CÁCH GIẢI QUYẾT KHI BỊ LỪA TIỀN CHẠY VIỆC THEO QUY ĐỊNH HIỆN NAY

     Để có việc làm, nhiều người đã không tiếc bỏ ra một khoản tiền lớn để "chạy việc”. Tuy nhiên, có không ít trường hợp dù đã đưa đủ tiền theo hứa hẹn của bên môi giới nhưng người cần việc vẫn không có việc làm. Vậy cách giải quyết khi bị lừa tiền chạy việc được thực hiện như thế nào? Hãy tham khảo bài viết của Luật Toàn Quốc dưới đây.

1. Lừa tiền chạy việc phạm tội gì?

     Chạy việc là hành vi vi phạm pháp luật và nếu bị phát hiện, cả người có nhu cầu chạy việc và người làm trung gian đều bị xử lý.

     Đối với người làm trung gian liên hệ hoặc hứa hẹn cầm tiền của người khác để chạy việc, tùy từng trường hợp cụ thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội phạm khác nhau.

2. Bị lừa tiền "chạy việc", có đòi lại được không?

     Hành vi chạy việc không những làm mất cơ hội của những người đủ điều kiện được tuyển dụng mà nghiêm trọng hơn còn là vi phạm pháp luật. Nếu bị phát hiện thì dù động cơ, mục đích hay kết quả có như thế nào thì cả người đưa tiền lẫn người môi giới hay nhận tiền đều bị xử lý hình sự.

     Theo Điều 364 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bổ sung 2017, người nào trực tiếp hay qua trung gian đã đưa hoặc sẽ đưa cho người có chức vụ, quyền hạn hoặc người khác hoặc tổ chức khác tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá từ 02 triệu đồng trở lên hoặc lợi ích phi vật chất để người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì phạm tội đưa hối lộ.

     Mức phạt với Tội đưa hối lộ quy định tại Điều 364 Bộ luật hình sự 2015 được sửa đổi, bổ sung 2017 là phạt tiền đến 200 triệu đồng hoặc phạt tù đến 20 năm. Bên cạnh đó, người phạm tội này có thể đồng thời bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 10 - 50 triệu đồng.

     Người bị lừa tiền vẫn có thể tố giác với cơ quan công an về hành vi lừa tiền chạy việc để đòi lại tiền. Tuy nhiên, người bị lừa tiền chạy việc cũng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự liên về hành vi đưa hối lộ.

     Vì vậy, việc dùng tiền hối lộ hay thông qua môi giới để chạy việc là không nên thực hiện. Bởi đây là hành vi vi phạm pháp luật nên nếu có bị lừa tiền hay không xin được việc đi chăng nữa thì người mất tiền thông qua môi giới thường phải chịu rủi ro và khó đòi lại được tiền.

3. Cách giải quyết khi bị lừa tiền chạy việc

     Thứ nhất, bạn làm đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền để yêu cầu bên nhận tiền chạy việc trả lại tiền cho bạn.

     Theo đó, Điều 123 Bộ luật dân sự 2015 quy định việc bạn đưa tiền cho bên chạy việc là giao dịch dân sự có mục đích, nội dung vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội.  

     Hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu là các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Tức là, bên nhận tiền chạy việc phải hoàn trả đầy đủ số tiền đã nhận của bạn.

     Thứ hai, bạn làm đơn tố cáo tới cơ quan công an có thẩm quyền

    Hành vi nhận tiền chạy việc, không có ý định trả tiền và bỏ trốn, người này có thể phải chịu trách nhiệm hình sự một trong hai tội: Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản hoặc Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người khác (Điều 174, Điều 175 Bộ luật hình sự 2015).

• Trường hợp 1: Người chạy việc ngay từ đầu biết rằng mình có khả năng chạy việc và thực hiện hành vi để chạy việc như làm thủ tục, hồ sơ, lợi dụng các mối quan hệ, đưa tiền chạy việc và không xin được việc  nhưng không trả lại tiền cho gia đình bạn thì cấu thành tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
• Trường hợp 2: Người này biết rõ là mình không có khả năng chạy việc nhưng vẫn đề nghị gia đình bạn đưa tiền chạy việc thì đó là hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

      Tuy nhiên, bạn là người đưa tiền cho người có chức vụ quyền hạn để người này thực hiện hành vi chạy việc, bạn cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội đưa hối lộ theo quy định tại Điều 364 Bộ luật hình sự 2015, được sửa đổi bổ sung 2017.

4. Người nhận chạy việc không thực hiện theo hợp đồng chạy việc như đã cam kết thì có bị truy tố tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản hay không?

      Căn cứ Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bởi khoản 35 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) quy định về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản như sau: "Điều 175. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản 1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm: a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả; b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản. 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm: a) Có tổ chức; b) Có tính chất chuyên nghiệp; c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng; d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức; đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt; e) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội; g) Tái phạm nguy hiểm. ... 4. Phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm. 5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”

     Đối với người sử dụng chức vụ của mình để nhận tiền chạy việc nhưng không thực hiện theo hợp đồng chạy việc đã thỏa thuận có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

    Mức phạt cho tội chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên là bị phạt tù từ 12 đến 20 năm.

     Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

5. Hỏi đáp về cách giải quyết khi bị lừa tiền chạy việc:

Câu hỏi 1: Luật sư cho tôi hỏi: Nhận tiền hối lộ chạy xin việc sau đó trả lại có phải là phạm tội không? Tôi cảm ơn!

      Lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để thực hiện công việc và nhận lại 1 khoản tiền. Do đó, hành vi này có dấu hiệu của tội nhận hối lộ. Mặc dù đã trả lại tiền nhưng hành vi trên vẫn có thể bị xử lý hình sự. 

Câu hỏi 2: Luật sư cho tôi hỏi: Đơn tố cáo về hành vi lừa tiền chạy việc gồm những nội dung gì? Tôi cảm ơn!

      Đơn tố cáo bạn cần trình bày đầy đủ nội dung theo quy định tại Khoản 2 Điều 19 Luật tố cáo 2011 bao gồm:

•  Ngày, tháng, năm tố cáo;
•  Họ, tên, địa chỉ của người tố cáo;
•  Nội dung tố cáo

      Đơn tố cáo phải do người tố cáo ký tên hoặc điểm chỉ. Trường hợp nhiều người cùng tố cáo bằng đơn thì trong đơn phải ghi rõ họ, tên, địa chỉ của từng người tố cáo, có chữ ký hoặc điểm chỉ của những người tố cáo; họ, tên người đại diện cho những người tố cáo để phối hợp khi có yêu cầu của người giải quyết tố cáo.

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn!

Chuyên viên: Nguyễn Huệ