TUỔI NGHỈ HƯU CỦA LAO ĐỘNG NỮ

Câu trả lời của Luật sư      Chào bạn, Luật Toàn Quốc xin cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về tuổi nghỉ hưu của lao động nữ, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về tuổi nghỉ hưu của lao động nữ như sau:

Căn cứ pháp lý

• Bộ luật lao động 2019
• NGHỊ ĐỊNH 135/2020/NĐ-CP QUY ĐỊNH VỀ TUỔI NGHỈ HƯU TỪ 2021
• Tải luật bảo hiểm xã hội 2020

1. Tuổi nghỉ hưu của lao động nữ được hiểu là gì

      Lương hưu, hay còn gọi là chế độ hưu trí là một trong những chế độ quan trọng của bảo hiểm xã hội. Chế độ này được hiểu là sự bảo đảm thay thế một phần thu nhập của người lao động khi họ bị mất thu nhập do hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.

     Người lao động khi đáp ứng các điều kiện của pháp luật về độ tuổi và số năm đóng bảo hiểm xã thì mới được giải quyết quyền lợi và hưởng chế độ này. 

     Tùy vào từng đối tượng mà điều kiện để hưởng chế độ hưu trí cũng sẽ khác nhau, nhất là khi mới đây, Bộ luật Lao động 2019 đã có quy định mới về lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu đối với lao động nam và lao động nữ. 

     Như vậy, điều kiện hưởng lương hưu của lao động nữ sẽ phụ thuộc vào số năm đóng bảo hiểm xã hội và điều kiện về tuổi theo quy định mới về lộ trình tuổi nghỉ hưu mới theo Bộ luật Lao động. 

2. Tuổi nghỉ hưu của lao động nữ từ năm 2021

     Kể từ thời điểm ngày 01 tháng 01 năm 2021, Bộ luật Lao động 2019 sẽ chính thức có hiệu lực. Điều này không chỉ làm thay đổi những chính sách về lao động mà còn ảnh hưởng đến nhiều chính sách liên quan đến bảo hiểm, trong đó có chính sách về hưởng lương hưu. 

2.1. Điều kiện về tuổi nghỉ hưu đối với lao động nữ

     Theo quy định của Bộ luật Lao động 2019 thì kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.

     Vấn đề này tiếp tục được hướng dẫn cụ thể ở Nghị định 135/2020/NĐ-CP, trong đó quy định từng trường hợp cụ thể. 

     Theo thông tin mà chúng tôi nhận được thì bạn đang muốn nghỉ việc vào tháng 2 năm 2020 và muốn hưởng lương hưu. Tại thời điểm đó thì Bộ luật Lao động 2019 đã có hiệu lực nên điều kiện về tuổi nghỉ hưu cũng sẽ được cập nhật theo quy định mới nhất. 

     Bạn sinh ngày 07 tháng 9 năm 1966 nên tính đến thời điểm ngày 01 tháng 02 năm 2012 bạn đã 55 tuổi 04 tháng. Như vậy, bạn chưa đáp ứng điều kiện về tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường, tuy nhiên bạn bị suy giảm 62% khả năng lao động, đây có thể là căn cứ để nghỉ hưu sớm. 

     Về vấn đề này, Điều 5 Nghị định 135/2020/NĐ-CP có quy định như sau:

     Như vậy, tính đến thời điểm ngày 01 tháng 02 năm 2021, bạn đã đủ 54 tuổi 04 tháng và bị suy giảm 62% khả năng lao động. Do đó, chúng tôi xác định bạn thuộc trường hợp được nghỉ hưu sớm hơn so với điều kiện lao động bình thường. 

2.2. Những điểm mới về tuổi nghỉ hưu so với Bộ luật Lao động 2012

     So với Bộ luật Lao động 2012, tuổi nghỉ hưu của lao động nữ trong Bộ luật 2019 có một số điểm mới như sau:

     Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.

     Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam và 04 tháng đối với lao động nữ.

      Việc tăng tuổi nghỉ hưu được lí giải dưới một vài góc độ như sau: 

• Thứ nhất, bảo đảm sự phù hợp với quy mô, cơ cấu, chất lượng, thể trạng sức khỏe và tuổi thọ của người lao động Việt Nam.

     Những năm gần đây, Việt Nam đang bước vào thời kỳ già hóa dân số, điều này đồng nghĩa với việc có rất nhiều người lao động đến tuổi nghỉ hưu sẽ trở thành người phụ thuộc. Tuy nhiên trên thực tế, chất lượng, thể trạng và tuổi thọ của người lao động ngày càng tăng do chất lượng cuộc sống ngày càng được cải thiện và nâng cao bởi các tiến bộ khoa học. 

     Điều này dẫn đến tình trạng có rất nhiều người lao động vẫn muốn tham gia vào thị trường lao động, tránh việc trở thành gánh nặng cho người khác, giảm tình trạng thiếu hụt lao động, để ứng phó với tình trạng già hóa dân số. 

• Thứ hai, tham khảo kinh nghiệm, thông lệ của các quốc gia trên thế giới quy định về xác định tuổi nghỉ hưu. Tuổi nghỉ hưu của các nước trên thế giới phổ biến là trên 60 đối với nữ, trên 62 đối với nam.

     Số liệu thống kê của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) về quy định tuổi nghỉ hưu của 176 quốc gia cho thấy, tuổi nghỉ hưu của nữ, phổ biến từ 60 - 62 tuổi.

• Thứ ba, thể hiện tinh thần bình đẳng giới. 

     Trong Bộ luật Lao động 2012 thì khoảng cách chênh lệch giữa tuổi nghỉ hưu của lao động nam và lao động nữ là 5 tuổi. Tuy nhiên, theo lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu như hiện nay thì đến năm 2035, khoảnh cách chênh lệch giữa tuổi nghỉ hưu của lao động nam và lao động nữ được giảm xuống, chỉ còn 2 tuổi. 

     Việt Nam đang ngày một nỗ lực thu hẹp khoảng cách về tuổi nghỉ hưu giữa các giới, tiến tới một xã hội công bằng, bình đẳng và không còn sự phân biệt giới tính. 

3. Mức hưởng lương hưu của lao động nữ khi suy giảm khả năng lao động 

     Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội có quy định như sau về mức hưởng lương hưu của người lao động:

     Như vậy, bạn bị suy giảm 62% khả năng lao động, nghỉ việc hưởng lương hưu vào tháng 2 năm 2021, tại thời điểm đó bạn đã đủ 54 tuổi 4 tháng, có 35 năm đóng quỹ Bảo hiểm xã hội. 

      Tỷ lệ hưởng lương hưu của bạn được xác định thuộc trường hợp suy giảm khả năng lao động:

          15 năm đóng BHXH = 45%

           19 năm đóng BHXH còn lại = 19 x 2% = 38%

                => Nếu nghỉ đúng tuổi thì bạn sẽ được hưởng: 45% + 38% = 83%. Tuy nhiên hiện nay theo quy định người lao động chỉ được hưởng mức bình quân tiền lương tháng tối đa là 75%. Vì vậy, bạn tổng tỷ lệ hưởng lương hưu trong điều kiện bình thường của bạn tương ứng là 75%

     Bạn nghỉ hưu khi 54 tuổi 4 tháng (nghỉ trước tuổi thông thường 55 tuổi 4 tháng) là 1 năm và bị suy giảm khả năng lao động nên tỷ lệ bị trừ là: 1x2% = 2%

           => Tổng tỷ lệ hưởng lương hưu của bạn khi nghỉ trước tuổi là 75% - 2% = 73%. 

Ngoài ra, tỷ lệ phần trăm vượt quá sẽ được nhận trợ cấp một lần theo quy định của pháp luật.

     KẾT LUẬN: Như vậy, trong thời gian tới tuổi nghỉ hưu của lao động nữ sẽ tăng theo lộ trình và đến năm 2035 sẽ là 60 tuổi, điều này là hoàn toàn phù hợp với điều kiện và tình hình phát triển của xã hội. Tuy lộ trình tăng tuổi tương đối chậm nhưng trong nhiều trường hợp, người lao động sẽ không tránh khỏi lúng túng và bỡ ngỡ trước các quy định của pháp luật, bạn có thể liên hệ tới Tổng đài tư vấn của Luật Toàn Quốc, chúng tôi sẽ giải đáp những thắc mắc cho bạn. 

Căn cứ pháp lý:

• Nghị định 135/2020/NĐ-CP 

     Theo thông tin mà chúng tôi nhận được thì hiện nay bạn đang muốn tìm hiểu về tuổi nghỉ hưu, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về tuổi nghỉ hưu như sau:

     Theo quy định tại Điều 4 Nghị định 135/2020/NĐ-CP thì tuổi nghỉ hưu của lao động nữ năm 2021 là đủ 55 tuổi 04 tháng. 

      Tuy nhiên, Điều 6 Nghị định này có quy định như sau:

     Như vậy, nếu bạn và công ty đều có mong muốn tiếp tục ký tiếp hợp đồng lao động thì bạn hoàn toàn có thể tiếp tục làm việc sau tuổi nghỉ hưu mà không phải lo lắng điều gì. 

  Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Hải Quỳnh