Hướng dẫn tra cứu bảo hiểm xã hội

Câu trả lời của luật sư:

     Chào bạn, Luật Toàn Quốc xin cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về hướng dẫn tra cứu bảo hiểm xã hội, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề này như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Tải luật bảo hiểm xã hội 2014- Luật Toàn Quốc
• Bộ luật lao động 2019

1. Hướng dẫn tra cứu mã số BHXH

     Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.     Việc tra cứu các thông tin về bảo hiểm xã hội trong quá trình tham gia nhằm xác định được các quyền lợi của mình là nhu cầu tất yếu của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội. Để thuận tiện cho việc tra cứu các thông tin, hiện nay, người lao động có thể tiến hành tra cứu thông tin về quá trình tham gia bảo hiểm xã hội trực tuyến, qua nhắn tin bằng điện thoại hoặc qua ứng dụng của Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

    Để tra cứu bảo hiểm xã hội gồm các thông tin về thời gian đóng, mức đóng, quyền lợi đối với các chế độ trong bảo hiểm xã hội,… trước hết người lao động cần biết được mã số bảo hiểm xã hội của mình.

    Vậy làm thế nào để tra cứu và biết được mã số bảo hiểm xã hội?

     Khoản 2.13  Điều 2 Quyết định 595/QĐ-BHXH ngày 14/4/2020 quy định mã số bảo hiểm xã hội là số định danh cá nhân duy nhất của người tham gia do cơ quan bảo hiểm xã hội cấp để ghi trên sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế. Người tham gia bảo hiểm xã hội có thể tra cứu mã số bảo hiểm theo một trong ba cách dưới đây

Cách 1: Xem trên bìa sổ bảo hiểm xã hội

     Theo quy định hiện nay, sổ bảo hiểm xã hội do người lao động tự giữ và bảo quản. Do đó, người lao động có thể tự tra cứu mã số bảo hiểm xã hội bằng cách xem mã số đó trên bìa sổ bảo hiểm xã hội. Trong trường hợp người sử dụng lao động chưa giao sổ cho người lao động, người lao động có thể tra cứu mã số bảo hiểm bằng hai cách còn lại, cụ thể:

Cách 2: Xem trên thẻ bảo hiểm y tế

     Theo quy định tại khoản 4 Điều 2 Quyết định 1351/QĐ-BHXH, 10 ký tự cuối của mã thẻ bảo hiểm y tế chính là số định danh cá nhân của người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế hay chính là mã số bảo hiểm xã hội.

     Như vậy, người lao động có thể biết được mã số bảo hiểm xã hội bằng cách xem 10 ký tự cuối của mã thẻ bảo hiểm y tế của mình.

Cách 3: Tra cứu mã số bảo hiểm xã hội trực tuyến

    Bên cạnh việc tra cứu mã số bảo hiểm theo hai cách truyền thống như trên, hiện nay, người lao động còn có thể tra cứu mã số bảo hiểm xã hội thông qua hình thức trực tuyến, để tra cứu được theo cách này, người lao động thực hiện theo các bước gồm:

Bước 1: Truy cập vào trang web https://baohiemxahoi.gov.vn

Bước 2: Khi giao diện của trang hiện ra, nhập thông tin của người muốn tìm mã số đóng bảo hiểm xã hội.

    Người lao động nhập đầy đủ các thông tin trên trang giao diện, trong đó những thông tin được đánh dấu sao là thông tin bắt buộc nhập gồm thông tin về Tỉnh/TP, Họ và tên, trong đó:

- Tỉnh/TP: Theo nơi đăng ký thường trú.

- Họ tên: Có thể lựa chọn gõ tên không dấu hoặc có dấu tùy theo người tra cứu.

Bước 3: Xác nhận capcha và kích vào Tra cứu để tra cứu thông tin.

     Sau khi đã thực hiện hết các thao tác trên, hệ thống sẽ trả về các thông tin sau liên quan đến bảo hiểm xã hội cho người lao động: Mã số bảo hiểm xã hội, họ tên, giới tính, ngày sinh, mã hộ, địa chỉ. 

2. Hướng dẫn tra cứu bảo hiểm xã hội

    Sau khi tra cứu được thông tin mã số bảo hiểm xã hội, người lao động tiến hành tra cứu thông tin về quá trình tham gia bảo hiểm xã hội bằng ba cách dưới đây.

    Cách tra cứu quá trình tham gia bao hiểm xã hội trực tuyến

      Khi tra cứu bằng cách này, hệ thống bảo hiểm xã hội sẽ yêu cầu người tra cứu nhập số điện thoại nhận mã OTP và gửi mã OTP về điện thoại để xác thực người dùng. Do đó, cách tra cứu này chỉ áp dụng được đối với người lao động đăng ký đúng số điện thoại đang sử dụng với cơ quan bảo hiểm xã hội.

Bước 1: Truy cập https://baohiemxahoi.gov.vn/Pages/default.aspx, chọn “Tra cứu trực tuyến”

Bước 2: Chọn “Quá trình tham gia BHXH”. Điền đầy đủ các thông tin theo yêu cầu. Khi điền thông tin, người tra cứu cần chú ý đến một số mục sau:

• Tỉnh/TP: Theo nơi đăng ký thường trú.
• Cơ quan BHXH: Chọn cơ quan BHXH quản lý.
• Từ tháng-đến tháng: Thời gian muốn tra cứu quá trình đóng BHXH.
• Mã số BHXH (có thể tra cứu lại theo cách trên).
• Nhập “số điện thoại nhận OTP” bằng số điện thoại đã đăng ký thông tin cá nhân với cơ quan bảo hiểm xã hội, xác nhận capcha và “Bấm chọn lấy mã OTP” (Mã OTP chỉ có hiệu lực trong 04 phút kể từ lúc nhận được tin nhắn, do đó người tra cứu cần lưu ý để nhập mã này trong khoảng thời gian trên).

Bước 3: Khi có mã, nhập vào mã OTP và bấm “Tra cứu”.

    Nếu dữ liệu đang được cơ quan bảo hiểm xã hội hoàn thiện hoặc dữ liệu về thông tin cá nhân của người lao động (số CMTND/CCCD, ngày tháng năm sinh, số sổ, họ tên) chưa đầy đủ, chính xác thì có thể hệ thống sẽ không tìm thấy dữ liệu.

    Nếu tra cứu thành công, hệ thống sẽ trả về thông tin Chức vụ, Đơn vị công tác, Mức đóng… để người lao động nắm được thông tin tham gia bảo hiểm xã hội của mình. Bạn đọc có thể xem kết quả tra cứu minh họa dưới đây.

    Cách tra cứu quá trình tham gia BHXH không cần mã OTP

     Trường hợp người lao động không còn sử dụng số điện thoại đã đăng ký với cơ quan bảo hiểm xã hội thì sẽ không thực hiện được tra cứu thông tin về quá trình tham gia bảo hiểm xã hội bằng cách trên, thay vào đó, người lao động có thể sử dụng số điện khác để nhắn tin tra cứu. Các thông tin người lao động có thể tra cứu bằng cách này bao gồm:

• Tra cứu tổng thời gian đã tham gia bảo hiểm xã hội: Người lao động soạn tin nhắn theo cú pháp: BH QT {mã số bảo BHXH}  gửi đến 8079.
• Tra cứu thời gian tham gia bảo hiểm xã hội theo khoảng thời gian: Người lao động soạn tin nhắn theo cú pháp: BH QT {mã số bảo hiểm xã hội} {từ tháng-năm} {đến tháng-năm} gửi đến 8079.
• Tra cứu thời gian tham gia bảo hiểm xã hội theo khoảng thời gian theo năm: Người lao động soạn tin nhắn theo cú pháp: BH QT {mã số bảo hiểm xã hội} {từ năm} {đến năm} gửi đến 8079.

    Cách tra cứu không sử dụng mã OTP bằng điện thoại di động, thông tin trả về sẽ không đầy đủ như tra cứu trực tuyến. Người lao động sẽ chỉ nhận được kết quả về tổng thời gian tham gia bảo hiểm xã hội hoặc trong khoảng thời gian chứ không biết chi tiết thông tin bảo hiểm xã hội của mình như Mức đóng, Chức vụ... 

Cách tra cứu quá trình tham gia bảo hiểm xã hội qua ứng dụng VssID

      VssID là ứng dụng của Bảo hiểm xã hội Việt Nam. Người lao động có thể tải ứng dụng để tra cứu các thông tin liên quan đến quá trình đóng bảo hiểm xã hội của mình.

     Người lao động sử dụng điện thoại thông minh, máy tính bảng ở cả hệ điều hành iOS và Android để cài đặt ứng dụng. Sau đó thực hiện theo các bước sau.

Bước 1: Vào ứng dụng và tìm kiếm VssID

Bước 2: Tải và cài đặt tương tự các ứng dụng khác.

Bước 3: Nhập mã số bảo hiểm xã hội và mật khẩu để đăng nhập ứng dụng. Sau đó xem quá trình đóng bảo hiểm xã hội như hướng dẫn.

    Căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người sử dụng lao động có trách nhiệm phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội trả sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động, xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động hoặc thôi việc theo quy định của pháp luật.

    Bên cạnh đó, điểm a khoản 3 Điều 48 Bộ luật lao động 2019 quy định rằng khi chấm dứt hợp đồng lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội cùng những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ của người lao động.

    Như vậy, việc chốt sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động là trách nhiệm bắt buộc của người sử dụng lao động.

     Mã số bảo hiểm xã hội là số định danh cá nhân duy nhất của người tham gia do cơ quan bảo hiểm xã hội cấp để ghi trên sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế 

    Như vậy, mỗi người tham gia bảo hiểm xã hội sẽ được cấp một mã số riêng biệt, mã số này gồm 10 chữ số, được ghi trên sổ bảo hiểm xã hội và thẻ bảo hiểm y tế.     Mã số này dùng để tra cứu quá trình tham gia bảo hiểm xã hội , bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các chế độ, chính sách khác của người lao động.     Với trẻ em, mã số này được cấp cho trẻ em ngay từ khi sinh ra khi làm thẻ bảo hiểm y tế, cho đến khi hưởng chế độ hưu trí, tử tuất. Với hầu hết người lao động, mã số này được cấp khi bắt đầu ký hợp đồng lao động và tham gia bảo hiểm xã hội.

Câu hỏi 3: Không nhớ số sổ bảo hiểm xã hội có thể tra cứu được quá trình tham gia bảo hiểm xã hội không?

    Trong một số trường hợp, người lao động vì lý do nào đó mà có thể làm mất, làm hỏng, rách sổ bảo hiểm xã hội và không nhớ được mã số sổ của mình. Khi đó, sẽ có nhiều người băn khoăn là không nhớ được mã số bảo hiểm thì làm thế nào để có thể làm thủ tục hưởng các chế độ về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp. 

    Như chúng tôi đã phân tích ở phần trên, trong trường hợp người lao động không tra được mã số bảo hiểm xã hội bằng cách xem trên bìa sổ thì người lao động có thể tiến hành tra cứu bằng cách xem 10 số cuối tại thẻ bảo hiểm y

hoặc tra cứu trực tuyến tại trang https://baohiemxahoi.gov.vn

     Sau khi đã tra cứu được mã số sổ bảo hiểm, người lao động tiến hành các thủ tục theo quy định của pháp luật để hưởng quyền lợi đối với các chế độ trong bảo hiểm xã hội của mình.

Chuyên viên: Nguyễn Kiều