Biết được quy định của BLTTHS 2015 về Chánh án và Phó Chánh án. Và điểm mới của BLTTHS 2015 về vấn đề này so với BLTTHS 2003. Kiến thức của luật sư: Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật tố tụng hình sự 2015.
• Bộ luật tố tụng hình sự 2003

Nội dung tư vấn: Quy định của BLTTHS 2015 về Chánh án và Phó Chánh án.

     Ở bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn nắm được các kiến thức cơ bản nhất về Chánh án vàPhó chánh án. Họ là ai? Họ có vai trò gì trong tố tụng hình sự? Nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Chánh án và Phó Chánh án là gì theo BLTTHS 2003 và BLTTHS 2015?

     1. Khái niệm Chánh án và Phó Chánh án Tòa án.

     Chánh án và Phó Chánh án Tòa án là một chức danh nhà nước được dùng để chỉ những người đứng đầu cơ quan xét xử. Trong TTHS họ được gọi là người tiến hành tố tụng theo Điểm c, Khoản 2, Điều 33, BLTTHS 2003; Điểm c, khoản 2, Điều 34, BLTTHS 2015. Cần lưu ý rằng Chánh án Tòa án hay Phó Chánh án là một chức danh nhà nước được dùng để chỉ một người đứng đầu cơ quan xét xử còn chức danh thẩm phán được dùng chỉ người có thẩm quyền xét xử một vụ kiện hay xét xử một vụ vi phạm pháp luật bị Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp phê chuẩn đề nghị truy tố trước pháp luật.

     Chỉ có Thẩm phán mới có quyền nhân danh Nhà nước tuyên án khi xét xử một vụ án cụ thể, Chánh án có quyền kiểm tra việc tuyên án của Thẩm phán có đúng quy định của pháp luật hay không. Khi Chánh án, Phó Chánh án trực tiếp xét xử một vụ án cụ thể thì lúc đó Chánh án hay Phó Chánh án được gọi là thẩm phán của phiên tòa (với điều kiện Chánh án phải được bổ nhiệm chức danh Thẩm phán).

     Chánh án và Phó Chánh án Toà án có vai trò quan trọng. Là người tiến hành tố tụng trong cơ quan Tòa án nên họ cũng nắm giữ vai trò của những người tiến hành tố tụng thuộc cơ quan này. Họ là những người được Nhà nước, cụ thể là Tòa án giao trách nhiệm thực hiện các hành vi tố tụng trong hoạt động khởi tố, xét xử vụ án hình sự, khi thực hiện nhiệm vụ chỉ tuân theo pháp luật, chịu trách nhiệm trước pháp luật và được pháp luật bảo vệ. [caption id="attachment_49304" align="aligncenter" width="522"] Chánh án và Phó Chánh án[/caption]

     2.  Nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Chánh án và Phó Chánh án Tòa án.

"1. Chánh án Tòa án có những nhiệm vụ, quyền hạn:

a) Trực tiếp tổ chức việc xét xử vụ án hình sự; quyết định giải quyết tranh chấp về thẩm quyền xét xử;

b) Quyết định phân công Phó Chánh án Tòa án, Thẩm phán, Hội thẩm giải quyết, xét xử vụ án hình sự; quyết định phân công Thư ký Tòa án tiến hành tố tụng đối với vụ án hình sự; quyết định phân công Thẩm tra viên thẩm tra hồ sơ vụ án hình sự;

c) Quyết định thay đổi Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký Tòa án trước khi mở phiên tòa;

d) Ra quyết định thi hành án hình sự;

đ) Quyết định hoãn chấp hành án phạt tù;

e) Quyết định tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù;

g) Quyết định xoá án tích;

h) Giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền của Tòa án.

Khi vắng mặt, Chánh án Tòa án ủy quyền cho một Phó Chánh án Tòa án thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chánh án. Phó Chánh án Tòa án phải chịu trách nhiệm trước Chánh án Tòa án về nhiệm vụ được ủy quyền.

2. Khi tiến hành việc giải quyết vụ án hình sự, Chánh án Tòa án có những nhiệm vụ, quyền hạn:

a) Quyết định áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp tạm giam, xử lý vật chứng;

b) Quyết định áp dụng, đình chỉ biện pháp bắt buộc chữa bệnh;

c) Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn hoặc hủy bỏ quyết định áp dụng thủ tục rút gọn;

d) Kiến nghị, kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án;

đ) Quyết định và tiến hành hoạt động tố tụng khác thuộc thẩm quyền của Tòa án;

e) Tiến hành hoạt động tố tụng khác theo quy định của Bộ luật này.

3. Khi được phân công giải quyết, xét xử vụ án hình sự, Phó Chánh án Tòa án có những nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, trừ quy định tại điểm b khoản 1 Điều này. Phó Chánh án Tòa án không được giải quyết khiếu nại, tố cáo về hành vi, quyết định của mình.

4. Chánh án, Phó Chánh án Tòa án phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi, quyết định của mình. Chánh án, Phó Chánh án Tòa án không được ủy quyền cho Thẩm phán thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình.

     So với BLTTHS 2003; BLTTHS 2015 đã có những thay đổi đáng kể về nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Chánh án, Phó Chánh án Tòa án. Cụ thể như sau:,

• Đối với nhiệm vụ quyền hạn của Chánh án Tòa án: Đã bổ sung nhiệm vụ và quyền hạn của Chánh án Tòa án trong việc quyết định giải quyết tranh chấp về thẩm quyền xét xử; thêm quyền quyết định phân công Thẩm tra viên thẩm tra hồ sơ vụ án hình sự. Tuy nhiên; BLTTHS 2015 cũng loại trừ đi nhiệm vụ và quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm các bản án; quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Toà án.
• Đối với nhiệm vụ và quyền hạn của Chánh án Tòa án trong việc giải quyết các vụ án hình sự: Loại trừ nhiệm vụ và quyền: Cấp; thu hồi giấy chứng nhận người bào chữa; ra các quyết định và tiến hành các hoạt động tố tụng khác thuộc thẩm quyền của Tòa án đồng thời cũng bỏ đi quyền quyết định chuyển vụ án. Bên cạnh đó là bổ sung rất nhiều quyền của Chánh án Tòa án trong việc giải quyết các vụ án hình sự như: Quyết định áp dụng thủ tục rút gọn hoặc hủy bỏ quyết định áp dụng thủ tục rút gọn; Kiến nghị, kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án; Quyết định và tiến hành hoạt động tố tụng khác thuộc thẩm quyền của Tòa án,...

     Trên đây là tư vấn pháp luật của chúng tôi về những vấn đề cơ bản của Chánh án, Phó Chánh án. Nếu còn bất cứ vướng mắc nào, bạn vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn luật hình sự miễn phí 24/7: 19006500 để gặp trực tiếp luật sư tư vấn và để yêu cầu cung cấp dịch vụ. Hoặc Gửi nội dung tư vấn qua email: lienhe@luattoanquoc.com. Chúng tôi rất mong nhận được các ý kiến đóng góp của bạn.Chúng tôi luôn mong nhận được ý kiến đóng góp của mọi người để chúng tôi ngày càng trở lên chuyên nghiệp hơn.

      Xin chân thành cảm ơn sự đồng hành của mọi người.

      Trân trọng.

     Liên kết ngoài tham khảo:

• Tư vấn pháp luật hình sự 24/7: 1900.6178
• Thủ tục kháng cáo 
• Thủ tục kháng nghị
• Thủ tục xét xử sơ thẩm
• Thủ tục xét xử phúc thẩm
• Luật sư  bào chữa vụ án hình sự
• Luật sư tư vấn luật hình sự