GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI LÀ DI SẢN THỪA KẾ

Câu hỏi của bạn:

     Thưa Luật sư, tôi có câu hỏi về tranh chấp đất đai là di sản thừa kế muốn nhờ Luật sư tư vấn giúp như sau: Năm 1992, khi mẹ tôi còn sống có làm giấy tờ phân chia tài sản cho chúng tôi và có ghi rõ là trên mảnh đất 263 m2 thì tôi được 72 m2. Giấy tờ có điểm chỉ của mẹ tôi, chữ ký của tất cả anh chị em tôi và những người làm chứng nhưng không có xác nhận của UBND xã. Nhưng đến năm 2016 anh trai tôi đã làm sổ đỏ tất cả 263 m2 đó mang tên anh trai tôi. Và  hiện nay anh trai tôi còn mang sổ đỏ ra tòa án kiện tôi để lấy lại 72 m2 đất mà tôi đang sử dụng. Vậy Luật sư cho tôi hỏi  tôi cần phải làm gì để bảo vệ được quyền lợi của mình?

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về tranh chấp đất đai là di sản thừa kế tới cho chúng tôi qua địa chỉ Email: [email protected]. Với câu hỏi về tranh chấp đất đai là di sản thừa kế của bạn chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau:

1. Cơ sở pháp lý

• Bộ luật dân sự 2005
• Luật đất đai 2013

2.Nội dung tư vấn

Khoản 24 Điều 3 Luật đất đai 2013 quy định khái niệm tranh chấp đất đai như sau:

     Trong trường hợp này của bạn, do thông tin bạn cung cấp còn chưa đầy đủ nên bài viết của chúng tôi về vấn đề tranh chấp đất đai là di sản thừa kế chỉ mang tính chất tham khảo như sau:

     Như bạn đã trình bày, mảnh đất trước kia mẹ bạn đang sử dụng có thể chưa có sổ đỏ, do đó cần xác định mẹ bạn có căn cứ gì để chứng minh mẹ bạn là người có quyền đối với mảnh đất đó hay không?

     Điều 168 Luật đất đai quy định về thời điểm thực hiện các quyền của người sử dụng đất, trong đó Khoản 1 có quy định như sau:

     "1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất khi có Giấy chứng nhận. Đối với trường hợp chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp thì người sử dụng đất được thực hiện quyền sau khi có quyết định giao đất, cho thuê đất; trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất được thực hiện quyền khi có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất."

     Như vậy, trong trường hợp của gia đình bạn, nếu mảnh đất mẹ bạn sử dụng trước đó chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì bạn và anh trai của bạn vẫn có thể được nhận thừa kế mảnh đất đó.

     Việc mẹ bạn có làm giấy tờ phân chia tài sản cho bạn và anh trai của bạn có thể được coi là lập di chúc định đoạt tài sản của mình sau khi mất nếu đáp ứng được các điều kiện có hiệu lực của di chúc được quy định tại Điều 652 BLDS 2005:

     "1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

     a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép;

     b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật."

     2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý.

     3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

     4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

     5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực"

     Như vậy, theo quy định tại Khoản 3 Điều 652, khi mẹ bạn lập văn bản phân chia tài sản của mình, nếu văn bản đó không được công chứng, chứng thực nhưng đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định tại Khoản 1 thì văn bản đó vẫn có giá trị pháp lý. Và khi mẹ bạn mất thì sẽ có hiệu lực và những người được hưởng thừa kế sẽ thực hiện theo sự định đoạt đó.

     Trong trường hợp xảy ra tranh chấp giữa bạn và anh trai thì bạn có thể làm đơn gửi lên Tòa án để yêu cầu giải quyết về việc phân chia di sản thừa kế mẹ bạn để lại, khi đó Tòa án sẽ ra quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đã cấp cho anh trai bạn và phân chia theo sự định đoạt của mẹ bạn.

     Trên đây là quan điểm tư vấn của chúng tôi về vấn đề tranh chấp đất đai là di sản thừa kế. Nếu còn bất cứ vướng mắc gì, bạn vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn Luật đất đai miễn phí 24/7: 1900.6178 để gặp Luật sư tư vấn trực tiếp và yêu cầu cung cấp dịch vụ. Chúng tôi mong rằng sẽ nhận được nhiều ý kiến đóng góp hơn nữa để chúng tôi được ngày càng hoàn thiện hơn.

     Xin chân thành cảm ơn sự đồng hành của quý khách hàng!

     Trân trọng./.

 Liên kết tham khảo:

• Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
• Tư vấn pháp luật đất đai
• Tư vấn giải quyết tranh chấp đất đai
• Thủ tục cấp sổ đỏ
• Hòa giải tranh chấp đất đai
• Thu hồi đất đai theo quy định của pháp luật mới nhất