TÌM ĐƯỢC CỔ VẬT DƯỚI CHÂN MÓNG NHÀ

Câu hỏi của bạn:

      Khi đào chân móng nhà, tôi tìm được cổ vật dưới chân móng nhà là một số bát đĩa cũ. Xin được phép hỏi tìm được cổ vật dưới chân móng nhà tôi, thì có phải sở hữu của nhà tôi không và tôi có được phép bán cổ vật đó không?

Câu trả lời:

   Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi  đề nghị tư vấn luật đến Phòng tư vấn luật qua email- Luật Toàn Quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau: 

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật dân sự 2005
• Nghị định 96/2009/NĐ - CP về việc xử lý tài sản bị chôn giấu bị chìm đắm được phát hiện hoặc tìm thấy thuộc đất liền các hải đảo và vùng biển Việt Nam
• Luật di sản văn hóa 2001
• Nghị định 98/2010/NĐ - CP thông tư hướng dẫn luật di sản văn hóa

Nội dung tư vấn :

1.Tìm được cổ vật dưới chân móng nhà có phải sở hữu của người tìm được không?

  Luật di sản văn hóa quy định như sau:

Căn cứ theo khoản 1 điều 187 Bộ luật dân sự 2005 quy định:

." Người phát hiện tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn giấu, bị chìm đắm phải thông báo hoặc trả lại ngay cho chủ sở hữu; nếu không biết ai là chủ sở hữu thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn hoặc công an cơ sở gần nhất hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật.

Người phát hiện tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu, tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn giấu, bị chìm đắm được chiếm hữu tài sản đó từ thời điểm phát hiện đến thời điểm trả lại cho chủ sở hữu hoặc đến thời điểm giao nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền"

       Nếu bát đĩa cũ đó là tài sản có giá trị, gia đình bạn sẽ được hưởng giá trị theo quy định tại Điều 240 Bộ luật Dân sự năm 2005. Theo đó, vật bị chôn giấu, bị chìm đắm được tìm thấy mà không có hoặc không xác định được ai là chủ sở hữu thì sau khi trừ chi phí tìm kiếm, bảo quản, quyền sở hữu đối với vật đó được xác định như sau:

     " Vật được tìm thấy là di tích lịch sử, văn hoá thì thuộc Nhà nước. Người tìm thấy vật đó được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật.

       Vật được tìm thấy không phải là di tích lịch sử, văn hoá, mà có giá trị đến 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định thì thuộc sở hữu của người tìm thấy. Nếu vật tìm thấy có giá trị lớn hơn 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định thì người tìm thấy được hưởng giá trị bằng 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định và 50% giá trị của phần vượt quá 10 tháng lương; phần giá trị còn lại thuộc Nhà nước."

       Như vậy, khi phát hiện vật có giá trị dưới lòng đất thì gia đình bạn nên có biện pháp bảo vệ, đồng thời thông báo ngay cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để được hưởng giá trị tài sản theo quy định nêu trên.

        Đối với các hiện vật có từ một trăm năm tuổi trở lên, có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa, khoa học được coi là cổ vật, là di sản văn hóa. Theo Luật di sản văn hóa và Nghị định 98/2010/NĐ-CP của Chính phủ:  Mọi di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia ở trong lòng đất thuộc đất liền, hải đảo, ở vùng nội thủy, lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đều thuộc sở hữu nhà nước và do nhà nước thống nhất quản lý.

       Di sản văn hóa phát hiện được, không xác định được chủ sở hữu là thuộc sở hữu nhà nước. Vì vậy, tổ chức, cá nhân khi phát hiện được cổ vật phải thông báo kịp thời địa điểm phát hiện và giao nộp cổ vật do mình tìm được cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

       Tổ chức, cá nhân kịp thời thông báo và tự nguyện giao nộp di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền về văn hóa, thể thao và du lịch thì tùy theo giá trị của di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia được xét tặng, truy tặng Giấy khen, Bằng khen, Huy chương hoặc các hình thức khen thưởng khác theo quy định của pháp luật.

      Nghị định 96/2009/NĐ-CP của Chính phủ quy định về mức tiền thưởng cho tổ chức, cá nhân ngẫu nhiên tìm thấy và giao nộp tài sản bị chôn giấu, bị chìm đắm là di tích lịch sử - văn hóa, bảo vật quốc gia, di vật, cổ vật, tài sản thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh quốc gia được tính theo phương pháp lũy thoái từng phần, cụ thể căn cứ tại điểm a khoản 2 điều 16 nghị định 96/2009 quy định:

"2. Mức tiền thưởng đối với từng trường hợp cụ thể như sau:

a) Trường hợp tổ chức, cá nhân ngẫu nhiên tìm thấy và giao nộp tài sản bị chôn giấu, bị chìm đắm là di tích lịch sử - văn hóa, bảo vật quốc gia, di vật, cổ vật, tài sản thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh quốc gia thì mức tiền thưởng được tính theo phương pháp lũy thoái từng phần, cụ thể như sau:

- Phần giá trị của tài sản đến 10 triệu đồng thì tỷ lệ trích thưởng là 30%;

- Phần giá trị của tài sản trên 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng thì tỷ lệ trích thưởng là 15%;

- Phần giá trị của tài sản trên 100 triệu đồng đến 1 tỷ đồng thì tỷ lệ trích thưởng là 7%;

- Phần giá trị của tài sản trên 1 tỷ đồng đến 10 tỷ đồng thì tỷ lệ trích thưởng là 1%;

- Phần giá trị của tài sản trên 10 tỷ đồng thì tỷ lệ trích thưởng là 0,5%;

Giá trị của tài sản để trích thưởng được xác định sau khi trừ các khoản chi phí theo quy định tại Điều 18 Nghị định này."

   Căn cứ vào đó tìm được cổ vật dưới chân móng nhà bạn có phải sở hữu của bạn hay không phụ thuộc vào giá trị của cổ vật đó.

2. Tìm được cổ vật dưới chân móng nhà có được bán không?

    Căn cứ theo điều 240 Bộ Luật dân sự 2005 thì nếu cổ vật đó không phải di tích lịch sử, văn hóa và có giá trị đến 10 tháng lương tối thiểu vùng do nhà nước quy định thì tài sản đó bạn được sở hữu và toàn quyền quyết định, trong trường hợp này bạn được quyền bán. Với trường hợp là di tích lịch sử, văn hóa thì bạn phải giao lại cho nhà nước. 

    Ngoài ra, bạn có thể tham khảo một số bài viết sau:

• Cổ vật đào được thuộc quyền sở hữu của ai
• Hậu quả của việc mua bán cổ vật trái phép