TRÌNH TỰ THỦ TỤC THU HỒI ĐẤT THEO LUẬT ĐẤT ĐAI 2003

 Câu hỏi của bạn:

     Trình tự thủ tục thu hồi đất theo luật đất đai 2003

Câu trả lời của Luật sư:

         Chào bạn, Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi về trình tự thủ tục thu hồi đất theo luật đất đai 2003, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về trình tự thủ tục thu hồi đất theo luật đất đai 2003 như sau:

1. Căn cứ pháp lý:

• Luật đất đai 2003;

2. Nội dung tư vấn:

     Trong thời gian thi hành luật đất đai 2003, trình tự thủ tục thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, công cộng và phát triển kinh tế có nhiều thay đổi ban hành theo các nghị định hướng dẫn: Nghị định 181/2004/NĐ-CP về thi hành luật đất đai; Nghị định 84/2007/NĐ-CP quy định bổ sung về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, trình tự thủ tục bồi thường hỗ trợ và tái định cư; Nghị định 69/2009/NĐ-CP quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

2.1 Trình tự thủ tục thu hồi đất từ 16/11/2004 đến 01/07/2007 theo nghị định 181/2004/NĐ-CP

     Bước 1. Chuẩn bị hồ sơ địa chính cho khu đất bị thu hồi

Căn cứ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã phê duyệt, UBND giao cho cơ quan Tài nguyên môi trường trực thuộc chỉ đạo Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất làm trích lục bản đồ địa chính hoặc trích đo địa chính khu đất thu hồi và trích sao hồ sơ địa chính.

     Bước 2.  Lập, thẩm định và xét duyệt phương án tổng thể bồi thường, giải phóng mặt bằng

• Trường hợp chưa có dự án đầu tư: Tổ chức phát triển quỹ đất lập phương án tổng thể trình UBND cấp tỉnh phê duyệt
• Trường hợp đã có dự án đầu tư: UBND cấp huyện lập phương án tổng thể trình UBND cấp tỉnh phê duyệt

     Bước 3. Thông báo về việc thu hồi đất. UBND cấp huyện nơi có đất bị thu hồi thông báo thu hồi đất:

• Trường hợp thu hồi đất nông nghiệp: thông báo trước ít nhất 90 ngày
• Trường hợp thu hồi đất phi nông nghiệp: thông báo trước ít nhất 180 ngày

     Bước 4. Quyết định thu hồi đất

     Trước khi hết hạn thông báo ít nhất là 20 ngày, tổ chức phát triển quỹ đất hoặc UBND cấp huyện trình phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng, Sở tài nguyên môi trường trình quyết định thu hồi đất để UBND cấp tỉnh phê duyệt.

     Với đất của hộ gia đình cá nhân, sau khi có quyết định thu hồi đất của UBND cấp tỉnh, UBND cấp huyện ra quyết định thu hồi đất với từng hộ gia đình, cá nhân.

     Bước 5. Thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng

• Sau khi tổ chức phát triển quỹ đất hoàn thành việc bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với đất chưa có dự án đầu tư, UBND cấp tỉnh giao đất cho tổ chức phát triển quỹ đất để quản lý
• UBND cấp huyện tổ chức thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng với đất đã có dự án . Sau khi hoàn thành UBND cấp tỉnh giao đất, cho thuê đất cho các nhà đầu tư.

2.2 Trình tự thủ tục thu hồi đất 01/07/2007 đến 1/10/2009 theo nghị định 84/2007/NĐ-CP

     Bước 1. Xác định và công bố chủ trương thu hồi đất

     Bước 2. Chuẩn bị hồ sơ địa chính cho khu đất bị thu hồi

     Bước 3. Lập, thẩm định và xét duyệt phương án tổng thể và bồi thường , hỗ trợ và tái định cư

     Bước 4. Thông báo về thu hồi đất

     Bước 5. Quyết định thu hồi đất

     Bước 6. Kê khai, kiểm kê và xác định nguồn gốc đất đai

     Bước 7. Lập, thẩm định và xét duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư

     Bước 8. Thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và bố trí tái định cư

2.3 Trình tự thủ tục thu hồi đất 1/10/2009 đến 01/07/2014 theo nghị định 69/2009/NĐ-CP

     Bước 1. Giới thiệu địa điểm và thông báo thu hồi đất

     - Chủ đầu tư nộp hồ sơ xin phê duyệt dự án đầu tư. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét giới thiệu địa điểm.

     - UBND cấp tỉnh thông báo thu hồi đất

     - Khảo sát lập dự án đầu tư

• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cho phép chủ đầu tư khảo sát, đo đạc lập bản đồ khu vực dự án để phục vụ việc lập và trình duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng, thu hồi đất và lập phương án bồi thường tổng thể, hỗ trợ, tái định cư;
• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hoặc giao cho Tổ chức phát triển quỹ đất;
• Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã phối hợp với chủ đầu tư thực hiện kế hoạch khảo sát, đo đạc cho người sử dụng đất.

     Bước 2. Lập phương án, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư

     Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hoặc Tổ chức phát triển quỹ đất có trách nhiệm lập và trình phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

     Cơ quan tài nguyên và môi trường thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và chuẩn bị hồ sơ thu hồi đất:

• Sở TNMT chuẩn bị hồ sơ thu hồi đất trình UBND cấp tỉnh ra quyết định thu hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài;
• Phòng TNMT chuẩn bị hồ sơ thu hồi đất trình UBND cấp huyện ra quyết định thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư.

     Bước 3. Quyết định thu hồi đất, phê duyệt và thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, giao đất, cho thuê đất

• UBND cấp tỉnh và UBND cấp huyện ra quyết định thu hồi đất
• Phê duyệt và công bố công khai phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
• Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hoặc Tổ chức phát triển quỹ đất thực hiện chi trả bồi thường, hỗ trợ, bố trí tái định cư.
• Trong thời hạn hai mươi (20) ngày, kể từ ngày thanh toán xong tiền bồi thường, hỗ trợ cho người bị thu hồi, người có đất bị thu hồi phải bàn giao đất cho Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng.

2.4 Phải làm gì khi trình tự thủ tục thu hồi đất không đúng quy định

     Thu hồi đất là việc Nhà nước thu lại quyền sử dụng đất của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất. Do đó, khi Nhà nước thu hồi đất tức là làm chấm dứt quyền sử dụng đất của chủ sử dụng đất. Bởi vậy, thủ tục thu hồi đất đã được quy định rất rõ ràng, cụ thể và chặt chẽ.

     Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn tồn tại không ít trường hợp cơ quan có thẩm quyền thu hồi đất không đúng trình tự, thủ tục. Vậy khi rơi vào những trường hợp đó, người sử dụng đất có thể khiếu nại hoặc khởi kiện để yêu cầu xem xét thủ tục thu hồi đất đã được thực hiện đúng quy định pháp luật hay chưa, để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình.     

     Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.