ĐI BỘ QUA ĐƯỜNG KHÔNG ĐÚNG QUY ĐỊNH CÓ BỊ TRUY CỨU TNHS THEO BLHS 2015?

Câu hỏi của bạn:

     Kính thưa luật sư, theo thông tin là Bộ luật hình sự 2015 sắp có hiệu lực sẽ xử phạt đối với người đi bộ qua đường không đúng quy định lên tới 15 năm tù. Tôi xin hỏi: người đi bộ qua đường không đúng quy định là như thế nào? Tại sao người đi bộ qua đường vi phạm mà lại phạt nặng như vậy?

Câu trả lời của luật sư:

     Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn luật đến Phòng tư vấn luật qua email- Luật Toàn quốc. Chúng tôi xin đưa ra quan điểm tư như sau:

Căn cứ pháp lý:

• Bộ luât hình sự 2015.

Nội dung tư vấn: Đi bộ qua đường không đúng quy định có bị truy cứu trách nhiệm hình sự

1. Cấu thành của tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ.

Nội dung của Điều 260. Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ      "1. Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: 
     a) Làm chết người;      b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;       c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;       d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.       2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:       a) Không có giấy phép lái xe theo quy định;       b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;       c) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;       d) Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;       đ) Làm chết 02 người;       e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;       g) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.       3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:       a) Làm chết 03 người trở lên;       b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;       c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.       4. Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều này nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.       5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm."

      1.1. Khách thể của tội phạm.

     Khách thể của tội phạm là các quan hệ xã hội được pháp luật hình sự bảo vệ và bị tội phạm xâm phạm. Đối với tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ đã xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng và cụ thể là xâm phạm an toàn giao thông được quy định tại Mục 1 Chương XXI Bộ luật hình sự 2015.

     1.2. Mặt khách quan của tội phạm.

     Người phạm tội là người tham gia giao thông mà theo khoản 22 Điều 3 Luật giao thông đường bộ năm 2008 thì: "Người tham gia giao thông gồm người điều khiển, người sử dụng phương tiện tham gia giao thông đường bộ; người điều khiển, dẫn dắt súc vật; người đi bộ trên đường bộ" như vậy, người phạm tội thực hiện một trong các hành vi vi phạm các quy tắc giao thông đường bộ quy định tại Chương II của Luật giao thông đường bộ 2008. [caption id="attachment_62528" align="aligncenter" width="385"] Đi bộ qua đường[/caption]

     Đối với tội danh này thì hậu quả là một dấu hiệu bắt buộc để có thể xác định truy cứu trách nhiệm hình sự hay không, bởi lẽ việc người tham gia giao thông vi phạm các quy định của pháp luật về giao thông đường bộ mà chưa gây ra hậu quả hoặc là gây ra hậu quả không quá nghiêm trọng thì bị xử lý vi phạm hành chính. Do đó, việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ sẽ phải dựa vào hậu quả thực tế xảy ra đó là làm chết người, gây thương tích cho người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên...

     1.3. Chủ thể của tội phạm.

     Thứ nhất, Chủ thể là người có năng lực trách nhiệm hình sự, nghĩa là khi thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội người đó có khả năng nhận thức được tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi mà mình thực hiện và có khả năng điều khiển được hành vi ấy.

     Thứ hai, phải đạt độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

     Theo quy định tại Điều 12 Bộ luật hình sự 2015 thì độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự đối với hành vi vi phạm quy định giao thông đường bộ nói chung, hành đi bộ qua đường không đúng quy định nói riêng là người đạt từ đủ 16 tuổi trở lên.

     1.4. Mặt chủ quan của tội phạm.

     Mặt chủ quan là hoạt động tâm lý bên trong của người phạm tội bao gồm lỗi, mục đích và động cơ. Hoạt động tâm lý bên trong của người phạm tội luôn gắn liền với các biểu hiện bên ngoài. Do đó, các hành vi điều khiển, sử dụng phương tiện giao thông; điều khiển, dẫn dắt súc vật hay người đi bộ qua đường không thực hiện theo đúng quy tắc giao thông đường bộ là biểu hiện của lỗi vô ý. Họ thực hiện các hành vi đó với mục đích khác nhau như để phóng nhanh vượt ẩu, để qua đường nhanh nhất... Nếu việc thực hiện các hành vi nêu trên với lỗi cố ý và gây ra hậu quả như chết người, thương tích, tổn thương cơ thể 61% trở lên thì sẽ cấu thành tội danh khác như tội giết người, tội cố ý gây thương tích... theo quy định của Bộ luật hình sự 2015.

2. Hình phạt đối với hành vi đi bộ qua đường bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

• Khung hình phạt cơ bản: phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm khi có một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều 260.
• Khung hình phạt tăng nặng: phạt tù từ 03 năm đến 10 năm đối với hành vi tại khoản 2; phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với các hành vi tại khoản 3; phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm nếu có khả năng thực tế dẫn đến một trong các hậu quả quy định tại khoản 3 mà không ngăn chặn kịp thời (khoản 4). 
• Hình phạt bổ sung: Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

3. Tư vấn theo thông tin bạn cung cấp.

     Như vậy, đối với trường hợp người đi bộ qua đường không đúng theo quy định của pháp luật có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 260 BLHS 2015 nếu người đi bộ qua đường gây ra hậu quả nghiêm trọng như chết người, gây tổn hại sức khỏe, tỷ lệ tổn thương cơ thể cho người khác từ 61% trở lên...

     Ví dụ: Người đi bộ qua đường muốn nhanh chóng sang bên kia đường nơi có hệ thống đèn báo hiệu đường bộ nhưng người đi bộ không tuân theo tín hiệu, bất chấp qua đường đã khiến cho một người khác điều khiển xe máy đang tham gia giao thông tránh người đi bộ qua đường này và đâm vào giải phân cách khiến tử vong tại chỗ. Trong trường hợp này người đi bộ qua đường cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm theo Điều 260.

     Đối với việc người đi bộ qua đường không đúng quy định của pháp luật dẫn đến hậu quả làm 3 người chết hoặc gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên... (khoản 3 Điều 260) thì có thể phải đối mặt với mức phạt tù cao nhất là 15 năm. Do đó, không phải trường hợp người đi bộ qua đường vi phạm quy định giao thông đường bộ nào cũng bị truy cứu trách nhiệm hình sự và với mức phạt tù lên đến 15 năm. Phải dựa trên hậu quả xảy ra trên thực tế thì mới xác định được một người có bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ hay không.

Bạn có thể tham khảo một số bài viết:

• Hành vi tạt axit thì bị truy cứu hình sự về tội cố ý gây thương tích không?
• Phân biệt tội giết người với tội cố ý gây thương tích

    Để được tư vấn chi tiết về đi bộ qua đường không đúng quy định có bị truy cứu TNHS theo BLHS 2015?, quý khách vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn pháp luật hình sự 24/7: 19006500 để được tư vấn chi tiết hoặc gửi câu hỏi về Email: lienhe@luattoanquoc.com. Chúng tôi sẽ giải đáp toàn bộ câu hỏi của quý khách một cách tốt nhất.      Luật Toàn Quốc xin chân thành cảm ơn./.