1. Chiêu trò gọi video call để lừa vay tiền là gì?

     Chiêu trò gọi video call để lừa vay tiền là hành vi lừa đảo nhằm chiếm đoạt tiền của người khác dưới hình thức giả mạo người quen của nạn nhân. Theo đó các đối tượng lừa đảo sẽ lợi dụng sơ hở và chiếm quyền truy cập tài khoản của người dùng mạng xã hội, chúng chuẩn bị sẵn một đoạn video được cắt ghép từ những hình ảnh đã được chủ tài khoản đăng tải trước đó. Quá trình thực hiện màn kịch giả cuộc gọi video call để vay tiền, kẻ xấu đưa đoạn video này lên trước camera điện thoại để chiếm được lòng tin của nạn nhân. Thông qua đoạn video cắt ghép đó nạn nhân sẽ tin tưởng và lơ là cảnh giác rồi chuyển tiền vào tài khoản của đối tượng lừa đảo.

2. Dấu hiệu nhận biết chiêu trò gọi video call để lừa vay tiền:

     Thứ nhất: Để không bị lộ, các cuộc gọi video call thường rất ngắn, chất lượng âm thanh và hình ảnh thường rất kém. Khi nạn nhân thắc mắc, lý do được các đối tượng đưa ra để chống chế thường là đang đi đường, mạng kém, đường truyền mạng không ổn định...

     Thứ hai: Cuộc gọi video call thường rất ngắn sau đó đối tượng lừa đảo sẽ nhắn tin để tiếp tục tiến hành lừa đảo, các tin nhắn sẽ dồn dập làm nạn nhân hoảng loạn, không có thời gian xác nhận và chuyển tiền luôn cho kẻ lừa đảo.

     Thứ ba: Có thể xuất hiện tình trạng có 2 hoặc nhiều tài khoản Facebook, Zalo… giống nhau về tên đăng nhập hoặc các thông tin khác. 

     Thứ tư: Đối với tài khoản giả: một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là, đối với tài khoản Facebook thật, thời gian đăng tải các thông tin, bình luận luôn có những khoảng cách nhất định, còn các hình ảnh, sự kiện trên tài khoản Facebook giả mạo, do được sao chép nên thời gian khởi tạo luôn mới và liên tục.

3. Cảnh giác chiêu trò gọi video call để lừa vay tiền bằng cách nào?

   Hiện nay chiêu trò gọi video call để lừa vay tiền đang diễn biến phức tạp với nhiều kịch bản, thủ đoạn tinh vi. Sau đây là một số biện pháp cảnh giác:

   Thứ nhất: Trước khi chuyển tiền người dân cần cẩn thận xác nhân đó có phải người quen của mình không qua các nội dung đặc thù chỉ hai người biết. Ngoài ra có thể gọi điện trực tiếp cho người quen để hỏi hoặc gặp trực tiếp để xác nhận.

   Thứ hai: Người dùng mạng xã hội nên đặt mật khẩu 2 lớp cho các tài khoản. Đồng thời không bấm vào các đường link lạ, không cài phần mềm không rõ nguồn gốc lên smartphone, máy tính.

   Thứ ba: Cần cẩn thận và tuyệt đối tránh để lộ quá nhiều thông tin cá nhân trên mạng xã hội như: căn cước công dân, địa chỉ nhà riêng, cơ quan công sở... chính là kẽ hở để kẻ gian xây dựng những kịch bản lừa đảo hoàn hảo và phù hợp với từng nạn nhân

   Thứ tư: Người dùng mạng xã hội cũng cần cảnh giác với những trào lưu như xem bói, hạn chế tham gia khi chưa biết rõ nguồn gốc của chúng. 

   Thứ năm: Theo các chuyên gia về công nghệ, các đối tượng sử dụng phương phức lừa đảo công nghệ cao để lừa đảo thường tìm kiếm thu thập thông tin cá nhân được đăng tải công khai trên các tài khoản mạng xã hội… Chính vì vậy, mỗi cá nhân nên cẩn thận và tuyệt đối không để lộ các thông tin cá nhân quan trọng như ảnh chụp chứng minh thư, căn cước công dân, mật khẩu tài khoản trực tuyến/ngân hàng.

   Thứ sáu: Trường hợp nghi vấn đối tượng giả mạo người thân trên mạng xã hội để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, cần báo ngay cho cơ quan công an gần nhất để được hỗ trợ, xử lý kịp thời.

   Thứ bảy:  Người sử dụng có thể kiểm chứng thông tin thông qua trang web tinnhiemmang.vn. Người sử dụng có thể tham khảo các thông tin hướng dẫn trên trang web này, để nhận biết chi tiết về các dấu hiệu lừa đảo trên môi trường mạng hoặc gửi phản ánh về những nghi ngờ khi gặp phải các trang web có dấu hiệu lừa đảo.

4. Hành vi gọi video call để lừa vay tiền bị xử lý như thế nào?

     Theo đó, căn cứ Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 quy định về mức phạt cho tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cụ thể:

     Khung 1: bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm nếu chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2-50 triệu đồng hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây:

•  Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
•  Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật Hình sự 2015, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
•  Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
•  Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ;

     Khung 2: bị phạt tù từ 02-07 năm đối với các trường hợp sau:

•  Có tổ chức;
•  Có tính chất chuyên nghiệp;
•  Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50-200 triệu đồng;
•  Tái phạm nguy hiểm;
•  Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
•  Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

     Khung 3: bị phạt tù từ 07-15 năm đối với các trường hợp sau:

•  Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng;
•  Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.

     Khung 04: bị phạt tù từ 12-20 năm hoặc tù chung thân đối với các trường hợp sau:

•  Chiếm đoạt tài sản trị giá 500 triệu đồng trở lên;
•  Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

      Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01-05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

      Như vậy, hành vi gọi video call để lừa vay tiền là hành vi vi phạm pháp luật, tùy vào mức độ và tính chất sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

5. Câu hỏi thường gặp về Cảnh giác chiêu trò gọi video call để lừa vay tiền:  

   Căn cứ Điều 144 Bộ Luật Tố tụng hình sự 2015 và Điều 5 Thông tư liên tịch 01/2017/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC: Khi nhận thấy mình bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bạn có thể làm đơn tố giác đến các cơ quan điều tra nơi cư trú (thường trú hoặc tạm trú) cấp quận, huyện, thị xã, viện kiểm sát các cấp; Tòa án hoặc các cơ quan khác tại nơi phát hiện tội phạm, xảy ra tội phạm hoặc nơi cư trú của người có hành vi phạm tội. Như vậy khi bị gọi video call để lừa vay tiền bạn có thể đến một trong các cơ quan kể trên để tố cáo nhưng để thuận tiện nhất bạn nên đến cơ quan công an ở gần nhất để trình báo.

     Căn cứ Điều 174 bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 về mức phạt cho tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cụ thể:

• Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

     + Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

     + Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

     + Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

     + Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ;

•  Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

     + Có tổ chức;

     + Có tính chất chuyên nghiệp;

     + Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

     + Tái phạm nguy hiểm;

     + Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

     + Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

•  Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

     + Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

     + Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.

     + Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

     + Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

     + Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

     Như vậy, tùy vào mức độ nghiêm trong mà đối tượng gọi video call để lừa vay tiền có thể bị phạt tù với các khung hình phạt khác nhau

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

                                                                                                                   Chuyên viên: Thu Thủy