Quyền thay đổi họ và tên 

Câu hỏi của bạn:

     Luật sư giải đáp giúp em thắc mắc là em muốn thay đổi họ và tên thì có được không ạ, và thủ tục thay đổi họ và tên là như thế nào ?. Em xin cảm ơn ạ!

Câu trả lời của Luật sư:

     Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Phòng tư vấn luật qua email- Luật Toàn quốc. Với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau: 

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật dân sự năm 2015
• Luật hộ tịch năm 2014
• Nghị định 123/2015/NĐ-CP Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật hộ tịch

Nội dung tư vấn về quyền thay đổi họ và tên 

1. Quyền thay đổi họ và tên theo quy định của pháp luật

     Quyền thay đổi họ và quyền thay đổi tên là những quyền nhân thân của con người và được pháp luật ghi nhận tại Điều 27 và Điều 28 Bộ luật dân sự năm 2015.

     Về quyền thay đổi họ, cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:

• Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;
• Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;
• Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;
• Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;
• Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
• Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi
• Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;
• Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.

     Về quyền thay đổi tên, cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên trong trường hợp sau đây:

• Theo yêu cầu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;
• Theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt;
• Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con;
• Thay đổi tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
• Thay đổi tên của vợ, chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại tên trước khi thay đổi;
• Thay đổi tên của người đã xác định lại giới tính, người đã chuyển đổi giới tính;
• Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.

     Việc thay đổi họ hoặc tên cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó. Việc thay đổi họ hoặc tên của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ hoặc tên cũ. [caption id="attachment_105474" align="aligncenter" width="448"] Quyền thay đổi họ và tên[/caption]

2. Thủ tục thay đổi họ và tên theo quy định pháp luật

     Theo quy định tại khoản 1, Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định điều kiện thay đổi hộ tịch như sau:

     "Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó."

     Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú của cá nhân có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi, cải chính hộ tịch cho người chưa đủ 14 tuổi; bổ sung hộ tịch cho công dân Việt Nam cư trú ở trong nước. 

     Theo điều 28, Luật hộ tịch quy định thủ tục đăng ký thay đổi hộ tịch như sau:

"1. Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.

2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Trường hợp thay đổi, cải chính hộ tịch liên quan đến Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn thì công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung thay đổi, cải chính hộ tịch vào Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn.

Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.

3. Trường hợp đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.

Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.".

     Bài viết tham khảo:

• Giải quyết việc thay đổi họ tên và ngày tháng năm sinh trong lý lịch đảng viên
• Quyền thay đổi họ tên theo quy định của Bộ luật dân sự 2015