Có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS hay không?
17:24 24/06/2019
Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại
- Có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS hay không?
- Có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS
- Pháp luật hình sự
- 19006500
- Tác giả:
- Đánh giá bài viết
Có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS
Câu hỏi về có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS
Chào luật sư. Lời đầu tiên cho tôi được chúc luật sư và gia đình, cùng toàn thể cộng sự của luật sư sức khỏe, may mắn, hạnh phúc và thành công.
Xin phép luật sư cho tôi hỏi: có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không?. Em chân thành cảm ơn ạ.
Câu trả lời về có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS
Chào bạn, Luật Toàn Quốc xin cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS như sau:
1. Cơ sở pháp lý về có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS
2. Nội dung tư vấn về có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS
Trong câu hỏi của bạn, chúng tôi hiểu rằng hiện nay bạn đang thắc mắc là: “có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không?”. Với nội dung câu hỏi trên, căn cứ vào các quy định của pháp luật hiện hành và các văn bản pháp lý liên quan, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau:
2.1. Điều kiện để một cá nhân trở thành chủ thể của BLHS
Tại điều 8 của Bộ luật hình sự năm 2015 quy định về khái niệm tội phạm như sau:
Điều 8. Khái niệm tội phạm
1. Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự hoặc pháp nhân thương mại thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm quyền con người, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa mà theo quy định của Bộ luật này phải bị xử lý hình sự.
2. Những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng các biện pháp khác.
Bộ luật hình sự năm 2015 được ban hành đã có nhiều điểm mới so với BLHS năm 1999, mà một trong những điểm mới là vấn đề chủ. Theo đó chủ thể của BLHS 2015 bao gồm con người và pháp nhân thương mại. Tuy nhiên trong phạm vi bài viết này chúng tôi chỉ giới thiệu dưới góc độ chủ thể là cá nhân (con người)
Đối với cá nhân, để trở thành chủ thể của BLHS thì đòi hỏi cá nhân đó phải có đủ 2 điều kiện là: Thứ nhất là khả năng nhân thức và làm chủ băng lực hành vi, và thứ hai là đủ tuổi
- Khả năng nhận thức và làm chủ hành vi
Một người có thể là chủ thể của tội phạm khi người đó phải có khả năng nhận thức tính nguy hiểm cho xã hội đối với hành vi của mình và khả năng điều khiển hành vi đó theo những yêu cầu chung của xã hội. Năng lực nhận thức có ở mỗi con người từ khi mới sinh ra. Nó phát triển và hoàn thiện theo sự phát triển của cấu tạo sinh học cơ thể con người qua quá trình lao động và giáo dục trong xã hội. Đến một thời điểm nhất định trong đời sống của con người thì năng lực này mới được xem là tương đối đầy đủ. [caption id="attachment_151450" align="aligncenter" width="474"] Có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS[/caption]
- Đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự:
Bộ luật hình sự năm 2015 quy định người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội quy định tại khoản 2 điều 12 BLHS năm 2015.
2.2. Có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS không?
Tại điều 49 của BLHS năm 2015 quy định về biện pháp buộc chữa bệnh như sau:
Điều 49. Bắt buộc chữa bệnh
1. Đối với người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi mắc bệnh quy định tại Điều 21 của Bộ luật này, Viện kiểm sát hoặc Tòa án căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh.
2. Đối với người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự nhưng trước khi bị kết án đã mắc bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần, Tòa án có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.
3. Đối với người đang chấp hành hình phạt tù mà bị bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần, Tòa án có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, nếu không có lý do khác để miễn chấp hành hình phạt, thì người đó phải tiếp tục chấp hành hình phạt.
Thời gian bắt buộc chữa bệnh được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù.
Dưới góc độ quy định của BLHS hiện hành pháp luật hình sự không coi người không có năng lực trách nhiệm hình sự là chủ thể của tội phạm. Do vậy ta có thể khẳng định là khi người một người phạm tội trong khi người đó đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm cho họ không có khả năng nhận thức và làm chủ năng lực hành vi của mình thì họ sẽ không bị TCTNHS
Còn đối với người phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự nhưng trước khi bị kết án đã mắc bệnh tới mức mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì căn cứ vào kết luận giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần, Tòa án có thể quyết định đưa họ vào một cơ sở điều trị chuyên khoa để bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.
Quay trở lại câu hỏi khi một người có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS không?. Để trả lời câu hỏi này, ta cần làm rõ một vấn đề mấu chốt là tại thời điểm phạm tội, người phạm tội có bị năng lực trách nhiệm hình sự hay không?.
Trường hợp 1, Nếu tại thời điểm phạm tội người phạm tội đang trong thời gian phát bệnh và tại thời điểm đó họ không có khả năng nhận thức và làm chủ hành vi của mình thì họ sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trường hợp 2, Nếu tại thời điểm phạm tội người phạm tội vẫn có khả năng nhận thức và làm chủ hành vi của mình (mặc dù trước đó họ đang có tiền sử bệnh tâm thần) thì họ vẫn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Bạn có thể tham khảo bài viết sau:
- Khi chưa khởi tố có được tạm giam không- Luật Toàn Quốc
- Cơ quan điều tra không khởi tố vụ án thì phải làm như thế nào?
Để được tư vấn chi tiết về có tiền sử tâm thần mà phạm tội thì có bị TCTNHS, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn pháp luật hình sự 24/7: 19006500 để được tư vấn chi tiết hoặc gửi câu hỏi về Email:[email protected]. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.
Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.
Chuyên viên: An Dương