Câu trả lời của Luật sư:

   Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về vấn đề đóng bảo hiểm xã hội không đủ 6 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh được hưởng thai sản không, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về vấn đề này như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 - số: 58/2014/QH13;
• Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc;
• Quyết định 222/QĐ-BHXH về việc công bố thủ tục hành chính được thay thế, bãi bỏ thuộc thẩm quyền giải quyết của bảo hiểm xã hội việt nam;

1. Không đóng BHXH dưới 6 tháng được hiểu như thế nào?

   Căn cứ theo quy định tại Điều 31, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 ghi nhận về điều kiện hưởng chế độ thai sản:

   Như vậy, để được hưởng chế độ thai sản khi sinh con thì lao động nữ phải đóng đủ 6 tháng BHXH ( có thể không liên tục) trở lên. Tuy nhiên, lưu ý 6 tháng này phải nằm trong phạm vi 12 tháng trước khi sinh con.

   Nếu lao động nữ đóng BHXH đủ 6 tháng nhưng nằm ngoài phạm vi 12 tháng trước khi sinh con hoặc trong phạm vi 12 tháng này nhưng không đủ 6 tháng (trừ trường hợp tại khoản 3 Điều 31) thì cũng không đáp ứng điều kiện hưởng chế độ thai sản.

   Ngoài ra, cần lưu ý: Khoản 2, Điều 39, Luật bảo hiểm xã hội 2014 quy định về mức hưởng chế độ thai sản:

2. Điều kiện để hưởng chế độ chế độ thai sản

• Xét về điều kiện đóng BHXH hàng tháng được quy định như sau:

   Căn cứ Theo khoản 3, điều 85 Luật BHXH 2014 quy định:

   Như vậy trường hợp của bạn nghỉ 11 ngày trong tháng thì vẫn phải đóng BHXH theo quy định.

• Xét điều kiện hưởng chế độ thai sản được quy định như sau:

   Căn cứ theo  khoản 2, Điều 31 Luật BHXH 2014 quy định: Lao động nữ phải đóng đủ từ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi thì được hưởng chế độ thai sản.

   Bên cạnh đó, theo khoản 3, Điều 31 Luật BHXH quy định: Lao động nữ đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở KCB có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con thì được hưởng chế độ thai sản.

   Cũng tại Khoản 1, Điều 9, Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH ngày 29/12/2015 của Bộ Lao đông Thương binh và Xã hội quy định về thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi được xác định như sau:

3. Đóng bảo hiểm xã hội không đủ 6 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh được hưởng thai sản không?

   Căn cứ Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, người lao động tham gia BHXH bắt buộc được hưởng chế độ thai sản khi:

   Thuộc một trong các trường hợp:

• Lao động nữ mang thai;
• Lao động nữ sinh con;
• Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;
• Người lao động nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi;
• Lao động nữ đặt vòng tránh thai, triệt sản;
• Lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con;

   Có thời gian tham gia BHXH bắt buộc:

• Từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh hoặc nhận nuôi con nuôi: Trường hợp (1), (2), (3);
• Từ đủ 03 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh: Trường hợp (2) đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của bác sĩ;

   Như vậy, có thể thấy, vẫn có trường hợp đóng BHXH không đủ 06 tháng trong vòng 12 tháng trước sinh mà vẫn được hưởng chế độ thai sản. Tuy nhiên, để được giải quyết chế độ, lao động nữ cần thỏa mãn đồng thời các điều kiện sau:

• Đã tham gia BHXH từ đủ 12 tháng trở lên;
• Đóng BHXH từ đủ đủ 03 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh;
• Khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của bác sĩ;

4. Đóng BHXH dưới 06 tháng trước sinh, hưởng chế độ thai sản thế nào?

   Tóm lại, lao động nữ đóng BHXH dưới 06 tháng trước sinh vẫn có thể hưởng chế độ thai sản nếu đủ điều kiện. Theo đó, lao động nữ trong trường hợp này cũng được hưởng như trường hợp đóng từ đủ 06 tháng trước khi sinh con, bao gồm:

• Trợ cấp một lần khi sinh con

   Theo Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, lao động nữ sinh con sẽ được hưởng:

Trợ cấp một lần/con = Mức lương cơ sở x 2

   HIện nay, theo quy định mới nhất năm 2021: Mức lương cơ sở là 1,49 triệu đồng/tháng. Từ đó, mức trợ cấp một lần khi sinh con là: 1,49 triệu đồng x 2 = 2,96 triệu đồng/con.

• Tiền chế độ thai sản

   Căn cứ tại Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, lao động nữ đóng BHXH được hưởng:

Mức hưởng hàng tháng = 100% x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH 06 tháng trước khi nghỉ việc

   Lưu ý:

• Thời gian hưởng: 06 tháng;
• Trường hợp chưa đóng đủ 06 tháng thì mức hưởng được tính theo mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng;

5. Trình tự, thủ tục hưởng chế độ thai sản khi đóng BHXH dưới 06 tháng trước khi sinh

5.1. Chuẩn bị hồ sơ

   Căn cứ Quyết định 222/QĐ-BHXH năm 2021, để được giải quyết chế độ thai sản, lao động nữ trong trường hợp này cần chuẩn bị hồ sơ như sau:

   Trường hợp đang đóng BHXH:

   Bản sao Giấy khai sinh hoặc Trích lục khai sinh hoặc bản sao Giấy chứng sinh của con.    Trường hợp khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai, có thêm một trong các giấy tờ sau:

• Trường hợp điều trị nội trú: Bản sao Giấy ra viện hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện việc nghỉ dưỡng thai;
• Trường hợp điều trị ngoại trú: Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH thể hiện việc nghỉ dưỡng thai;
• Trường hợp phải giám định y khoa: Biên bản giám định y khoa;

   Đối với đơn vị sử dụng: Bản chính Danh sách đề nghị giải quyết hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe (01B-HSB).

   Trường hợp người lao động sinh con trong thời gian bảo lưu thời gian đóng BHXH do đã thôi việc trước thời điểm sinh con:

   Bản sao Giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh hoặc Bản sao Giấy chứng sinh của con.

   Trường hợp khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai thì có thêm một trong các giấy tờ sau:

• Trường hợp điều trị nội trú: Bản sao Giấy ra viện hoặc tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện việc nghỉ dưỡng thai;
• Trường hợp điều trị ngoại trú: Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH thể hiện việc nghỉ dưỡng thai;
• Trường hợp phải giám định y khoa: Biên bản giám định y khoa;
• Trường hợp hồ sơ nêu trên không thể hiện việc nghỉ dưỡng thai thì có Giấy chứng nhận nghỉ dưỡng thai;

5.2. Chi tiết các bước thực hiện

• Bước 1:Chuẩn bị hồ sơ: Lưu ý chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ liên quan như phần đã phân tích về hồ sơ chuẩn bị nêu trên.
• Bước 2:Nộp hồ sơ: 
  Người lao động đang đóng BHXH bắt buộc: Nộp hồ sơ trực tiếp cho đơn vị sử dụng lao động. Thời hạn nộp là nội trong không quá 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc. Còn đơn vị sử dụng lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH. Trong trường hợp người lao động đã nghỉ việc thì sẽ nộp cho cơ quan BHXH.
• Bước 3:Nhận kết quả.

• Lao động nữ mang thai;
• Lao động nữ sinh con;
• Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;
• Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi;
• Lao động nữ đặt vòng tránh thai, người lao động thực hiện biện pháp triệt sản;
• Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con;

   Đối với trường hợp lao động nữ mang thai, Luật này cũng chỉ ghi nhận 02 trường hợp được hưởng thai sản như sau:

• Chế độ khi đi khám thai: Trong thời gian mang thai, lao động nữ được nghỉ việc để đi khám thai 05 lần, mỗi lần 01 ngày; trường hợp ở xa cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc người mang thai có bệnh lý hoặc thai không bình thường thì được nghỉ 02 ngày cho mỗi lần khám thai;
• Chế độ khi sảy thai, nạo, hút thao, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý;

   Sau khi bạn đã tiến hành đầy đủ các bước trình tự thủ tục để hưởng chế độ thai sản khi đóng BHXH dưới 06 tháng trước khi sinh như chuẩn bị và nộp hồ sơ thì khi thành công sẽ đến bước cuối cùng là nhận kết quả. Ở bước này:

• Về thời gian giải quyết:
  Tối đa 06 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ từ đơn vị sử dụng lao động; Tối đa 03 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ từ người lao động;
• Về các hình thức mà người lao động nhận tiền trợ cấp thai sản:
  Thông qua tài khoản cá nhân; Trực tiếp nhận tại cơ quan BHXH trong trường hợp chưa nhận tại đơn vị mà đơn vị đã chuyển lại kinh phí cho cơ quan BHXH và đã thôi việc trước khi sinh con mà không có tài khoản cá nhân; Thông qua doanh nghiệp đối với trường hợp người lao động đang đóng BHXH;

   Các điểu kiện để người lao động được hưởng thai sản mặc dù đã thôi việc trước khi sinh:

   Căn cứ tại Khoản 2 Điều 31 Luật BHXH năm 2014 có ghi nhận rõ các điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với lao động khi sinh con:

   Phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.

   Bên cạnh đó, khoản 4 Điều này cũng quy định:

   Người lao động đủ điều kiện quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định tại các điều 34, 36, 38 và khoản 1 Điều 39 của Luật này.

   Tóm lại, lao động nữ nghỉ việc trước thời điểm sinh con vẫn được hưởng chế độ thai sản nếu đã đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh.

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.

Chuyên viên: Trà My