật pháp, mà vẫn đáp ứng được nguyện vọng như mong muốn của mẹ tôi.

     Trân trọng cảm ơn.

Câu trả lời của luật sư:

     Chào bạn!      Trước tiên, xin trân trọng cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn  đến phòng tư vấn pháp luật qua email – Luật Toàn Quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật dân sự năm 2015
• Luật hôn nhân và gia đình năm 2014

Nội dung tư vấn      Điều 624 BLDS quy định:

1. Về vấn đề chia di sản thừa kế

     Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình thì tài sản được tạo lập, hình thành trong thời kỳ hôn nhân là tài sản chung của hai vợ chồng. Nếu 2 căn nhà bạn nói trên chỉ đứng tên và thuộc sở hữu của 2 bố mẹ bạn thì khi bố bạn mất một nửa giá trị tài sản chung sẽ thuộc sở hữu của mẹ bạn, một nửa thuộc di sản thừa kế.

     Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 650 Bộ luật dân sự năm 2015 thì khi người chết để lại di sản mà không có di chúc thì di sản này thuộc trường hợp thừa kế theo pháp luật. Việc phân chia di sản theo pháp luật được thực hiện theo Điều 651 và Điều 660 BLDS 2015, theo đó di sản thừa kế sẽ được chia theo hàng thừa kế, những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Như vậy, mẹ bạn và 13 người con là những người thuộc diện thừa kế và được hưởng các phần bằng nhau khi chia di sản.

2. Về vấn đề lập di chúc theo quy định pháp luật

     Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết nên khi mẹ bạn lập di chúc không cần có sự đồng ý của các con mình cũng như không cần công khai việc làm này. Nội dung di chúc để lại phần tài sản của mình cho người con út là hoàn toàn đúng pháp luật. [caption id="attachment_20095" align="aligncenter" width="430"] Lập di chúc có cần công khai với thành viên gia đình?[/caption]

     Theo quy định của Bộ luật dân sự thì di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

• Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
• Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

     Nếu mẹ bạn lập di chúc trong tình trạng minh mẫn, sáng suốt, không bị lừa dối hay đe dọa, cưỡng ép thì di chúc hoàn toàn hợp pháp. Nhưng để tránh sau này xảy ra tranh chấp hay di chúc vì vướng mắc lý do nào đó mà không có hiệu lực pháp luật thì bạn nên khuyên mẹ mình lập di chúc thành văn bản và có công chứng, chứng thực.

      Bài viết tham khảo:

• Phân chia di sản thừa kế trong trường hợp không có đi chúc.
• Điều kiện được hưởng thừa kế thế vị theo quy định của pháp luật.