THỜI HIỆU KHỞI KIỆN VỤ ÁN DÂN SỰ

Kiến thức của bạn:

Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự

Kiến thức của luật sư:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật dân sự 2015;
• Bộ luật tố tụng dân sự 2015;

Nội dung tư vấn về thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự:

     Vụ án dân sự là những tranh chấp xảy ra giữa các đương sự mà theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự thì cá nhân, tổ chức tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án tại Tòa có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

     Vụ án dân sự có thời hiệu khởi kiện khác với vụ án hành chính.     

     Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện.

1. Cách tính thời hiệu khởi kiện

    Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự được tính từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Thời hiệu được tính từ thời điểm bắt đầu ngày đầu tiên của thời hiệu và chấm dứt tại thời điểm kết thúc ngày cuối cùng của thời hiệu (Điều 151 BLDS).

  Mỗi loại tranh chấp, pháp luật quy định một thời hiệu khởi kiện khác nhau căn cứ vào tính chất và loại tranh chấp đó, đất đai hay hợp đồng hay bồi thường thiệt hại,...Cụ thể thời hiệu được quy định như sau:

• Quy định tại Điều 429 Bộ luật dân sự năm 2015

     “Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp hợp đồng là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm” (Theo quy định Điều 427 Bộ luật dân sự năm 2005 là 02 năm)

• Quy định tại Điều 588 Bộ luật dân sự năm 2015

     “Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm”.

(Điều 607 Bộ luật dân sự năm 2005- Bộ luật đã hết hiệu lực thi hành- quy định thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại là 02 năm).

• Quy định tại khoản 1 Điều 623 Bộ luật dân sự năm 2015

     “1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế….”

     Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết.

     Có thể thấy rằng thời điểm bắt đầu tính thời hiệu còn phụ thuộc vào người có quyền yêu cầu (trừ trường hợp yêu cầu chia di sản) biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm phạm. 

2. Thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện

     Theo quy định tại Điều 156 BLDS 2015 liên quan đến thời hiệu khởi kiện thì có những khoảng thời gian không tính vào thời hiệu như sau:

     Thứ nhất, Sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan làm cho chủ thể có quyền khởi kiện, quyền yêu cầu không thể khởi kiện

     Thứ hai, Chưa có người đại diện trong trường hợp người có quyền khởi kiện là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự. Hoặc chưa có người đại diện khác thay thế khi:

• Người đại diện chết (cá nhân), chấm dứt tồn tại (đối với pháp nhân)
• Người đại diện không thể tiếp tục đại diện vì lý do chính đáng

3. Tính lại thời hiệu khởi kiện

     Điều 157. Bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự

“1. Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại trong trường hợp sau đây:

a) Bên có nghĩa vụ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;

b) Bên có nghĩa vụ thừa nhận hoặc thực hiện xong một phần nghĩa vụ của mình đối với người khởi kiện;

c) Các bên đã tự hòa giải với nhau.

2. Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự bắt đầu lại kể từ ngày tiếp theo sau ngày xảy ra sự kiện quy định tại khoản 1 Điều này.”

4. Trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện

     Bộ luật dân sự 2015 đã có sự thay đổi về các trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện. Theo đó, những trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện được quy định như sau:

• Yêu cầu bảo vệ quyền nhận thân không gắn với tài sản
• Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu, trừ trường hợp Bộ luật dân sự, luật khác có liên quan quy định khác
• Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của luật đất đai
• Trường hợp khác do luật quy định.

     Quy định tại khoản 2 Điều 184 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015

     “Tòa án chỉ áp dụng quy định về thời hiệu theo yêu cầu áp dụng thời hiệu của một bên hoặc các bên với điều kiện yêu cầu này phải được đưa ra trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ việc

     Bài viết tham khảo:

• Thời hiệu yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu trong bộ luật dân sự 2015
• Các trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu trong Bộ luật dân sự 2015

     Để được tư vấn chi tiết về thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự và cách tính thời hiệu khởi kiện theo quy định pháp luật quý khách vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn pháp luật dân sự 24/7: 1900 6178 để được luật sư tư vấn hoặc gửi câu hỏi về địa chỉ Gmail: [email protected]. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.