BỊ THU HỒI SỔ HỘ KHẨU PHẢI LÀM GÌ?

Câu hỏi của bạn:

     Thưa Luật sư, tôi có câu hỏi muốn nhờ Luật sư tư vấn giúp như sau: Hiện tại tôi đang thực hiện thủ tục công chứng hợp đồng mua bán nhà đất và văn phòng công chứng yêu cầu tôi phải cung cấp sổ hộ khẩu. Nhưng sổ hộ khẩu của gia đình tôi đã bị công an thu lại khi tôi làm thủ tục chuyển hộ khẩu. Vậy tôi phải làm thế nào? Mong Luật sư tư vấn giúp! Tôi xin chân thành cảm ơn!

Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về vấn đề bị thu hồi sổ hộ khẩu phải làm gì về cho chúng tôi, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề bị thu hồi sổ hộ khẩu phải làm gì như sau:

1. Thu hồi sổ hộ khẩu được hiểu như thế nào?

     Sổ hộ khẩu là loại giấy tờ được cấp cho hộ gia đình hoặc cá nhân đã đăng ký thường trú và có giá trị xác định nơi thường trú của công dân. Đây là nội dung được quy định tại Khoản 1 Điều 26 Luật cư trú năm 2006. Nhưng Luật này đã hết hiệu lực từ ngày 01/7/2021 và được thay thế bằng Luật cư trú năm 2020.

     So với Luật cư trú trước đây, Luật cư trú năm 2020 có nhiều điểm mới, trong đó điểm mới nổi bật đó là sổ hộ khẩu bản giấy sẽ không còn giá trị sử dụng mà thay vào đó Nhà nước quản lý cư trú bằng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Và để làm được điều đó, Nhà nước sẽ thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp.

     Thu hồi sổ hộ khẩu được hiểu là việc cơ quan quản lý cư trú (cơ quan công an cấp xã hoặc cấp huyện đối với một số khu vực) sẽ thu lại sổ hộ khẩu, sổ tạm trú hiện tại của người dân và thực hiện quản lý dân cư đồng bộ bằng cơ sở dữ liệu quốc gia.

2. Có phải tất cả sổ hộ khẩu đều bị thu hồi không?

     Hiện nay, thông tin về việc sổ hộ khẩu đã cấp cho các hộ gia đình sẽ bị thu hồi gây ra rất nhiều thắc mắc đối với người dân. Nhiều người đặt ra câu hỏi khi nào Nhà nước sẽ thu hồi sổ hộ khẩu và có thu hồi sổ hộ khẩu của tất cả người dân không?

     Về vấn đề này tại Điều 26 Thông tư 55/2021/TT-BCA có quy định:

     2. Khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký thường trú, điều chỉnh thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú, tách hộ, xóa đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, gia hạn tạm trú, xóa đăng ký tạm trú dẫn đến thay đổi thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú theo quy định của Luật Cư trú và không cấp mới, cấp lại Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú.

     Theo đó, quy định về việc thu hồi sổ hộ khẩu không phải áp dụng đối với sổ hộ khẩu của tất cả mọi người dân mà chỉ thực hiện thu hồi sổ hộ khẩu trong trường hợp có sự thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu như người dân thực hiện đăng ký thường trú, điều chỉnh thông tin trong cơ sở dữ liệu, tách hộ, xóa đăng ký thường trú.

     Còn các trường hợp người dân không có thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu thì không bị thu hồi. Tuy nhiên, sổ hộ khẩu bản giấy này chỉ có giá trị sử dụng đến hết ngày 31/12/2022, kể từ ngày 01/01/2023, sổ hộ khẩu giấy của người dân mặc dù không bị thu hồi cũng không còn giá trị sử dụng nữa.

3. Người dân bị thu hồi sổ hộ khẩu phải làm gì?

     Nhiều người dân đang cảm thấy rất hoang mang khi Nhà nước sẽ thu hồi sổ hộ khẩu bản giấy của mình, không biết khi nhà nước đã thu hồi sổ hộ khẩu giấy thì người dân sẽ dùng giấy tờ gì để chứng minh nơi thường trú của mình trong một số trường hợp cần thiết như nộp hồ sơ xin việc hay công chứng hợp đồng, giao dịch nhà đất…

     Trước khi quy định về việc sẽ thu hồi sổ hộ khẩu của công dân khi có sự thay đổi thông tin trên sổ hộ khẩu chính thức có hiệu lực và được đưa vào thi hành trên thực tế, các cơ quan có thẩm quyền đã tính toán kỹ lưỡng và có phương án để giải quyết những băn khoăn, thắc mắc của người dân.

     Do đó, trong trường hợp người dân thực hiệc các thủ tục tách hộ, đăng ký thường trú, điều chỉnh thông tin trên cơ sở dữ liệu… dẫn đến thay đổi thông tin trên sổ hộ khẩu và bị thu hồi sổ hộ khẩu thì cũng không cần quá lo lắng.

     Trong trường hợp cần cung cấp giấy tờ chứng minh nơi cư trú để nộp hồ sơ hoặc để công chứng hợp đồng, giao dịch, công dân chỉ cần liên hệ đến công an cấp xã hoặc công an cấp huyện (đối với những nơi không có đơn vị hành chính cấp xã) để được cấp giấy xác nhận thông tin cư trú dùng thay thế sổ hộ khẩu.

     Tuy nhiên, giấy xác nhận thông tin cư trú chỉ có giá trị sử dụng trong thời hạn 30 ngày hoặc trong 6 tháng tùy từng trường hợp làm cho người dân hiểu lầm rằng người dân sẽ thường xuyên phải đến cơ quan công an để xin giấy xác nhận này. Nhưng thực thế không phải vậy, kể từ ngày 01/01/2023, khi sổ hộ khẩu giấy bị xóa sổ thì cũng là lúc các thông tin của người dân đã được đồng bộ trên cơ sở dữ liệu, các thủ tục hành chính cũng được cải cách và không yêu cầu người dân phải cung cấp sổ hộ khẩu. Và do thông tin đã được đồng bộ trên cơ sở dữ liệu nên người dân chỉ cần có căn cước công dân gắn chip điện tử thì sẽ thay thế được sổ hộ khẩu và một số giấy tờ khác. Do đó, để thuận tiện trong việc khai thác và sử dụng thông tin về sau, người dân nên đi làm thủ tục cấp căn cước công dân gắn chip.

Bài viết tham khảo:

• Mua bảo hiểm y tế tại nơi không có sổ hộ khẩu
• Quy định nhập hộ khẩu cho trẻ sơ sinh
• Thủ tục nhập khẩu cho con khi cha mẹ không cùng hộ khẩu