Thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng theo quy định của BLTTHS năm 2015

Câu hỏi của bạn: 

      Kính chào Công ty Luật Toàn Quốc: Tôi có một câu hỏi mong quý công ty giúp đỡ. Gia đình tôi hiện đang có người liên quan đến một vụ án đánh bạc. Anh trai tôi hiện đã bị tạm giam để phục vụ cho hoạt động điều tra xác minh tội phạm, hiện gia đình tôi rất muốn mời luật sư cho anh trai tôi nhưng tôi nghe nói Luật sư chỉ được tham gia vào hoạt động tố tụng từ khi có quyết định khởi tố bị can mà anh tôi hiện nay thì chưa có quyết định khởi tố bị can. Không biết thông tin mà tôi nghe được có đúng hay không và theo quy định hiện nay Luật sư được tham gia tố tụng từ khi nào. Tôi xin cám ơn công ty !

Câu trả lời của Luật sư:

      Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi  đề nghị tư vấn luật đến Phòng tư vấn luật qua email- Luật Toàn Quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn như sau: 

Căn cứ pháp lý: 

• Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015

Nội dung tư vấn: Thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng theo quy định của BLTTHS năm 2015

1. Thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng theo quy định của BLTTHS năm 2015

Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định về thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng như sau:

Điều 74. Thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng

"Người bào chữa tham gia tố tụng từ khi khởi tố bị can.

Trường hợp bắt, tạm giữ người thì người bào chữa tham gia tố tụng từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc từ khi có quyết định tạm giữ.

Trường hợp cần giữ bí mật điều tra đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia thì Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền quyết định để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra." [caption id="attachment_62552" align="aligncenter" width="455"] Thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng[/caption]

     Theo quy định trên ta có thể thấy về nguyên tắc người bào chữa được tham gia tố tụng từ khi có quyết định khởi tố bị can. Theo quy đinh tại khoản 1 điều 60 BLTTHS năm 2015 quy định: "bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự. Quyền và nghĩa vụ của bị can là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ luật này.", như vậy theo quy đinh này khi một cá nhân hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự thì họ có quyền được mời luật sư tham gia tố tụng để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp cho mình.

     Tuy nhiên nếu trong trường hợp bắt, tạm giữ người thì người bào chữa tham gia tố tụng từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc từ khi có quyết định tạm giữ. Theo quy định của BLTTHS năm 2015 quy định trong trường hợp người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, bị bắt trong trường hợp phạm tội quả tang, bị bắt theo quyết định truy nã hoặc người phạm tội tự thú, đầu thú thì Luật sư của những người này được tham gia từ khi người bị bắt có mặt tại trụ sở của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra hoặc từ khi có quyết định tạm giữ.

     Một lưu ý là khi người phạm tội phạm tội thuộc một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia thì Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền sẽ quyết định để người bào chữa tham gia tố tụng từ khi kết thúc điều tra.

2. Quy định về việc cấp giấy chứng nhận quyền bào chữa

     Luật luật sư năm 2012 sửa đổi quy định việc cấp giấy chứng nhận người bào chữa như sau:

     Khoản 2 điều 27 quy định: "Khi tham gia tố tụng với tư cách là người bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự trong vụ việc dân sự, vụ án hành chính, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người bị hại, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự, người có quyền, nghĩa vụ liên quan trong vụ án hình sự, luật sư xuất trình Thẻ luật sư và giấy yêu cầu luật sư của khách hàng. Trong thời hạn ba ngày làm việc, kể từ khi luật sư xuất trình Thẻ luật sư và giấy yêu cầu luật sư của khách hàng, cơ quan tiến hành tố tụng cấp Giấy chứng nhận về việc tham gia tố tụng của luật sư, trường hợp từ chối phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do."

     Cũng theo quy định trên khi tham gia tố tụng hình sự với tư cách là người bào chữa, luật sư được cơ quan tiến hành tố tụng cấp Giấy chứng nhận người bào chữa. Giấy chứng nhận người bào chữa có giá trị trong các giai đoạn tố tụng, trừ trường hợp người bị tạm giữ, bị can, bị cáo từ chối hoặc yêu cầu thay đổi luật sư hoặc luật sư không được tham gia tố tụng theo quy định của pháp luật.

     Khi đề nghị cấp Giấy chứng nhận người bào chữa, luật sư xuất trình các giấy tờ sau đây: Thẻ luật sư; Giấy yêu cầu luật sư của người bị tạm giữ, bị can, bị cáo hoặc của người khác hoặc văn bản cử luật sư của tổ chức hành nghề luật sư nơi luật sư đó hành nghề hoặc văn bản phân công của Đoàn luật sư đối với luật sư hành nghề với tư cách cá nhân trong trường hợp tham gia tố tụng trong vụ án hình sự theo yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng hoặc trong trường hợp thực hiện trợ giúp pháp lý.

     Chậm nhất là ba ngày làm việc hoặc 24 giờ đối với trường hợp tạm giữ, kể từ khi nhận đủ giấy tờ hợp lệ, cơ quan tiến hành tố tụng cấp Giấy chứng nhận người bào chữa cho luật sư, trong đó cho phép người tập sự hành nghề luật sư tham gia vụ việc (nếu có); trong trường hợp từ chối phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do. Người bị từ chối có quyền khiếu nại theo quy định của pháp luật tố tụng.

     Khi cần liên hệ với cá nhân, cơ quan, tổ chức để thực hiện quyền, nghĩa vụ và các hoạt động có liên quan đến việc bào chữa trong vụ án hình sự, luật sư xuất trình Thẻ luật sư và Giấy chứng nhận người bào chữa của luật sư.

     Ngoài ra bạn có thể tham khảo thêm các bài viết sau:

• Bắt người phạm tội quả tang được quy đinh như thế nào theo pháp luật hiện hành?
• Biện pháp ngăn chặn tạm giữ theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự

      Để được tư vấn chi tiết về thời điểm người bào chữa tham gia tố tụng theo quy định của BLTTHS năm 2015, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn pháp luật hình sự 24/7: 19006500 để được tư vấn chi tiết hoặc gửi câu hỏi về Email: lienhe@luattoanquoc.com. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.      Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.