TỘI BẮT  GIỮ HOẶC GIAM NGƯỜI TRÁI PHÁP LUẬT THEO QUY ĐỊNH CỦA BLHS 2015

Kiến thức của bạn:

      Tội bắt  giữ hoặc giam người trái pháp luậ theo quy định của BLHS 2015.

Kiến thức của luật sư:

     Căn cứ pháp lý:

• Bộ luật hình sự năm 2015.

     Nội dung tư vấn: Tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật theo quy định của BLHS 2015.

     Bộ luật hình sự năm 2015 quy định về tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật như sau:

Điều 157. Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật

1.Người nào bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 377 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng, chức vụ quyền hạn;

c) Đối với người thi hành công vụ;

d) Phạm tội 02 lần trở lên;

đ) Đối với 02 người trở lên;

Đối với người dưới 18 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ;

g) Làm cho gia đình người bị giam, giữ lâm vào tình trạng khó khăn, quẫn bách;

h) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của người bị bắt, giữ, giam trái pháp luật từ 11% đến 45 %

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:

a) Làm người bị bắt, giữ, giam trái pháp luật chết hoặc tự sát;

b) Tra tấn, đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đjoa hoặc hạ nhục phẩm giá nạn nhân;

c) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của người bị bắt giữ, giam trái pháp luật từ 46% trở lên.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

1. Định nghĩa tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật

     Bộ luật hình sự 2015 không quy định cụ thể khái niệm tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật. Chúng tôi xin được đưa ra định nghĩa tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật như sau:

     Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật là hành vi bắt, giữ hoặc giam người không đúng theo quy định của pháp luật.

      2. Dấu hiệu cơ bản của tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật 

       2.1. Chủ thể của tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp 

      Cũng giống như chủ thể của các tội khác thì để xác định chủ thể bị chịu trách nhiệm hình sự của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật cần xem xét trên hai yếu tố: độ tuổi và năng lực chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 12, 13 Bộ luật hình sự 2015. Tức là đủ 16 tuổi trở lên. Tuy nhiên đối với các hành vi quy định tại khoản 3 của Điều luật này thì chỉ cần người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự do phạm tội rất nghiêm trọng.

      2.2 Khách thể của tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật 

      Khách thể của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật là quyền tự do thân thể của công dân.Hiến pháp năm 2013 cũng đã ghi nhận thân thể, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm là một quyền bất khả xâm phạm của con người. Hiến pháp cũng khẳng định mọi người không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất cứ hình thức đối xử nào khác xâm phạm đến thân thể sức khỏe, xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm.

     Ngoài ra, Quốc hội cũng đã phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về quyền chống tra tấn, các hình thức đối xử, trừng phạt vô nhân đjao hoặc hạ nhục con người. Do vậy, bất cứ ai xâm phạm đến quyền tự dân thân thể của công dân sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

      2.3 Mặt khách quan của tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật 

      a. Hành vi phạm tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật 

     Người phạm tội thực hiện một trong các hành vi : Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật. Họ cũng có thể đồng thời thực hiện cả ba hành vi. Do đó, căn cứ vào từng hành vi phạm tội mà người phạm tội có thể bị truy cứu về hành vi: Bắt người trái pháp luật nếu chỉ thực hiện hành vi đó; giữ người trái pháp luật hoặc giam người trái pháp luật. Tùy từng trường hợp mà định tội cụ thể.

     - Hành vi bắt người trái pháp luật là hành vi bắt người mà không có lệnh của người có thẩm quyền theo quy định của pháp luật. Không thuộc các trường hợp bắt người hợp quả tang, truy nã hay khẩn cấp. Hình thức bắt người có thể là dùng vũ lực :trói, khóa tay...đe dọa dùng vũ lực bắt người bị bắt đến những nơi mà họ đã định.

    - Hành vi giữ người trái pháp luật là hành vi giữ người mà không có lệnh theo quy định, giữ người quá hạn hoặc giữ người không thuộc trường hợp bị tạm giữ.

    - Hành vi giam người trái pháp luật là hành vi ra lệnh tạm giam người không đúng theo quy định của pháp luật, giam người không có lệnh của cơ quan có thẩm quyền, giam người quá hạn hoặc giam người không thuộc trường hợp bị tạm giam.

      b. Hậu quả của tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật 

     Hậu quả của hành vi bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật đó là dẫn đến xâm phạm quyền tự do thân thể của công dân. Nhiều trường hợp họ bị dùng vũ lực mà dẫn đến bị tổn hại sức khỏe. Ngoài ra,  việc bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật còn gây ảnh hưởng nặng nề về tinh thần của họ và gia đình họ. Trong nhiều trường hợp người bi bắt do quá thời hạn tạm giam, tạm giữ uất ức quá mà tự sát. 

     Tuy nhiên hậu quả của hành vi bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật không phải là dấu hiệu để xác định một người có bị phạm tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật hay không. Hậu quả này chỉ là dấu hiệu để định khung hình phạt. Bởi mỗi con người sinh ra là họ sẽ được hưởng tài sản quý giá là quyền con người, quyền công dân. Việc xâm phạm tự do thân thể là bất khả xâm phạm. Do vậy, người mà có hành vi phạm tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật thì bị coi là bất hợp pháp và bị truy cứu trách nhiệm hình sự. [caption id="attachment_42097" align="aligncenter" width="359"] Tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật[/caption]

     2.4 Mặt chủ quan của tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật 

      a. Lỗi: 

     Người phạm tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật thực hiện hành vi này với lỗi cố ý. Tức là người phạm tội biết hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, biết hậu quả có thể xảy ra và mong muốn hoặc bỏ mặc cho hậu quả xảy ra.

     b. Động cơ, mục đích

     Động cơ. Mục đích khi thực hiện tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật là khác nhau. Tùy vào từng trường hợp cụ thể để xác định. Nhưng nếu người phạm tội đã thực hiện tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật với mục đích rõ ràng và rơi vào các dấu hiệu của tội khác thì tùy từng trường hợp sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội khác. Ví dụ: Bắt, giữ hoặc giam người trái  pháp luật rồi đánh đập họ cho đến chết thì họ sẽ bị truy cứu về tội giết người.

    Nói tóm lại, mục đích phạm tội không phải là dấu hiệu băt buộc của tội bắt,giữ hoặc giam người trái pháp luật . Nếu thuộc dấu hiệu của tội khác thì người phạm tội sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo tội khác.

    3. Hình phạt của tội bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật theo quy định 

Đối với tội này thì có 3 hình phạt cơ bản :

• Khung cơ bản có mức hình phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
•  Khung tăng nặng thứ nhất có hình phạt tù từ 02 năm đến 07 năm đối với các hành vi:

a) Có tổ chức;

b)Lợi dụng, chức vụ quyền hạn;

c) Đối với người thi hành công vụ;

d) Phạm tội 02 lần trở lên;

đ) Đối với 02 người trở lên;

e) Đối với người dưới 18 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ;

g) Làm cho gia đình người bị giam, giữ lâm vào tình trạng khó khăn, quẫn bách;

h) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của người bị bắt, giữ, giam trái pháp luật từ 11% đến 45 %

• Khung tăng nặng thứ hai có hình phạm tù từ 05 năm đến 12 năm:

a) Làm người bị bắt. Giữ . Giam trái pháp luật chết hoặc tự sát;

b) Tra tấn, đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục phẩm giá nạn nhân;

c) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của người bị bắt giữ, giam trái pháp luật từ 46% trở lên.

• Hình phạt bổ sung: Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Ngoài ra bạn có thể tham khảo thêm bài viết:

• Tội xâm phạm chỗ ở của công dân theo quy định của bộ luật hình sự
• Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan theo BLHS 2015

      Để được tư vấn chi tiết về bắt giữ hoặc giam người trái pháp luật, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn pháp luật hình sự 24/7: 19006500 để được tư vấn chi tiết hoặc gửi câu hỏi về Email: lienhe@luattoanquoc.com. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.      Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.