Chấm dứt nghĩa vụ dân sự

Kiến thức của bạn:

     Những cơ sở nào để chấm dứt nghĩa vụ dân sự?

Kiến thức của Luật sư:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật dân sự năm 2015

Nội dung tư vấn về chấm dứt nghĩa vụ dân sự

     Nghĩa vụ dân sự là một loại quan hệ pháp luật dân sự, do đó nó không phải được kéo dài mãi mãi mà chấm dứt khi có sự kiện pháp lí nhất định. Theo quy định tại Mục 6 Chương XV BLDS, nghĩa vụ được chấm dứt trong các trường hợp sau đây:

1. Nghĩa vụ chấm dứt khi nghĩa vụ được hoàn thành

     Nghĩa vụ dân sự được hoàn thành khi các quyền và nghĩa vụ dân sự của các bên trong quan hệ nghĩa vụ được các bên thực hiện cho nhau đúng và đầy đủ về đối tượng, thời hạn, địa điểm, phương thức thanh toán và các thỏa thuận khác. Các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự không phải xử lí trong trường hợp nghĩa vụ dân sự được hoàn thành.

     Ngoài ra, việc hoàn thành nghĩa vụ dân sự còn được xác định trong các trường hợp liên quan đến đối tượng của nghĩa vụ là vật hay tiền:

• Trường hợp bên có quyền chậm tiếp nhận đối tượng của nghĩa vụ là vật, thì bên có nghĩa vụ phải bảo quản, giữ gìn vật hoặc có thể gửi tại nơi nhận gửi giữ và phải báo ngay cho bên có quyền. Bên chậm tiếp nhận phải chịu rủi ro và mọi chi phí về gửi giữ.
• Trường hợp đối tượng của nghĩa vụ là tiền hoặc giấy tờ có giá, mà bên có quyền chậm tiếp nhận đối tượng của nghĩa vụ, người có nghĩa vụ cũng có thể gửi tại nơi gửi giữ và phải báo ngay cho bên có quyền; nghĩa vụ được xem là đã hoàn thành kể từ thời điểm gửi giữ.

2. Chấm dứt nghĩa vụ theo thỏa thuận của các bên

     Hợp đồng dân sự là thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Như vậy, các bên trong quan hệ nghĩa vụ có quyền thỏa thuận chấm dứt nghĩa vụ dân sự vào bất cứ thời điểm nào, mà không được gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người thứ ba, lợi ích của nhà nước và cộng đồng.

3. Chấm dứt nghĩa vụ do bên có quyền miễn thực hiện nghĩa vụ cho bên có nghĩa vụ hoặc do được thay thế bằng nghĩa vụ dân sự khác

     Pháp luật không cấm bên có quyền miễn thực hiện nghĩa vụ cho bên có nghĩa vụ, do đó bên có quyền có thể miễn việc thực hiện nghĩa vụ cho bên có nghĩa vụ khi bên có nghĩa vụ đồng ý.

     Nghĩa vụ dân sự chấm dứt khi bên có quyền và bên có nghĩa vụ dân sự thỏa thuận thay thế nghĩa vụ dân sự ban đầu bằng nghĩa vụ khác. Những nghĩa vụ gắn liền với nhân thân của chủ thể, pháp luật đã quy định không thể chuyển giao cho người khác thì được các bên trong quan hệ nghĩa vụ không được thỏa thuận để thay thế bằng nghĩa vụ khác. Đó là các loại nghĩa vụ về cấp dưỡng, bồi thường thiệt hại do xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân.

4. Chấm dứt nghĩa vụ do bù trừ nghĩa vụ

     Bù trừ nghĩa vụ dân sự được thực hiện trong trường hợp các bên cùng có nghĩa vụ về tài sản cùng loại đối nhau và cùng đến hạn, các bên không phải thực hiện nghĩa vụ đối với nhau và nghĩa vụ được xem là chấm dứt, trừ trường hợp pháp luật có quy định nghĩa vụ không được miễn trừ.

     Khi bù trừ nghĩa vụ, giá trị của tài sản hoặc công việc là đối tượng của nghĩa vụ không tương đương với nhau, theo đó các bên có nghĩa vụ thanh toán cho nhau phần giá trị chênh lệch.

     Ngoài ra, nghĩa vụ dân sự còn được chấm dứt trong số những trường hợp sau:

• Bên có nghĩa vụ và bên có quyền hòa nhập làm một;
• Chấm dứt do hết thời hiệu miễn trừ nghĩa vụ dân sự;
• Chấm dứt khi bên có nghĩa vụ là cá nhân chết hoặc pháp nhân, chủ thể khác chấm dứt;
• Đối tượng của nghĩa vụ là vật đặc định khi vật đặc định không còn;
• Chấm dứt trong trường hợp phá sản.

Bài viết tham khảo:

• Khi nào thì được chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng?
• Căn cứ chấm dứt nghĩa vụ theo Bộ luật dân sự 2015