Điều kiện sa thải người lao động hợp pháp

Kiến thức của bạn:

Điều kiện sa thải người lao động hợp pháp

Kiến thức của luật sư:

Cơ sở pháp lý:

• Bộ luật lao động năm 2012;
• Nghị định 05/2015/NĐ-CP hướng dẫn một số nội dung của bộ luật lao động;

Nội dung kiến thức về điều kiện sa thải người lao động hợp pháp:

     Sa thải là hình thức kỷ luật nặng nhất được áp dụng đối với người lao động (NLĐ) trong trường hợp NLĐ vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, nếu tiếp tục làm việc sẽ gây ảnh hưởng không tốt đến trật tự, kỷ cương của doanh nghiệp. Trong trường hợp này, người sử dụng lao động (NSDLĐ) để có thể sa thải NLĐ cần phải đáp ứng đủ các điều kiện pháp luật quy định. Điều kiện sa thải người lao động hợp pháp bao gồm:

1. Căn cứ sa thải NLĐ

     Theo quy định tại điều 126 Bộ luật Lao động 2012, hình thức xử lý kỷ luật lao động sa thải được NSDLĐ áp dụng khi đáp ứng đủ 2 điều kiện: một là hành vi vi phạm phải được quy định trong nội quy công ty, hai là hành vi vi phạm thuộc một trong những trường hợp sau:

     Thứ nhất, “NLĐ có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma tuý trong phạm vi nơi làm việc, tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của NSDLĐ, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe doạ gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của NSDLĐ;” Đối với trường hợp này, NLĐ đã có những hành vi vi phạm pháp luật, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn, trật tự, kỷ luật, làm thất thoát tài sản của doanh nghiệp. Nếu NLĐ còn tiếp tục làm việc ở đây, uy tín và môi trường làm việc của doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Do đó, NSDLĐ có quyền sa thải NLĐ khi họ mắc phải những lỗi trên.

     Thứ hai, “NLĐ bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương mà tái phạm trong thời gian chưa xoá kỷ luật hoặc bị xử lý kỷ luật cách chức mà tái phạm.Tái phạm là trường hợp NLĐ lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định tại Điều 127 của Bộ luật này;” Trong trường hợp này, NLĐ đã từng vi phạm kỉ luật và bị xử lí, tuy nhiên lại tiếp tục lặp lại đúng hành vi vi phạm đó. Điều này thể hiện thái độ không tiếp thu, không biết hối lỗi của NLĐ. Doanh nghiệp có thể xử lí sa thải đối với NLĐ mắc phải lỗi trên.

     Thứ ba, “NLĐ tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong 01 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong 01 năm mà không có lý do chính đáng. Các trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm: thiên tai, hoả hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và các trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.” Đáp ứng đủ thời gian làm việc là một tiêu chí quan trọng để xác định NLĐ có đủ tiêu chuẩn để được tiếp tục làm việc hay không. Đối với việc NLĐ tự ý bỏ việc không có lí do chính đáng, để bảo đảm kỷ luật, đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh của công ty, NSDLĐ có thể lấy lí do trên làm căn cứ sa thải NLĐ. [caption id="attachment_100754" align="aligncenter" width="450"] Điều kiện sa thải NLĐ hợp pháp[/caption]

2. Trình tự, thủ tục và thẩm quyền sa thải NLĐ.

     Trình tự thủ tục để NSDLĐ có thể sa thải NLĐ được quy định tại điều 123 Bộ luật lao động 2012, giải thích chi tiết tại điều 30 nghị định 05/2015/NĐ-CP, gồm những nội dung sau:

     Thứ nhất, NSDLĐ gửi thông báo bằng văn bản đến Ban chấp hành công đoàn cơ sở hoặc Ban chấp hành công đoàn cấp trên cơ sở nơi chưa thành lập công đoàn cơ sở, người lao động, cha, mẹ hoặc người đại diện theo pháp luật của người lao động dưới 18 tuổi ít nhất 5 ngày làm việc trước khi tiến hành cuộc họp.

     Thứ hai, tổ chức họp xử lí kỷ luật sa thải khi có đầy đủ các thành phần nêu trên. Nếu NSDLĐ đã thông báo 3 lần bằng văn bản mà các thành phần trên vẫn không có mặt thì cuộc họp vẫn được diễn ra, trừ trường hợp không được xử lí kỉ luật tại khoản 4 điều 123 Bộ luật lao động.

     Thứ ba, cuộc họp xử lí kỷ luật sa thải phải được lập biên bản với chữ ký các thành phần tham dự cuộc họp và người lập biên bản. Nếu một trong các thành phần tham dự không ký tên thì phải ghi rõ lí do vào văn bản.

     Thứ tư, ra quyết định sa thải NLĐ.

    Về thẩm quyền ra quyết định sa thải NLĐ, người có thẩm quyền ký quyết định sa thải NLĐ buộc phải là người giao kết hợp đồng lao động, bao gồm người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp, hợp tác xã; người đứng đầu cơ quan, đơn vị; chủ hộ gia đình hay cá nhân trực tiếp sử dụng NLĐ.

3. Thời hiệu xử lí sa thải NLĐ

     Thời hiệu cũng là một yếu tố cần thiết để trở thành điều kiện sa thải người lao động hợp pháp. Theo điều 124 Bộ luật lao động thì thời hiệu thông thường để xử lí sa thải NLĐ là 6 tháng kể từ ngày thực hiện hành vi vi phạm. Trong một số trường hợp đặc biệt như “hành vi vi phạm liên quan trực tiếp đến tài chính, tài sản, tiết lộ bí mật công nghệ, bí mật kinh doanh của người sử dụng lao động thì thời hiệu xử lý kỷ luật lao động tối đa là 12 tháng”. Điều này là cần thiết để bảo đảm lợi ích cho doanh nghiệp khi quyền lợi bị NLĐ vi phạm.

4. Các trường hợp không được tiến hành sa thải NLĐ

     Mặc dù sa thải NLĐ là hành vi cần thiết để NSDLĐ đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho doanh nghiệp, tuy nhiên có một số trường hợp, NSDLĐ không được sa thải NLĐ khi NLĐ đang trong thời gian sau:

•     Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;
•     Đang bị tạm giữ, tạm giam;
•    Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 Điều 126 của Bộ luật này;
•    Lao động nữ có thai, nghỉ thai sản; người lao động nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi.
•   Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.

     Đây chủ yếu là các trường hợp NLĐ đang gặp khó khăn về sức khỏe, tinh thần cũng như đang bị hạn chế quyền tự do. Vì thế, với nguyên tắc bảo vệ người lao động, luật quy định NSDLĐ không được phép sa thải NLĐ trong trường hợp trên.

Bài viết tham khảo:

• Quy định về xử lý kỷ luật lao động bằng hình thức sa thải;
• Nghỉ làm nhiều ngày NLĐ bị áp dụng hình thức kỷ luật sa thải có đúng không?

     Để được tư vấn về điều kiện sa thải người lao động hợp pháp theo luật mới nhất quý khách vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn pháp luật bảo hiểm 24/7: 1900 6178 để được luật sư tư vấn hoặc gửi câu hỏi về địa chỉ Gmail: lienhe@luattoanquoc.com. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn.