PHÂN CHIA DI SẢN

   Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về Thanh toán và phân chia di sản như thế nào cho chúng tôi qua địa chỉ Email: lienhe@luattoanquoc.com. Với câu hỏi của bạn chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau: Cơ sở pháp lý:

• Bộ luật Dân sự 2015 

Nội dung tư vấn về Thanh toán và phân chia di sản

1. Thứ tự ưu tiên thanh toán di sản

“Điều 658. Thứ tự ưu tiên thanh toán

Các nghĩa vụ tài sản và các khoản chi phí liên quan đến thừa kế được thanh toán theo thứ tự sau đây:

1. Chi phí hợp lý theo tập quán cho việc mai táng.

2. Tiền cấp dưỡng còn thiếu.

3. Chi phí cho việc bảo quản di sản.

4. Tiền trợ cấp cho người sống nương nhờ.

5. Tiền công lao động.

6. Tiền bồi thường thiệt hại.

7. Thuế và các khoản phải nộp khác vào ngân sách nhà nước.

8. Các khoản nợ khác đối với cá nhân, pháp nhân.

9. Tiền phạt.

10. Các chi phí khác.”

     Thanh toán di sản thực chất là thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại đồng thời trừ đi phần tài sản phát sinh từ việc phục vụ cho người chết (chi phí mai táng) cũng như chi phí cho việc quản lý di sản. Việc thanh toán di sản thừa kế dựa trên cơ sở chủ thể có nghĩa vụ thì buộc phải thực hiện nghĩa vụ. Như vậy, chỉ được coi là thanh toán di sản khi những nghĩa vụ về tải sản lẽ ra phải do chính bản thân người chết thực hiện nhưng người này chưa thực hiện hoặc đang thực hiện thì chết cùng với chi phí mai táng cho người này và chi phí quản lý di sản. Khi thanh toán di sản phải xác định được các nội dung sau đây: Xác định người thực hiện nghĩa vụ thanh toán; Xác định người được thanh toán di sản; Xác định giới hạn của việc thanh toán; Xác định thứ tự ưu tiên thanh toán.

     Theo thứ tự ưu tiên thanh toán do pháp luật quy định như trên, khi thanh toán tài sản phải thanh toán từng nghĩa vụ một. Nghĩa vụ tiếp theo chỉ được thanh toán khi những nghĩa vụ trước đó đã được thanh toán hoặc đã được thanh toán theo đúng yêu cầu của người có quyền.

     Như vậy, nếu sau khi thanh toán xong tất cả các nghĩa vụ tài sản mà vẫn còn di sản thì sẽ trở thành di sản thừa kế. Nếu toàn bộ di sản người chết không đủ thanh toán các nghĩa vụ hoặc là thành toán vừa đủ thì không còn phần di sản để xác định là di sản thừa kế, lúc này sẽ không có vấn đề nhận di sản. [caption id="attachment_92005" align="aligncenter" width="514"]                                                      phân chia di sản[/caption]

2. Phân chia di sản

     Theo pháp luật hiện hành, có thể phân chia di sản theo di chúc và phân chia di sản theo pháp luật. Ưu tiên phân chia di sản theo di chúc trước, nếu không có di chúc thì phân chia di sản theo pháp luật hoặc nếu một số người không có tên trong di chúc nhưng họ được pháp luật quy định sẽ được thừa kế thì họ sẽ được phân chia theo pháp luật.

a. Phân chia di sản theo di chúc

“Điều 659. Phân chia di sản theo di chúc

1. Việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di chúc; nếu di chúc không xác định rõ phần của từng người thừa kế thì di sản được chia đều cho những người được chỉ định trong di chúc, trừ trường hợp có thỏa thuận khác….”

     Sau khi mở thừa kế thì bất cứ lúc nào những người thừa kế cũng có quyền yêu cầu chia di sản. Theo cách phân chia di chúc, ý chí của người lập di chúc được tôn trọng và thực hiện, có nghĩa là di sản được chia theo đúng ý nguyện của người đã chết.

     Trong trường hợp người lập di chúc chỉ nêu tên những người được hưởng mà không xác định rõ phần của từng người thì di sản được chia đều cho những người được chỉ định trong di chúc. Tuy nhiên, để xác định rõ phần mà người thừa kế được hưởng là bao nhiêu phải thực hiện việc định giá từng loại tài sản để xác định cụ thể giá trị của toàn bộ khối di sản.

b. Phân chia di sản theo pháp luật

     Căn cứ vào Khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định những người được thừa kế không phụ thuộc vào di chúc như sau:

“Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.”      Họ chính là những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất khi phân chia di sản theo pháp luật.

     *Lưu ý: Quy định trên không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định pháp luật.

     Căn cứ Khoản 1 Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015 quy định một trường hợp được chia di sản không phụ thuộc vào nội dung di chúc đó là:

“Điều 660. Phân chia di sản theo pháp luật

1. Khi phân chia di sản, nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng.”

     Căn cứ vào Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 hàng thừa kế theo pháp luật được quy định như sau:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

     Việc phân chia di sản theo pháp luật cho những người thừa kế không phải theo ý chí định đoạt của người để lại di sản nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của họ. Họ là những người có mối quan hệ đặc biệt với người để lại di sản (quan hệ vợ chồng, quan hệ huyết thống cha con/mẹ con…) hoặc họ lâm vào tình trạng khó khăn (mất khả năng lao động).      *Lưu ý:

     - Chia trước và chia hết di sản cho những người thừa kế ở hàng trước, theo thứ tự ưu tiên chia trước và chia đều bằng nhau cho những người ở hàng thừa kế thứ nhất. Nếu không có ai ở hàng thừa kết thứ nhất do đã chết hoặc không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản thì di sản chuyển xuống chia đều cho những người thừa kế hàng thứ hai. Tương tự như vậy ở hàng thừa kế thứ hai, di sản sẽ chuyển xuống chia đều cho hàng thừa kế thứ ba. Trong trường hợp di sản không có người nhận thừa kế thì tài sản còn lại sau khi đã thực hiện nghĩa vụ thanh toán mà người chết để lại sẽ thuộc về nhà nước.      - Chia di sản đều nhau cho những người thừa kế cùng hàng.

     Bài viết tham khảo:

• Phân chia di sản thừa kế trong trường hợp không có di chúc
• Phân chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật

     Để được tư vấn chi tiết về Thanh toán và phân chia di sản quý khách vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn pháp luật dân sự 24/7: 19006500 để được luật sư tư vấn hoặc Gửi câu hỏi về địa chỉ Gmail:lienhe@luattoanquoc.com. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.

       Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.