Câu trả lời của Luật sư:

     Luật Toàn Quốc cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về đơn vị hành chính về cho chúng tôi, chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư vấn về đơn vị hành chính như sau:

Cơ sở pháp lý:

• Hiến pháp 2013

1. Đơn vị hành chính là gì?

     Hiện nay, chưa có điều luật cụ thể nào đưa ra khái niệm đơn vị hành chính là gì.

     Tuy nhiên có thể hiểu đơn vị hành chính được hiểu là đơn vị được phân chia trên lãnh thổ của một quốc gia để tổ chức quản lý nhà nước về hành chính theo từ điển Tiếng Việt, mỗi đơn vị hành chính trên lãnh thổ quốc gia được phân định phải đảm bảo sự phối hợp, sự quản lý tập trung thống nhất của nhà nước trung ương và quyền tự chủ của địa phương theo quy định của pháp luật.

2. Quy định về đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

     Điều 118 Hiến pháp 1992 quy định:

     Hiến pháp năm 2013 kế thừa quy định của Hiến pháp năm 1992 về các đơn vị hành chính nhằm bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ, ổn định trong cấu trúc hành chính ở nước ta; đồng thời, bổ sung quy định về đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, đơn vị hành chính tương đương với quận, huyện, thị xã thuộc thành phố trực thuộc Trung ương.

     Theo Điều 110 của hiến pháp năm 2013, các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được phân định như sau:

 Từ các quy định trên, có thể nhận thấy một số điểm mới như sau:

     Thứ nhất, Hiến pháp đã sử dụng thuật ngữ “đơn vị hành chính tương đương” với quận, huyện, thị xã trong thành phố trực thuộc Trung ương. Đây là ý tưởng mới trên cơ sở tiếp thu ý kiến của đông đảo đại biểu Quốc hội và nhân dân, mở ra khả năng cho việc thành lập các đơn vị hành chính mới nhằm tăng khả năng dự báo và tính ổn định của Hiến pháp trong việc đáp ứng nhu cầu khách quan của quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Đơn vị hành chính tương đương được hiểu là các đơn vị hành chính tương đương cấp quận, huyện, thị xã. Đây là tên gọi mới cho đơn vị hành chính trong thành phố trực thuộc trung ương, chẳng hạn, “thành phố” trong “thành phố trực thuộc trung ương”.

     Thứ hai, đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt là một mô hình chính quyền mới được quy định trong Hiến pháp 2013 nhằm để chỉ những đơn vị hành chính – kinh tế có nhiều đặc thù như huyện đảo Vân Đồn của tỉnh Quảng Ninh, huyện đảo Phú Quốc của tỉnh Kiên Giang... Theo đó, các đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt này sẽ được xây dựng theo mô hình khác với các đơn vị hành chính thông thường với những đặc thù về thể chế, chính sách và mô hình tổ chức chính quyền...

     Thứ ba, khoản 2, Điều 110 của Hiến pháp năm 2013 quy định: “Việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến Nhân dân địa phương và theo trình tự, thủ tục do luật định”.

     Quy định này được ghi nhận nhằm bảo đảm thực hiện quyền dân chủ trực tiếp của Nhân dân, bảo đảm việc nhập, tách, điều chỉnh địa giới hành chính được tiến hành thận trọng, có căn cứ, tiêu chí minh bạch, công khai. Với quy định trên, Nhân dân có trách nhiệm tham gia đóng góp ý kiến, thảo luận hoặc quyết định việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính theo trình tự, thủ tục của luật.    

Bài viết tham khảo:

• Tải mẫu Biên bản mở niêm phong tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ theo thủ tục hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt
• Thủ tục hành chính được tiếp nhận tại VP ĐKĐĐ Thành phố Hồ Chí Minh

   Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.