Nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự

Câu hỏi của bạn về nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự

Thưa Luật sư, Luật sư có thể cho tôi được biết các nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự hiện nay là gì, được quy định cụ thể như thế nào không?

Xin cảm ơn

Câu trả lời của Luật sư về nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự như sau:

1. Căn cứ pháp lý về nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự

• Bộ luật tố tụng hình sự 2015

2. Nội dung tư vấn về nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự

Bộ luật tố tụng Hình sự 2015 ra đời là sự kế thừa và phát huy những ưu điểm đã có từ bộ luật Hình sự 2003. Với nhiệm vụ bảo đảm phát hiện chính xác và xử lý công minh, kịp thời mọi hành vi phạm tội, phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm, không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội; góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, giáo dục mọi người ý thức tuân theo pháp luật, đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm, Bộ luật tố tụng Hình sự 2015 đã và đang cho thấy vai trò của mình. Một số nguyên tắc cơ bản, quan trọng mà bắt buộc phải tuân thủ trong quá trình xử lý, giải quyết vụ việc, truy cứu trách nhiệm hình sự của cá nhân, tổ chức vi phạm, gồm:

2.1. Nguyên tắc cơ bản liên quan đến quyền nhân thân, tài sản của cá nhân, pháp nhân

     Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định về những nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự liên quan trực tiếp đến quyền nhân thân, quyền tài sản của cá nhân, pháp nhân bao gồm như:

2.1.1. Nguyên tắc tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân

     Theo đó, Khi tiến hành tố tụng, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân; thường xuyên kiểm tra tính hợp pháp và sự cần thiết của những biện pháp đã áp dụng, kịp thời hủy bỏ hoặc thay đổi những biện pháp đó nếu xét thấy có vi phạm pháp luật hoặc không còn cần thiết.

Đây là nguyên tắc nhằm bảo vệ quyền con người, quyền lợi hợp pháp của cá nhân, phù hợp với Hiến pháp và các công ước, Hiệp ước, Hiệp định..về quyền con người mà Việt Nam là thành viên. [caption id="attachment_199213" align="aligncenter" width="463"] Nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự[/caption]

2.1.2. Bảo đảm quyền bình đẳng trước pháp luật và Bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về thân thể

     Là nguyên tắc khẳng định quyền tuyệt đối của mỗi cá nhân trong các hoạt động tố tụng. Bộ luật tố tụng Hình sự 2015 quy định về nguyên tắc này như sau:

Bảo đảm quyền bình đẳng trước pháp luật:

Tố tụng hình sự được tiến hành theo nguyên tắc mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt dân tộc, giới tính, tín ngưỡng, tôn giáo, thành phần và địa vị xã hội. Bất cứ người nào phạm tội đều bị xử lý theo pháp luật.

Mọi pháp nhân đều bình đẳng trước pháp luật, không phân biệt hình thức sở hữu và thành phần kinh tế

=> Pháp nhân cũng là đối tượng bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Để đảm bảo bình đẳng các quyền trước pháp luật, bộ luật tố tụng hình sự quy định về bảo đảm quyền bình đẳng trước pháp luật của các cá nhân, pháp nhân mà không phân biệt tôn giáo, tín ngưỡng hay thành phần, địa vị xã hội, hay những pháp nhân có nguồn gốc, hình thức sở hữu theo pháp luật.

Bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về thân thể

     Là nguyên tắc cơ bản rất quan trọng, góp phần bảo đảm việc xử lý, truy cứu trách nhiệm hình sự phải đúng người, đúng tội danh, kịp thời, loại trừ và ngăn chặn kịp thời nguy hiểm cho xã hội. Cụ thể:

2.1.3. Bảo hộ tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sản của cá nhân; danh dự, uy tín, tài sản của pháp nhân

Cụ thể hóa tinh thần, quy định của Hiến pháp 2013, bộ luật tố tụng Hình sự quy định về nguyên tắc bảo hộ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của cá nhân, pháp nhân; thể hiện sự bình đẳng, công bằng và bảo hộ công dân của Việt Nam.

Ngoài việc nguyên tắc bảo hộ về tính mạng, tài sản, sức khỏe, danh dự, bộ luật hình sự cũng quy định về quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở, đời sống riêng tư, cá nhân, cụ thể như sau:

2.2. Nguyên tắc suy đoán vô tội

Đây cũng là một trong số những nguyên tắc vô cùng quan trọng khi truy cứu trách nhiệm hình sự đối với cá nhân, pháp nhân. Nguyên tắc này một mặt đảm bảo không bỏ lọt tội phạm, mặt khác cũng thể hiện sự công bằng khi truy cứu trách nhiệm hình sự; chỉ khi thỏa mãn được hết các yếu tố cấu thành tội phạm thì mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự

     Tiếp nối nguyên tắc suy đoán vô tội là nguyên tắc cơ bản về nghĩa vụ xác định sự thật của vụ án hoặc không thể bị kết án hai lần về cùng một tội phạm. Điều này cho thấy rõ về vai trò, phạm vi cũng như trách nhiệm, nhiệm vụ của bộ luật này

2.3. Một số nguyên tắc cơ bản trong quá trình tiến hành tố tụng vụ án hình sự

Bộ luật Hình sự quy định một số nguyên tắc trong quá trình tiến hành tố tụng của vụ án hình sự như sau:

     Một số những nguyên tắc cơ bản nêu trên là những nguyên tắc rất quan trọng trong quá trình truy cứu trách nhiệm hình sự đối với một tội phạm. Người phạm tội và các cơ quan tiến hành tố tụng phải tuân thủ nghiêm chỉnh các nguyên tắc cơ bản nêu trên để pháp luật được thực thi đúng trong cuộc sống; để quá trình xử lý phải đúng người, đúng tội, đúng quy định.

Bài viết tham khảo:

• Nguyên tắc suy đoán vô tội trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015
• Mẫu số 54-HS Quyết định rút hồ sơ vụ án hình sự

     Để được tư vấn chi tiết về nguyên tắc cơ bản trong tố tụng hình sự, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn pháp luật hình sự 24/7: 19006500 để được tư vấn chi tiết hoặc gửi câu hỏi về Email:[email protected]. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.