Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự

Kiến thức của bạn:

     Xin Luật sư cho biết cơ quan nào có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự?

Kiến thức của Luật sư:

     Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Phòng tư vấn luật qua email- Luật Toàn quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015

Nội dung tư vấn:

1. Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự

     Đầu tiên, khởi tố vụ án hình sự là giai đoạn của quá trình tố tụng hình sự, trong đó cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm, xác định có hay không dấu hiệu của tội phạm để quyết định khởi tố vụ án hình sự hay không khởi tố vụ án hình sự, là cơ sở để chấm dứt hoạt động tố tụng hình sự hay thực hiện các hoạt động tố tụng tiếp theo của quá trình giải quyết vụ án hình sự.

       Căn cứ theo Điều 153 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định về thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự như sau:

"1. Cơ quan điều tra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với tất cả vụ việc có dấu hiệu tội phạm, trừ những vụ việc do cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Hội đồng xét xử đang thụ lý, giải quyết quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều này.

2. Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp quy định tại Điều 164 của Bộ luật này.

3. Viện kiểm sát ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp:

a) Viện kiểm sát hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;

b) Viện kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;

c) Viện kiểm sát trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc theo yêu cầu khởi tố của Hội đồng xét xử.

4. Hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố hoặc yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố vụ án hình sự nếu qua việc xét xử tại phiên tòa mà phát hiện có việc bỏ lọt tội phạm." [caption id="attachment_84065" align="aligncenter" width="315"] Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự[/caption]

     Như vậy, việc khởi tố vụ án hình sự thuộc thẩm quyền của các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự, bao gồm: Cơ quan điều tra; Cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra; Viện kiểm sát và Toà án. Cụ thể như sau:

2. Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra

     Theo quy định tại điều 153 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, Cơ quan điều tra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với tất cả vụ việc có dấu hiệu tội phạm, trừ những vụ việc do cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số điều tra, Viện kiểm sát, Hội đồng xét xử đang thụ lý, giải quyết.

     Khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm trong lĩnh vực và địa bàn quản lý của mình thì các cơ quan được giao tiến hành một số hoạt động điều tra (Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng Cảnh sát biển, Kiểm ngư) ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, tiến hành một số hoạt động điều tra và chuyển đến Viện kiểm sát có thẩm quyền hoặc chuyển đến Cơ quan điều tra có thẩm quyền trong thời hạn theo quy định tại điều 164 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

     Các cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong Công an nhân dân, Quân đội nhân dân trong khi làm nhiệm vụ của mình, nếu phát hiện sự việc có dấu hiệu của tội phạm thì ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, tiến hành hoạt động điều tra ban đầu và chuyển hồ sơ vụ án cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền trong thời hạn theo quy định tại điều 164 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.

3. Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự của Viện kiểm sát

     Theo quy định tại khoản 3 điều 153 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, Viện kiểm sát có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự trong các trường hợp sau đây:

     Thứ nhất, trường hợp Viện kiểm sát huỷ bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;

     Đây là trường hợp quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra không có căn cứ, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, cần phải được khởi tố để điều tra;

     Thứ hai, trường hợp Viện kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;

     Đây là trường hợp Viện kiểm sát phát hiện Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong hoạt động kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố hoặc có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm mà Viện kiểm sát đã yêu cầu bằng văn bản nhưng không được khắc phục;

     Thứ ba, trường hợp Viện kiểm sát trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm thông qua các hoạt động thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp;

     Thứ tư, trường hợp xét xử tại phiên toà, Hội đồng xét xử yêu cầu khởi tố mà Viện kiểm sát thấy yêu cầu khởi tố của Hội đồng xét xử là có căn cứ thì Viện kiểm sát quyết định khởi tố vụ án.

4. Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự của Hội đồng xét xử

     Theo khoản 4 điều 153 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, Hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố vụ án hình sự nếu qua việc xét xử tại phiên toà mà phát hiện có dấu hiệu tội phạm mà Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát không khởi tố (có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm).

     Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các bài viết sau:

• Quy định về thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án hình sự
• Thời hạn điều tra vụ án hình sự

Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn.