THỦ TỤC ĐĂNG KÝ HỘ KINH DOANH

Câu trả lời của Luật sư:

       Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi yêu cầu tư vấn về thủ tục đăng kí hộ kinh doanh, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về thủ tục thông báo tạm ngừng kinh doanh như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Luật Doanh nghiệp năm 2014;
• Nghị định 78/2015/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp;
• Thông tư 02/2019/TT-BKHĐT hướng dẫn về đăng ký doanh nghiệp;

1. Định nghĩa Hộ kinh doanh

       Hộ kinh doanh không phải là một loại hình doanh nghiệp. Luật Doanh nghiệp năm 2015 cũng không có định nghĩa cụ thể về hộ kinh doanh. Mà định nghĩa hộ kinh doanh được quy định tại Điều 66 nghị định 78/2015/NĐ-CP về đăng kí doanh nghiệp. Theo đó Hộ kinh doanh là một loại hình kinh doanh do một cá nhân hoặc một nhóm người gồm cá cá nhân là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, hoặc một hộ gia đình làm chủ, chỉ được đăng kí kinh doanh tại một địa điểm, sử dụng dưới mười lao động và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh. Hộ kinh doanh có thể do một cá nhân làm chủ hoặc do một nhóm người, do một hộ gia đình làm chủ. 

2. Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh  

2.1 Các trường hợp phải đăng ký hộ kinh doanh

       Theo quy định tại Điều 66 Nghị định 78/2015/NĐ-CP quy định về hộ kinh doanh thì trường hợp những cá nhân là công dân Việt Nam, nhóm người là công dân Việt Nam kinh doanh mặt hàng pháp luật không cấm tại một địa điểm, sử dụng dưới mười lao động thì phải thực hiện việc đăng ký kinh doanh.

       Tuy nhiên, ta cần lưu ý phân biệt những trường hợp cá nhân, hộ gia đình đáp ứng điều kiện trên cần phải đăng ký hộ kinh doanh và những cá nhân, hộ gia đình mặc dù đáp ứng điều kiện trên nhưng không cần. Bởi lẽ pháp luật cho phép những hộ gia đình sản xuất nông lâm ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký, trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề có điều kiện Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quy định  mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương. Các trường hợp như trên không phải đăng ký vì vốn dĩ thu nhập của họ qua công việc này đã rất thấp nên việc thu thêm thuế kinh doanh sẽ trở thành gánh nặng lớn cho họ, hơn nữa có những việc kinh doanh có tính chất không ổn định về địa điểm nên rất khó khăn cho nhà nước trong việc quản lý, kiểm soát.

      Và vấn đề hộ kinh doanh chỉ đặt ra khi hộ kinh doanh sử dụng số lượng lao động là mười người trở xuống. Nếu hộ kinh doanh sử dụng trên mười lao động thì phải đăng kí thành lập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.

2.2 Ưu điểm, nhược điểm của hộ kinh doanh cá thể

Ưu điểm:

       Hộ kinh doanh là một loại hình kinh doanh phổ biến trong điều kiện kinh tế của Việt Nam hiện nay. Bởi hiện tại trên đất nước ta có rất nhiều hộ kinh doanh buôn bán, sản xuất nhỏ lẻ, quy mô bé phù hợp với cấu trúc về vốn, người chịu trách nhiệm, quy mô của hộ kinh doanh. Hơn nữa thủ tục thành lập hộ kinh doanh không mấy phức tạp, tránh được các thủ tục rườm rà so với các loại hình doanh nghiệp khác như công ty trách nhiệm hữu  hạn một thành viêm, doanh nghiệp tư nhân.... Hộ kinh doanh không phải kê khai thuế hằng tháng đồng thời được áp dụng chế độ thuế khoán. Mặt khác chế độ chứng từ sổ sách kế toán cũng đơn giản hơn so với các loại hình doanh nghiệp. Đối với cơ cấu lao động đơn giản, chủ yếu là thợ nghề như kinh doanh hộ gia đình thì đây là môt quy định có lợi lớn. 

Nhược điểm:

       Tuy nhiên, các chủ thể cũng cần cân nhắc khi quyết định đăng kí hộ kinh doanh bởi một số hạn chế đặc trưng cửa loại kình kinh doanh này. 

       Thứ nhất, Hộ kinh doanh chỉ được sử dụng tối đa mười lao động. Nên nếu hộ kinh doanh thường xuyên sử dụng mười lao động trở lên mà không thành lập doanh nghiệp, vẫn giữ mô hình hộ kinh doanh thì sẽ bị phạt tiền đến 5 triệu đồng và hình phạt bổ sung là buộc phải thành lập doanh nghiệp - theo quy định tại điểm c Khoản 1 và điểm b khoản 3 Điều 41 Nghị định 50/2016/NĐ-CP.

       Thứ hai, hộ kinh doanh chỉ được đăng kí tại một địa điểm mà không được mở thêm chi nhánh hay địa điểm kinh doanh tại địa chỉ nào khác. Vì vậy đây sẽ là rào cản, ràng buộc cho các hộ kinh doanh khi muốn mở rộng sản xuất, kinh doanh. Họ bắt buộc phải chuyển sang các loại hình doanh nghiệp khi muốn thay đổi địa điểm kinh doanh nếu không hành động đó sẽ được xem là trái pháp luật và bị xử phạt.

       Thứ ba, hộ kinh doanh không phải là doanh nghiệp nên không có tư cách pháp nhân, không có con dấu pháp nhân khiến hộ gia đình gặp khó khăn trong việc giao kết các hợp đồng mua bán 

       Thứ tư, hộ gia đình phải chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh.

       Từ những ưu và nhược điểm trên đây, quý khách hàng cân nhắc, chọn lựa xem với quy mô, định hướng phát triển của công việc thì có phù hợp để đăng kí hộ kinh doanh không hay đăng kí thành lập các loại hình doanh nghiệp khác. Bởi lẽ một khi chọn lựa sai lầm thì sẽ khiến cho việc hoạt động sau này của hộ cá nhân, nhóm người gặp khó khăn hơn trong việc thực hiện các thủ tục kí kết hợp đồng, mở rộng làm ăn, mở các chi nhánh, văn phòng đại diện...

2.3 Thủ tục đăng kí hộ kinh doanh 

Bước 1: Lập hồ sơ đăng kí kinh doanh hộ gia đình

Hồ sơ thành lập hộ kinh doanh thường bao gồm các giấy tờ sau:

       Một là, Giấy đề nghị đăng kí hộ kinh doanh. Nội dung Giấy đề nghị đăng kí hộ kinh doanh gồm:

• Tên hộ kinh doanh, địa chỉ, địa điểm kinh doanh.
• Ngành, nghề kinh doanh.
• Số vốn kinh doanh.
• Số lao động
• Họ, tên, số và ngày cấp Giấy chứng minh nhân dân, địa chỉ nơi cư trú và chữ kí của các cá nhân thành lập hộ kinh doanh đối với hộ kinh doanh do nhóm cá nhân thành lập hoặc đại diện hộ gia đình đối với trường hợp hộ kinh doanh do hộ gia đình thành lập.

       Hai là, Bản sao Giấy chứng minh nhân dân của các cá nhân tham gia hộ kinh doanh hoặc người đại diện hộ gia đình 

       Ba là, Biên bản họp nhóm cá nhân về việc thành lập hộ kinh doanh đối với trường hợp hộ kinh doanh do một nhóm cá nhân thành lập.

        Đối với những ngành, nghề phải có chứng chỉ hành nghề, thì kèm theo các giấy tờ đó phải có bản sao hợp lệ chứng chỉ hành nghề của cá nhân hoặc đại diện hộ gia đình.

       Đối với những ngành, nghề phải có vốn pháp định thì kèm theo các giấy tờ còn phải có bản sao hợp lệ văn bản xác nhận vốn pháp định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

Bước 2: Nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh 

       Cá nhân, nhóm cá nhân hoặc người đại diện hộ gia đình gửi hồ sơ đăng kí hộ kinh doanh cho cơ quan đăng ký cấp huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.

       Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện trao giấy biên nhận và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cho hộ kinh doanh trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ, nếu có đủ các điều kiên sau đây: 

• Ngành nghề kinh doanh không thuộc danh mục ngành, nghề cấm kinh doanh 
• Tên hộ kinh doanh dự định đăng ký phù hợp quy định tại Điều 37 Nghị định 78/2015/NĐ-CP
• Nộp đủ lệ phí đăng kí theo quy định.

       Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ, cơ quan đăng kí kinh doanh cấp huyện phải thông báo rõ nội dung cần sửa đổi, bổ sung bằng văn bản cho người thành lập hộ kinh doanh. 

Lưu ý: Nếu sau ba ngày làm việc, kể từ ngày nộp hồ sơ đăng kí hộ kinh doanh mà không nhận được Giấy chứng nhận đăng kí hộ kinh doanh hoặc không nhận được thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ đăng kí hộ kinh doanh thì người đăng kí hộ kinh doanh có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo. 

2.4 Kê khai thuế khoán, lệ phí môn bài sau thủ tục đăng kí hộ kinh doanh

       Sau khi thực hiện thủ tục đăng kí kinh doanh thì hộ kinh doanh phải thực hiện kê khai thuế khoán, lệ phí môn bài theo quy định.

       Căn cứ quy định tại Điều 6 Thông tư 92/2015/TT-BTC về việc kê khai thuế đối với cá nhân kinh doanh, thì trường hợp cá nhân nộp thuế khoán mới ra kinh doanh thì thời hạn nộp hồ sơ khai thuế chậm nhất là ngày thứ mười (10) kể từ ngày bắt đầu kinh doanh hoặc thay đổi ngành nghề, quy mô kinh doanh.

       Về kê khai nộp lệ phí môn bài, căn cứ quy định tại Điều 5 Thông tư 302/2016/TT-BTC về việc kê khai lệ phí môn bài thì cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán không phải khai lệ phí môn bài. Cơ quan thuế căn cứ cơ sở dữ liệu về tổng doanh thu của cá nhân, nhóm cá nhân, hộ gia đình để xác định mức thu lệ phí môn bài đối với từng địa điểm sản xuất, kinh doanh.

       Như vậy, căn cứ theo quy định của pháp luật thì cá nhân kinh doanh kê khai thuế trong thời gian 10 ngày kể từ ngày đứng ra kinh doanh, sau đó cơ quan thuế sẽ gửi thông báo nộp thuế đến cho người kinh doanh.

Kết luận:

       Trên đây là toàn bộ phần quy định về thủ tục đăng kí hộ kinh doanh. Quy trình thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh không phải là một thủ tục quá phức tạp. Thế nhưng để hồ sơ xin cấp giấy đăng kí kinh doanh đầy đủ, đúng pháp luật thì không dễ và các vấn đề phát sinh sau khi đăng kí cũng là một vấn đề nan giải. Ví dụ như các vấn đề về cách thức, thời hạn nộp thuế, thay đổi ngành nghề kinh doanh, chấm dứt hoạt động họ kinh doanh... Những vấn đề về đặt tên hộ kinh doanh, hộ gia đình kinh doanh ngành nghề có điều kiện cũng là những vấn đề cần lưu ý khi thực hiện thủ tục đăng kí hộ kinh doanh. 

GIẤY ĐỀ NGHỊ ĐĂNG KÝ HỘ KINH DOANH

     Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh là một trong những loại giấy tờ bắt buộc phải có trong thành phần hồ sơ đề nghị đăng ký hộ kinh doanh. Khách hàng có nhu cầu thành lập hộ kinh doanh có thể tham khảo mẫu giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh dưới đây:

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

……, ngày ……tháng …… năm ……

GIẤY ĐỀ NGHỊ ĐĂNG KÝ HỘ KINH DOANH

                     Kính gửi: Phòng Tài chính - Kế hoạch ...............

Tôi là (ghi họ tên bằng chữ in hoa): ......................................................................... Giới tính: ….......

Sinh ngày: ....................... /....... /......... Dân tộc: .......................... Quốc tịch: ...........................

Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân số: .........................................................................

Ngày cấp: ....................... /....... /......... Nơi cấp: ........................................................................

Giấy tờ chứng thực cá nhân khác (nếu không có CMND/CCCD): .............................................

Số giấy chứng thực cá nhân: ................................................................................................

Ngày cấp: ....................... /....... /.......... Ngày hết hạn: ............... /........ /.......... Nơi cấp: ...............

Nơi đăng ký hộ khẩu thường trú: ...........................................................................................

Số nhà, đường phố/xóm/ấp/thôn: ..........................................................................................

Xã/Phường/Thị trấn: ...............................................................................................................

Quận/Huyện/Thị xã/Thành phố thuộc tỉnh: ............................................................................

Tỉnh/Thành phố: .....................................................................................................................

Chỗ ở hiện tại: .....................................................................................................................

Số nhà, đường phố/xóm/ấp/thôn: ........................................................................................

Xã/Phường/Thị trấn: ...........................................................................................................

Quận/Huyện/Thị xã/Thành phố thuộc tỉnh: ........................................................................

Tỉnh/Thành phố: .................................................................................................................

Điện thoại: .............................................................................. Fax: ..................................

Email: ..................................................................................... Website: ...........................

Đăng ký hộ kinh doanh với các nội dung sau:

1. Tên hộ kinh doanh (ghi bằng chữ in hoa):....................................................................................

2. Địa điểm kinh doanh:

Số nhà, ngách, hẻm, ngõ, đường phố/xóm/ấp/thôn: ...........................................................

Xã/Phường/Thị trấn: ............................................................................................................

Quận/Huyện/Thị xã/Thành phố thuộc tỉnh: ...........................................................................

Tỉnh/Thành phố: ....................................................................................................................

Điện thoại: .............................................................................. Fax: .....................................

Email: ..................................................................................... Website: ..............................

3. Ngành, nghề kinh doanh: ...............................................................................................

4. Vốn kinh doanh:

Tổng số (bằng số; VNĐ): ......................................................................................................

Phần vốn góp của mỗi cá nhân (đối với trường hợp hộ kinh doanh do một nhóm cá nhân góp vốn thành lập; kê khai theo mẫu): Gửi kèm

5. Số lượng lao động: ................................................................................

Tôi và các cá nhân tham gia thành lập hộ kinh doanh cam kết:

- Bản thân không thuộc diện pháp luật cấm kinh doanh; không đồng thời là chủ hộ kinh doanh khác; không là chủ doanh nghiệp tư nhân; không là thành viên hợp danh của công ty hợp danh (trừ trường hợp được sự nhất trí của các thành viên hợp danh còn lại);

- Địa điểm kinh doanh thuộc quyền sở hữu/quyền sử dụng hợp pháp của tôi và được sử dụng đúng mục đích theo quy định của pháp luật;

- Chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính hợp pháp, chính xác và trung thực của nội dung đăng ký trên. 

Bạn có thể tải mẫu giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh theo đường link dưới đây:

      >>> Tải mẫu giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.